Δευτέρα 13 Αυγούστου 2012

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΖΑΧΟΛΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ
ΜΟΝΗΣ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΖΑΧΟΛΗ ΚΟΡΙNΘΙΑΣ 
 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ

Η Ιερά Μονή του Προφήτη Ηλία Ζάχολης, βρίσκεται στην εδαφική περιφέρεια του Χελυδορίου (Κούτου), ανάμεσα στη Ζάχολη και τον Πύργο, τέως κοινότητες, σε υψόμετρο 750 μ. περίπου.


Στο παρελθόν, όλοι οι περιηγητές, οι επισκέπτες και οι προσκυνητές, μιλούσαν για το θαυμάσιο τοπίο στο οποίο είναι χτισμένο το μοναστήρι και για την πλούσια βλάστηση, δάση με πεύκα και έλατα, καλλιεργημένες εκτάσεις, πολλά νερά. Αυτή η εικόνα είχε μείνει στη μνήμη όλων μας. Δυστυχώς η σημερινή κατάσταση δεν είναι η ίδια με εκείνη που περιγράφεται στις εντυπώσεις των επισκεπτών.
Από τη μεγάλη πυρκαγιά του Ιουλίου, του έτους 2000, η οποία εξαπλώθηκε από την Αχαΐα μέχρι την ανατολική Κορινθία και δεν άφησε τίποτα όρθιο στο πέρασμά της, κάηκε ολοσχερώς και το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Μόνο το καθολικό, στο μέσον της αυλής, σώθηκε από την πύρινη λαίλαπα.
Η πρόσβαση στον ιερό αυτό τόπο γίνεται από τη Ζάχολη μέσω Δερβενίου ή από τον Πύργο, μέσω Λυγιάς.


ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Για την Ιερά Μονή του Προφήτου Ηλιού Ζαχόλης, δεν αναφέρεται εις ουδένα έγγραφον η ακριβής χρονολογία της ιδρύσεώς της (*) και ποιος ο κτήτωρ αυτής. Εκ παραδόσεως (προκύπτουν) και εκ διαφόρων εγγράφων τα οποία εναπόκεινται εις το αρχείον της μονής, και ιδίως εκ σουλτανικού φιρμανίου με χρονολογίαν 1714 και με εκδότην τον Χαμήδ Χάνη δια του οποίου αναφέρονται ότι όσα κτήματα ανήκουν εις τας υπαρχούσας τότε Μονάς προ της αλώσεως της Κωνσταντινούπολης, θα παραμείνουν άθικτα εις αυτάς. Μετά την άλωσιν της Πόλης, εδόθη σουλτανικόν διάταγμα δια του οποίου ορίζετο ότι όσαι μοναί υπήρχον προ της αλώσεως, τα κτήματά των δεν θα θιγούν υπό των Τούρκων. Το ανωτέρω σουλτανικόν φιρμάνι υπάρχει εν καλή καταστάσει εις τον κώδικα της μονής, ο οποίος αναφέρει τα ανωτέρω. Εκ τούτου συνάγεται ότι η μονή εκτίσθη προ της αλώσεως, ήτοι κατά τον δέκατον τέταρτον αιώνα.

Πρώτος ιδρυτής της κατά την παράδοσιν υπήρξεν κάποιος Ιερομόναχος προερχόμενος εκ Σαρανταπήχου Κορινθίας ονόματι Ρωμανός, όστις διήλθεν εκ Ζαχόλης διά Πύργον και ελθών εις τον τόπον της μονής, ήρεσεν εις αυτόν η τοποθεσία και εστάθη να ιδρύση Μοναστήριον, διότι η τοποθεσία ήτο η μόνη κατάλληλος διά Μοναστήριον, καθ’ ό,τι γύρωθεν περιεστοιχίζετο από ωραίον δάσος και υπήρχον και άφθονα πηγαία νερά.

Πρώτος ηγούμενος της μονής εγένετο ο ιδρυτής αυτής Ρωμανός όστις κατόρθωσε να πείση μερικούς πλουσίους και ευσεβείς χριστιανούς να αφιερώσουν εις την μονήν, διάφορα κτήματα ελαιόδενδρα, σταφιδαμπέλους και εκτάσεις αγρών και δασών, ώστε να έχη η μονή τα οικονομικά μέσα προς συντήρησίν της, τούτο και εγένετο και εντός ολίγου η μονή απέκτησε μεγάλην και αισθητήν περιουσίαν.
 Η μονή παρέμεινεν η ιδία μέχρι του έτους 1720. Κατά το έτος αυτό, εγένετο ισχυρός σεισμός οπότε η μονή έπαθε πολλά και μεγάλα ρήγματα. Παρέμεινε δε ούτως μέχρι του έτους 1740, ότε εγένετο μεγάλη θεομηνία ήτο βαρυχειμωνιά, όπου η μονή κατέρρευσεν καθώς και το καθολικόν και άρχισεν το επόμενον έτος η ανοικοδόμησις της νυν μονής.
Η ανοικοδόμησις του υπάρχοντος μοναστηρίου εγένετο εις τα θεμέλια του παλαιού κτηρίου ως τούτο φαίνεται καθαρά. Το νέον Μοναστήριον εκτίσθη με το σχέδιον Βασιλικής και μόνον εις τας τρεις πλευράς αυτού κελλιά, προς δε το ανατολικόν μέρος εγένετο μανδρότοιχος. Κατά το έτος 1850 εγένετο μεγάλη βαρυχειμωνιά, όπου ο μανδρότοιχος κατέρρευσεν και εκτίσθη νέος τοιούτος μεγάλης αντοχής, τη συνδρομή των ευσεβών Χριστιανών των γύρω χωρίων, κοστίσας 3.000 δραχμάς, μέγα ποσόν δια την εποχήν εκείνην.
Κατά το έτος 1834 διελύθησαν καθ’ όλην την επικράτειαν 244 Μοναστήρια των οποίων αι περιουσίαι επωλήθησαν, τα δε χρήματα εστάλησαν δια την ενίσχυσιν του δημοσίου ταμείου του Κράτους. Κατόπιν Βασιλικού Διατάγματος κατηρτίσθη επιτροπή η οποία διήρχετο τας διαφόρους Μονάς και έβλεπεν και καθώριζεν τας διαλυτέας ή τας διατηρητέας Μονάς. Δια να μη διαλυθή η μονή εντύθησαν προσωρινώς το μοναχικόν σχήμα 18 γέροντες από την Ζάχολην και ήλθον ως μοναχοί της μονής. Όταν η επιτροπή έφθασεν εις την μονήν και είδεν ότι είχε προσωπικόν αριθμούντα 35 μοναχούς και αρκετήν περιουσίαν δια την συντήρησιν αυτών, και με διάφορα μέσα απεφάνθησαν δι’ εκθέσεώς των ως διατηρητέαν την μονήν. Όταν έφυγεν η επιτροπή οι εν λόγω γέροντες έβγαλαν τα ράσα και επέστρεψαν εις τας οικίαν των.
Από τα 15 μοναστήρια που απαριθμούνται στον «καταστατικό πίνακα των κατά την Επαρχίαν Κορινθίας ιερών μοναστηρίων» με ημερομηνία 21.12.1833, που υπογράφει ο έπαρχος Κορινθίας, κρίθηκαν διατηρητέα τον επόμενο χρόνο 1834, μόνον επτά, μεταξύ των οποίων και του Προφήτη Ηλία Ζάχολης, επειδή είχε περισσότερους από έξι μοναχούς.
Η κατοχή αλλά και ο εμφύλιος, είχε σοβαρές επιπτώσεις στην ομαλή λειτουργία της μονής και οι μοναχοί αντιμετώπισαν δυσκολίες και κινδύνους όπως και ο λαός. 

ΜΟΝΑΣΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ

Το 1950, μετά την μετατροπή της μονής σε γυναικεία και την αναχώρηση των ανδρών μοναχών, μία νέα ιστορική περίοδος αρχίζει.

Πρώτη ηγουμένη της γυναικείας πλέον μονής, υπήρξε η μοναχή Παρθενία Τσαγκρώνη, κατά κόσμον Παγώνα Τσαγκρώνη, γεννήθηκε το 1919 στην Πάτρα. Εκάρη μοναχή το 1934 στη μονή Οσίου Λουκά Πατρών. Τη διετία 1948-1949 ήταν ηγουμένη στην ιερά μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών Καρύστου.

 Το 1954 την ηγουμενία ανέλαβε η μοναχή Φιλοθέη με συμβούλους την Αγάθη Μπόλα και τη Βαρβάρα Λεκουσιώτη. Η γερόντισσα Φιλοθέη, του Μιχαήλ και της Μαρίας, κατά κόσμον Ελένη, γεννήθηκε το 1900 στη Μαγνησία Μ. Ασίας. Προσήλθε στη μονή το 1950 και εκάρη μοναχή στις 18.7.1951. Η ανάληψη της ηγουμενίας από τη Φιλοθέη έγινε λόγω της αναχώρησης της Παρθενίας από το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, για τη μονή Δαδίου, κατά τη μετατροπή της σε γυναικεία, στην οποία έγινε ηγουμένη και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι την κοίμησή της, στις 1.7.2001.
Το 1985 μετά την κοίμηση της Φιλοθέης, στις 4 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 85 ετών, ανέλαβε την ηγουμενία η μοναχή Αγάθη.
Η ηλικία και τα προβλήματα υγείας, δεν επιτρέπουν στις γερόντισσες να ανταπεξέλθουν στα πολλά προβλήματα που αναφύονται καθημερινά. Στον κατάλληλο χρόνο, γύρω στο 1999, τρεις νέες κοπέλες επισκέπτονται το μοναστήρι, με το διακαή πόθο να παραμείνουν και να αφιερωθούν σ’ αυτό.



Η ηγουμένη Αγάθη τις καλοδέχτηκε με ενθουσιασμό. Ήταν εξάλλου επίμονο αίτημα στις προσευχές της η άφιξη νέων κοριτσιών, με όρεξη για δουλειά, όπως έλεγε. Λόγω της παράδοσης που επικρατεί στο μοναστήρι, οι τρεις νέες ντύθηκαν μοναχικά ενδύματα στις 31.3.2001, ανήμερα του Αγίου Υπατίου, μία συμβολική ημέρα αφού στη μονή φυλάσσονται λείψανα του Αγίου.
Μετά από λίγους μήνες ακολούθησαν και άλλες πέντε κοπέλες, όλες μέλη της Ελληνορθόδοξης Κοινωνίας Προσώπων ΔΙΨΩ. Πνευματικό τους πατέρα και
Γέροντα, έχουν το σεμνό και ακούραστο Πρωτοπρεσβύτερο π. Αντώνιο Ρουμελιώτη, εφημέριο του Ι.Ν. Γενεσίου Τιμίου Προδρόμου, Παραλίας Πατρών.

Η κοίμηση της ηγουμένης Αγάθης, στις 10.12.2001, σε ηλικία 87 ετών, επισπεύδει τα γεγονότα. Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 Οκτωβρίου 2002, μεταξύ των μοναζουσών, με εκπροσώπους του μακαριστού Σεβ. Μητροπολίτου Κορίνθου, κυρού Παντελεήμονα, αναδείχτηκε παμψηφεί ηγουμένη η μοναχή Μαγδαληνή Κακαβά.
Η υποχρεωτική διαμονή όλο το χρόνο της αδελφότητας στο μετόχι της Μονής του Αγίου Γερασίμου του Θαυματουργού (Μεντουριάνικα Κορινθίας), λόγω της καταστροφής της μονής του Προφήτου Ηλιού, συνέβαλε στη συντήρηση του μετοχίου, αποκατάσταση των ελλείψεων, εξωραϊσμό του περιβάλλοντος χώρου και περίφραξή του, αγιογράφηση ιερού ναού και αίθουσας φιλοξενίας, περιποίηση των κήπων και συστηματική καλλιέργεια των κτημάτων.


Είναι δύσκολη η απαρίθμηση όλων των διακονημάτων της αδελφότητας, από τα οποία σταχυολογήσαμε τα σπουδαιότερα:

Αγιογραφία, ιεροραπτική, μελισσοκομία, κτηνοτροφία, αγροτικές εργασίες, κατασκευή θυμιάματος, ζυμαρικών, λαμπάδων, γλυκών του κουταλιού και μαρμελάδες. Φιλοξενία παιδιών, η οποία μετατρέπει το μετόχι στα Μεντουριάνικα, με τη στενότητα του χώρου, σε παιδική κατασκήνωση και ερμηνεύει το ενδιαφέρον των μοναζουσών για τους νέους.
Σύνταξη δεκαπενθήμερου φυλλαδίου με ειδήσεις για τη δραστηριότητα των μοναχών και ψυχοφελή αναγνώσματα, το οποίο διανύει ήδη τον έβδομο χρόνο κυκλοφορίας του.

Παράδοση κατηχητικών μαθημάτων για παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου σε ενορίες της περιοχής.
Επίσκεψη τη Μεγάλη Εβδομάδα, στους μαθητές και μαθήτριες του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού, του Γυμνασίου και Λυκείου Δερβενίου, για τη διανομή μαζί με τις ευχές δεκάδων χειροποίητων λαμπάδων από αγνό κερί.
Σύναξη γυναικών κάθε Κυριακή απόγευμα για πνευματικές συζητήσεις.
Ανάληψη της παρασκευής κολλύβων και το στόλισμα των δίσκων των μνημοσύνων. Ετοιμασία δίσκου με κόλλυβα προς τιμή της Παναγίας ή του Αγίου που εορτάζεται, για να διαβαστεί η ειδική ακολουθία, όπως συνηθίζεται στα μοναστήρια. 


Τέλεση καθημερινά της ακολουθίας του μεσονυκτικού, του όρθρου, των ωρών, της ιεράς παρακλήσεως, του εσπερινού, του αποδείπνου, των χαιρετισμών, της Θείας Λειτουργίας κάθε Σάββατο, τις μεγάλες εορτές και τις Κυριακές, όταν είναι διαθέσιμος ιερέας. Κατά τακτά χρονικά διαστήματα τελούνται και αγρυπνίες.
Το σερβίρισμα, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας καφέ και γλυκισμάτων σε όσους εκκλησιάστηκαν αλλά και σε κάθε προσκυνητή, εκφράζει τη φιλοξενία και την αγάπη των μοναζουσών προς τους επισκέπτες και φίλους της ιεράς μονής Προφήτου Ηλιού Ζαχόλης και των μετοχίων της. 
Αντιπροσωπεία της αδελφότητας παρακολουθεί διαλέξεις και συμμετέχει σε σημαντικές εκδηλώσεις του Δήμου, καταδεικνύοντας έτσι το κοινωνικό της πρόσωπο και τους στενούς δεσμούς που διατηρεί με τους κατοίκους της περιοχής του τέως Δήμου Ευρωστίνης.

Επιθυμία μας δεν είναι η δική τους προβολή αλλά η ανατροπή της λανθασμένης γνώμης που επικρατεί σε πολλούς ανθρώπους ότι μοναχοί γίνονται μόνον αυτοί που ανήκουν στο κοινωνικό περιθώριο, απογοητευμένοι από τη ζωή τους ή είναι αμόρφωτοι και χαμηλού πνευματικού επιπέδου.


Η αδελφότητα αταλάντευτα προσηλωμένη στις Ιερές παρακαταθήκες των Οσίων Κτητόρων και έχουσα απόλυτη συναίσθηση του βάρους της παραδόσεως, έχει αποδυθεί σ΄ ένα πρωτοφανή αγώνα για την διάσωση και αναβίωση των ερειπωμένων κτισμάτων του Μνημειακού της συγκροτήματος. Προσδοκεί στην στερέωση και αποκατάσταση της Ι. Μονής. Αναμένει τους ευσεβείς άρχοντες και τον απλό λαό του Θεού να γίνουν συνκτήτορες και ανακαινιστές αυτού του υπέροχου μνημείου που έχει προσφέρει τα μέγιστα σε όλες τις ανάγκες και περιστάσεις που ενέσκηψαν στο έθνος μας και απλόχερα βοήθησε τον καθένα που πρόστρεξε στη βοήθεια του Προφήτη.

(*) Παπανδρεάδη Νικολάου, ιερέως, Ιστορία και λαογραφία της Ζαχόλης, 1973. 2 


 Στοιχεία για το ως άνω σύντομο ιστορικό αντλήθηκαν από το βιβλίο του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΣΣΙΟΥ «ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΙΕΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΗΣ ΜΟΝΗΣ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΖΑΧΟΛΗΣ» Α’ έκδοση, Σεπτέμβριος 2011 


ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΟΠΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΜΑΣ, ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΖΑΧΟΛΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου