Ποιός
φταίει γιά τό θάνατο;
Ὁ Θεός
δέν ἔκαμε τόν θάνατο, οὔτε
κι εὐχαριστιέται πάλι, νά χάνονται τελείως τά ζωντανά δημιουργήματά
του.
Ἀπό ποῦ λοιπόν ἔρχονται σ’ ἐμᾶς οἱ ἀρρώστιες κι ὅλα τά δυσάρεστα,
ἀπό τότε πού εμφανίσθηκε ὁ
θάνατος; ’Από τήν ἀρχική παρακοή μας πρός τόν
Θεό· ἀπό τήν προγονική μας ἁμαρτία
στόν παράδεισο. Ὥστε οἱ διάφορες ἀρρώστειες κι
ὅλοι οἱ σατανικοί πειρασμοί, προέρχονται
ἀπό τήν ἁμαρτία.
Ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας, ντυθήκαμε τούς δερμάτινους
χιτῶνες, τό θνητό τοῦτο,
ἀρρωστημένο καί πονεμένο σῶμα·
μετακομίσαμε ἀπό τόν χῶρο τῆς τρυφῆς, νά κατοικοῦμε τώρα στόν
πρόσκαιρο καί φθαρτό τοῦτο κόσμο· καταδικασθήκαμε
νά ζοῦμε μιά ζωή γεμάτη θλίψεις καί συμφορές.
Σάν δρόμος λοιπόν εἶναι
ἡ ἀρρώστεια, δύσκολος κι ἀπότομος, στόν ὁποῖο μᾶς ὁδήγησε ἡ ἁμαρτία· τό τέλος του δρόμου, εἶναι ὁ θάνατος.
Ποιός
εἶναι ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς;
Εἶναι ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ Θεοῦ. Ὅταν τό φῶς τοῦ ἥλιου κάνει τήν ἐμφάνισή
του στόν κόσμο, δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρχει συγχρόνως καί τό σκοτάδι· ἄν τό φῶς ὅμως ἐξαφανισθεῖ κι ἐγκαταλείψει τόν τόπο, τότε
γίνεται βαθύ σκοτάδι.
Ἔτσι, κι ὅταν ὁ Θεός, πού εἶναι αὐτοζωή καί ζωή γιά ὅλα
τά ζωντανά πλάσματα, εἶναι παρών στήν ψυχή μας, τότε
εἶναι ἀδύνατον, νά εἶναι συγχρόνως σ’ αὐτήν
παρών κι ὁ θάνατος.
Ὅταν ὅμως τήν ἐγκαταλείψει ὁ Θεός, ἐπέρχεται στήν ψυχή ὁ
θάνατος, πού δέν τόν ἔκανε ὁ Θεός· αἰτία γιά νά
ἐγκαταλείψει ὁ Θεός μιά ψυχή,
εἶναι μόνο ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία.
Βλέπετε λοιπόν, ὅτι
ὁ θάνατος δέν προέρχεται ἀπό
τόν Θεό, ἀλλά ἀπό τήν ἁμαρτία;
Ἀλλοίμονο! Ἐμεῖς οἱ ἴδιοι προκαλέσαμε τόν θάνατό μας, ἐπειδή ἐγκαταλείψαμε μέ τή θέλησή
μας τόν Δεσπότη, πού μᾶς ἔκτισε γιά νά ζοῦμε
αἰώνια.
Μοιάζουμε δυστυχῶς
τότε, μέ τούς ἀνθρώπους ἐκείνους, πού μέρα μεσημέρι, ὅταν ὁ ἥλιος λάμπει, αὐτοί
κλείνουν τά μάτια τους, γιά νά μήν βλέπουν τό λαμπρό φῶς του.
Ποιός
φταίει ὁ Ἀδάμ ἤ ἐμεῖς;
Ἴσως πολλοί ἀπό τούς ἀνθρώπους, κατηγοροῦν
τόν Ἀδάμ, πῶς πολύ εὔκολα πείσθηκε στόν πονηρό σύμβουλο, καί παράκουσε τήν θεϊκή ἐντολή, καί μέ τήν παρακοή του αὐτή, μᾶς προξένησε τό θάνατο.
Δέν εἶναι ὅμως τό ἴδιο, νά θελήσει κανείς νά
δοκιμάσει κάποιο θανατηφόρο βοτάνι, πρίν λάβει πεῖρα, καί τό νά ποθεῖ
νά φάγει ἀπ’ αὐτό, ἀφοῦ μέ τήν πεῖρα ἔμαθε ὅτι εἶναι θανατηφόρο.
Γιατί, ἐκεῖνος πού ρουφάει ἀπό
τό δηλητήριο καί προξενεῖ στόν ἑαυτό του τόν θάνατο, ἐνῶ γνωρίζει πώς εἶναι
θανατηφόρο, εἶναι ἄξιος μεγαλύτερης κατηγορίας ἀπό τόν ἄνθρωπο, πού πίνει τό δηλητήριο
χωρίς νά γνωρίζει τά ἀποτελέσματά του.
Ὁ Ἀδάμ παρέβηκε τήν συμβουλή
κι ἐντολή τοῦ ἀγαθοῦ, ἀφοῦ ξεγελάσθηκε ἀπό τόν πονηρό σατανά, χωρίς νά ἔχει ἐμπειρία τοῦ κακοῦ.
Ἑμεῖς ὅμως οἱ σημερινοί ἄνθρωποι, παρακοῦμε
τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί ὑπακοῦμε στίς ἐντολές τοῦ πονηροῦ, ἐνῶ γνωρίζουμε τό κακό ἀποτέλεσμα καί τίς τιμωρίες πού μᾶς περιμένουν.
Γι’ αὐτό κι ὁ καθένας ἀπό μᾶς εἶναι πολύ περισσότερο ἄξιος, νά κατηγορηθεῖ
καί νά τιμωρηθεῖ ἀπό τό Θεό, παρά ὁ
προπάτοράς μας Ἀδάμ.
Πῶς θά σωθοῦμε;
Ἄς μετανοήσουμε λοιπόν ἀδελφοί.
Ἄς ἐπιδείξουμε πράξεις θεάρεστες,
καρπούς ἄξιους τῆς μετανοίας μας, γιά νά κληρονομήσουμε
τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Αὐτή ἔφθασε ἤδη πολύ κοντά μας· ἄς
μήν ἀπομακρύνουμε τούς ἑαυτούς
μας ἀπ’ αὐτήν μέ τά πονηρά ἔργα μας. Φανερώθηκε ἡ
αἰώνιος ζωή.
Ἄς τήν κερδίσουμε, ὅσο
μποροῦμε μέ τίς ἀρετές.
Ἄς ἀποφύγουμε τήν ἀθλιότητα ὅλων ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων, πού συνεχίζουν νά κάθονται στό σκοτάδι καί στή σκιά τοῦ θανάτου.
Ἄς ἀποκτήσουμε τά ἔργα τῆς μετάνοιας· φρόνημα ταπεινό,
κατάνυξη καί πένθος πνευματικό· καρδιά γεμάτη εὐσπλαγχνία, πού ἀγαπᾶ τή δικαιοσύνη· καρδιά εἰρηνική,
ἀνεκτική, ἡ ὁποία μέ χαρά νά ὑποφέρει
τούς διωγμούς, τίς κατηγορίες καί τίς συκοφαντίες γιά χάρη τῆς ἀλήθειας καί τῆς δικαιοσύνης.
Ὁμιλία 31η
Στή λιτανεία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Γρηγορίου Παλαμᾶ
Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.
Γνωρίζουμε τήν ἁμαρτία;
Εἶναι πολύ φοβερό πράγμα ἡ
ἁμαρτία, ἀλλά καί βαριά
ἀρρώστια τῆς ψυχῆς ἡ παρανομία, γιατί ἐξασθενεῖ τή δύναμή της καί γίνεται
αἰτία νά κολασθεῖ
στήν αἰώνια φωτιά.
Πολύ φοβερό κακό λοιπόν ἡ ἁμαρτία, ὅπως εἴπαμε, ἀλλά ὄχι ἀθεράπευτο· φοβερό γιά ἐκεῖνον πού τό κατέχει, ἀλλά
εὐκολοθεράπευτο γιά ἐκεῖνον, πού τό ἀποβάλλει μέ
τή μετάνοια.
Ὑπόθεσε ὅτι κάποιος κρατάει στό χέρι
του φωτιά. Ὅσο κρατάει τό πύρινο κάρβουνο ὁπωσδήποτε καίεται. Μόλις ὅμως
πετάξει τό κάρβουνο, ἀπομακρύνει συγχρόνως κι αὐτό πού τόν καίει.
Ἄν κάποιος νομίζει, ὅτι
δέν καίεται ἁμαρτάνοντας, σ’ αὐτόν
ἡ Γραφή λέει· μπορεῖ
νά βάλει κανείς ἀναμμένα κάρβουνα στόν κόρφο
του καί νά μήν κάψει τά ροῦχα του;
Γιατί ἡ ἁμαρτία καίει φοβερά· ἀποδυναμώνει τά νεῦρα
τῆς ψυχῆς· συντρίβει τά νοητά ὀστᾶ τῆς διάνοιας· συσκοτίζει τή φωτεινότητα τῆς καρδιᾶς.
Τί
εἶναι ἡ ἁμαρτία;
Εἶναι ζῶο; Εἶναι ἄγγελος; Εἶναι δαίμονας; Τί εἶναι
αὐτό πού ἐνεργεῖ; Ἄνθρωπέ μου, δέν εἶναι ἐχθρός ἐξωτερικός πού σέ ἀντιμάχεται,
ἀλλά δικό σου γέννημα, πού ξεφυτρώνει αὐτοπροαίρετα ἀπό μέσα σου.
Κοίταζε μέ καθαρά μάτια καί δέν θά ἔχεις κακή ἐπιθυμία. Φέρνε
στό νοῦ σου τή μέλλουσα κρίση καί τότε δέν θά κυριαρχήσει σέ σένα οὔτε πορνεία, οὔτε μοιχεία,
οὔτε κανένα ἄλλο ἀπ’ τά παρανομήματα.
Ὅταν ὅμως λησμονήσεις τόν Θεό, τότε
ἀρχίζεις νά σκέπτεσαι πονηρά καί νά κάνεις παρανομίες.
Χρειάζεται προσοχή
Δέν εἶσαι ὅμως ἐσύ μόνο ἀρχηγός τοῦ λογισμοῦ. Ὑπάρχει καί κάποιος πολύ κακός
ὑποβολέας. Ὑποβάλλει βέβαια
ἐκεῖνος τίς κακές ἐπιθυμίες, ἀλλά δέν ἐπικρατεῖ μέ τή βία σ’ ἐκείνους πού δέν πείθονται.
Γι’ αὐτό ὁ Ἐκκλησιαστής λέει· Ἄν μπεῖ μέσα σου πνεῦμα διαβολικό, μή τοῦ
παραχωρεῖς τόπο στήν καρδιά σου. Ἐάν
τοῦ κλείσεις τήν πόρτα καί τό ἀπομακρύνεις ἀπό κοντά σου,
δέ θά σέ βλάψει.
Ἐνῶ ἄν δεχθεῖς μέ ἀδιαφορία τήν κακή ἐπιθυμία,
ριζώνει μέ τούς λογισμούς μέσα σου, αἰχμαλωτίζει
τή διάνοιά σου καί σέ ρίχνει μέσα σέ βόθρο γεμάτον ἀπό κακά.
Ἄς
μή ξεγελιόμαστε
Ἀλλά ἴσως πεῖς· Ἐγώ εἶμαι πιστός καί δέν μπορεῖ
νά μέ νικήσει ἡ ἐπιθυμία, ἔστω κι ἄν τή φέρνω συχνά στό νοῦ
μου.
Ξεχνᾶς ὅμως, ὅτι ἡ ρίζα πού ἐπιμένει πολλές
φορές, σπάζει ἀκόμα καί τήν πέτρα; Μή δέχεσαι
τό σπόρο, γιατί θά σοῦ σπάσει τό σπόρο τῆς πίστεως.
Βγάλε ἀπ’ τή ρίζα του τό κακό, πρίν
ἀκόμα ἀνθίσει, γιατί ἄν στήν ἀρχή ἀδιαφορήσεις, τότε ὑπάρχει
φόβος, νά χρειασθεῖς τσεκούρι καί φωτιά.
Ὅταν ἀρχίζεις νά ἔχεις ἐνοχλήσεις στά μάτια σου, θεράπευσέ
τα ἀμέσως, γιά νά μή φτάσεις νά ζητᾶς γιατρό, ὅταν θά ἔχεις τυφλωθεῖ τελείως.
Ποιός εἶναι ὁ ἀρχηγός;
Ἀρχηγός λοιπόν τῆς
ἁμαρτίας καί πατέρας τῶν
κακῶν λογισμῶν εἶναι ὁ διάβολος.
Αὐτός βάζει μέσα σ’ ἐκείνους,
πού πείθονται σ’ αὐτόν, τίς ἐπιθυμίες· ἀπ’ αὐτόν προέρχεται ἡ
μοιχεία, ἡ πορνεία, ἀλλά καί κάθε
κακό.
Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ ὁ προπάτοράς μας Ἀδάμ
μέ τήν παρακοή διώχτηκε ἀπ’ τόν Παράδεισο, πού ἀπό μόνος του παρήγαγε θαυμάσιους καρπούς, καί τόν ἀντάλλαξε μέ τή γή πού φυτρώνει ἀγκάθια.
Δέν
ὑπάρχει λύσις;
Ἄς μήν ἀπελπιζόμαστε ἀδελφοί μου. Ἄς μήν ρίξουμε
τούς ἑαυτούς μας σέ κατάσταση ἀπελπισίας.
Διότι εἶναι φοβερό νά μήν ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας· γιατί αὐτός πού δέν περιμένει σωτηρία, ρίχνεται ὁλόψυχα στό κακό· ἐνῶ ὅποιος ἐλπίζει στή θεραπεία του, φροντίζει πάρα πολύ τόν ἑαυτό του.
Διότι κι ὁ ληστής, πού
δέν περιμένει χάρη, φτάνει σέ ἀπόγνωση· ὅταν ὅμως ἐλπίζει νά λάβει συγχώρηση, πολλές φορές ὁδηγεῖται στή μετάνοια.
Ἄν τό φίδι ἀποβάλλει ἀπό πάνω του τό γερασμένο δέρμα του, ἐμεῖς δέν θ’ ἀποβάλλουμε τήν ἀμαρτία;
Ἄν ἡ γεμάτη ἀγκάθια γῆ, ὅταν ὀργανωθεῖ καλά, γίνεται καρποφόρα, γιά μᾶς εἶναι ἀκατόρθωτη ἡ σωτηρία; Εἴμαστε πλασμένοι γιά σωτηρία ἀρκεῖ νά τό θέλουμε.
Ὁ Θεός εἶναι φιλάνθρωπος
Ὅλα τ’ ἁμαρτήματά μας δέν ξεπερνοῦν τό μέγεθος τῆς
εὐσπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ. Τά τραύματά μας δέν νικοῦν
τή μεγάλη πεῖρα τοῦ ἀρχιάτρου. Ἄς παραδώσουμε
μόνο τόν ἑαυτό μας μ’ ἐμπιστοσύνη
στόν μεγάλο γιατρό καί θά γευθοῦμε τή σωτηρία
μας.
Κυρίλλου Ἱεροσολύμων
Β΄ Κατήχησις Φωτιζομένων
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
ΠΡΕΣΠΩΝ κ ΕΟΡΔΑΙΑΣ
Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΟΣ
Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου