ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ;

  

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ 

•Τι είναι η Εξοµολόγηση ; 

Η Εξοµολόγηση είναι ένα από τα βασικά 

Μυστήρια της Εκκλησίας. Μας δίνει τη δυνατότητα 

να «συµφιλιωθούµε» µε τον Θεό, να εξετάσουµε την 

πίστη και τη ζωή µας και να εξασφαλίσουµε 

πνευµατική υγεία. Είναι πράξη µετάνοιας. Και 

µετάνοια σηµαίνει αλλαγή του εαυτού µας, στροφή, 

µεταµόρφωση. 

Όταν αµαρτάνουµε αποµακρυνόµαστε από 

τον Θεό. Όταν όµως µετανοούµε, οµολογούµε τις 

αµαρτίες µας και ζητάµε συγχώρεση, επιστρέφουµε 

σ΄ Αυτόν. Η Εξοµολόγηση µας απαλλάσσει από το 

βάρος της αµαρτίας. Επιπλέον µας δίνει την 

ευκαιρία να συζητήσουµε τους βαθύτερους προ-

βληµατισµούς µας, να δεχτούµε συµβουλές και να 

ενισχυθούµε πνευµατικά. 

•Πως καθιερώθηκε ; Μήπως πρόκειται για πρόσφατη επινόηση των κληρικών ;

Το Μυστήριο καθιερώθηκε από τον ίδιο τον 

Χριστό. Αυτός έδωσε στους Αποστόλους την εξουσία 

να συγχωρούν αµαρτίες. Στη συνέχεια οι Απόστολοι 

µετέδωσαν το χάρισµα αυτό στους επισκόπους και 

τους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας. Έτσι, µέσω της 

κανονικής χειροτονίας διαιωνίζεται . 

•Είναι απαραίτητη η Εξοµολόγηση για όλους ;

Μόνο ένας αναµάρτητος δε χρειάζεται 

Εξοµολόγηση. Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος γράφει 

ότι όποιος θεωρεί τον εαυτό του αναµάρτητο, 

βρίσκεται σε πλάνη και µακριά από την αλήθεια. 

Αλλά και ο µόνος αναµάρτητος , ο Χριστός , δε-

χτηκε το βάπτισµα της µετανοίας από τον Πρόδροµο 

και έδειξε την αναγκαιότητα του Μυστηρίου. Γι΄ αυτό 

η Εξοµολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της 

Ορθόδοξης χριστιανικής ζωής. 

    

•Ποιος µπορεί να εξοµολογεί ; 

Όπως προαναφέραµε, η Εξοµολόγηση 

γίνεται σε έναν Πνευµατικό. ∆ηλαδή σε ιερέα ο 

οποίος έχει επιλεγεί ειδικά γι΄ αυτό το έργο. 

Χρειάζεται βέβαια να επικοινωνήσουµε µαζί του για 

να µας ορίσει τον χρόνο και τον τόπο, εκτός και αν 

εξοµολογεί σε καθορισµένες τακτικές ηµέρες και 

ώρες , οπότε δεν είναι απαραίτητη η προηγούµενη 

συνεννόηση. 

•Και ο πνευµατικός έχει αµαρτίες ! 

Ο Πνευµατικός δε συγχωρεί τις αµαρτίες 

µας µε τη δική του αγιότητα ή δύναµη, αλλά µε τη 

χάρη που του δόθηκε από τον Θεό αυτός µεσολαβεί 

µόνο. Τις δικές του αµαρτίες φροντίζει να τις 

εξοµολογείται και αυτός σε κάποιον άλλον 

πνευµατικό. 

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ 

•Που γίνεται η Εξοµολόγηση ; 

Συνήθως η Εξοµολόγηση γίνεται στο ναό. 

Μπορεί όµως να γίνει και σε κάποιο παρεκκλήσι ή 

άλλον χώρο. 

•Πως γίνεται ; 

Καθόµαστε αντικρίζοντας τις εικόνες και µε 

την προτροπή του Πνευµατικού εξοµολογούµαστε τις 

αµαρτίες µας. Μπορούµε επίσης να συµβου-

λευτούµε τον πνευµατικό για κάποιο θέµα που µας 

απασχολεί . Όταν ολοκληρώσουµε την εξοµολόγηση 

γονατίζουµε και ο Πνευµατικός βάζοντας το 

πετραχήλι (σύµβολο της ιερατικής λειτουργίας του) 

πάνω στο κεφάλι µας ζητά από τον Θεό την άφεση 

των αµαρτιών µας. Φεύγοντας ασπαζόµαστε το 

πετραχήλι και το χέρι του Πνευµατικού. 

•Τι πρέπει να πω στην Εξοµολόγηση ; 

Στην Εξοµολόγηση εξετάζουµε τα αισθή-

µατα, τις σκέψεις, τα λόγια, τις πράξεις, τη 

συµπεριφορά, τις συνήθειες, τις αξίες, τις 

προτεραιότητες, τους στόχους, την κατεύθυνση και 

τον τρόπο της ζωής µας. ∆εν περιοριζόµαστε στην 

προσωπική µας πνευµατική ζωή, αλλά συνε-

ξετάζουµε τις οικογενειακές σχέσεις, τις κοινωνικές 

σχέσεις, την εργασία, ακόµα και τη διασκέδασή 

µας. Και αυτό επειδή όλη µας η ζωή πρέπει να 

φωτιστεί από το Άγιο Πνεύµα. Όχι για να κατά-

δικάσουµε τον εαυτό µας, αλλά για να εξασφα-

λίσουµε την πορεία µας προς τον Χριστό. 

 Μπορούµε λοιπόν να θέσουµε στην κρίση του 

πνευµατικού ζητήµατα που µας απασχολούν, ώστε 

να πάρουµε αποφάσεις και να κάνουµε επιλογές 

που µας προάγουν πνευµατικά αποφεύγοντας 

ταυτόχρονα άλλες που µπορούν να ζηµιώσουν την 

ψυχή µας . 

•∆ε σκότωσα,ούτε έκλεψα…τι να εξοµολογηθώ; 

Όταν έχουµε τέτοια απορία, αποκαλύ-

πτουµε ότι δε γνωρίζουµε τη διδασκαλία του 

Χριστού. Επειδή ο Χριστός µας διδάσκει ότι και οι 

αµαρτωλοί λογισµοί ακόµα µας αποµακρύνουν από 

τον Θεό. Επίσης , αµαρτάνουµε όχι µόνο όταν πράτ-

τουµε κάτι κακό, αλλά και όταν δεν εφαρµόζουµε 

το καλό. Άραγε ποιος µπορεί να ισχυριστεί ότι 

εκπληρώνει πραγµατικά την εντολή της αγάπης και 

µάλιστα προς τους εχθρούς του;

•Υπάρχει ένας εύκολος τρόπος εξέτασης του εαυτού µου σύµφωνα µε το νόµο του Θεού ; 

Υπάρχουν οι ∆έκα Εντολές και η ερµηνεία 

τους κάτω από το πρίσµα της Καινής ∆ιαθήκης. Το 

τελειότερο όµως και ακριβέστερο κριτήριο είναι η 

εντολή της αγάπης προς τον Θεό και προς τον 

συνάνθρωπο. Σύµφωνα µε τα λόγια του Χριστού, σ΄ 

αυτή την Εντολή περιέχονται όλες οι άλλες Εντολές . 

∆ε µπορούµε, για παράδειγµα, να αγαπάµε 

τον Θεό και να παραβαίνουµε τις εντολές Του. Ούτε 

γίνεται να αγαπάµε τους ανθρώπους και ταυτό-

χρονα να διαπράττουµε αδικίες σε βάρος τους. 

Μάλιστα η γνησιότητα της αγάπης προς τον 

Θεό αποκαλύπτεται από την αγάπη προς τον 

συνάνθρωπο. Έτσι, όταν αδιαφορούµε για τους 

άλλους ή τους κακοµεταχειριζόµαστε, δείχνουµε ότι 

δεν έχουµε αγάπη προς τον Θεό. Περιφρονούµε την 

Εντολή Του για την αγάπη προς τον συνάνθρωπο 

και δε σεβόµαστε τα δηµιουργήµατά Του. 

•Μου φαίνεται δύσκολο να µιλήσω για τόσο προσωπικά θέµατα . Αισθάνοµαι ντροπή. Τι θα σκεφτεί ο Πνευµατικός ; 

Πρέπει να βλέπουµε το εξοµολογητήριο σαν 

ιατρείο και τον Πνευµατικό σαν γιατρό. Για εµάς η 

Εξοµολόγηση είναι θέµα ψυχικής – συχνά και 

σωµατικής – υγείας . Για τον Πνευµατικό πάλι είναι 

κάτι το συνηθισµένο. ∆εν πρόκειται να σοκαριστεί 

από τις δικές µας αµαρτίες. Σίγουρα έχει ακούσει 

χειρότερες. Εξάλλου, δεν είναι περίεργο η ντροπή, 

που µας λείπει την ώρα της αµαρτίας ,να µας 

κυριεύει την ώρα της µετανοίας ; 

•Φοβάµαι µήπως ο Πνευµατικός φανερώσει τις αµαρτίες µου.

Ο Πνευµατικός έχει ιερό καθήκον να τηρεί 

το απόρρητο της Εξοµολογήσεως, το οποίο µάλιστα 

αναγνωρίζεται και από τον νόµο. Σε περίπτωση 

παράβασης αυτού του καθήκοντος ελέγχεται από τον Επίσκοπό του και την Εκκλησιαστική 

∆ικαιοσύνη. Όπως αναφέραµε πρωτύτερα, τον 

Πνευµατικό θα πρέπει να τον αντιµετωπίζουµε ως 

θεραπευτή. Έτσι χρειάζεται να τον περιβάλλουµε 

και µε ανάλογη εµπιστοσύνη. 

Για τον λόγο αυτόν επιλέγουµε ελεύθερα 

και µε δική µας ευθύνη τον Πνευµατικό, ώστε να 

είναι πρόσωπο µε πίστη και αρετή και να έχει την 

καλή µαρτυρία των πιστών. Μάλιστα η παράδοση 

της Εκκλησίας µας συνιστά την τακτική εξοµο-

λόγηση στον ίδιο Πνευµατικό και την αποφυγή της 

εναλλαγής του. Εξάλλου, έχει διαπιστωθεί ότι 

συνήθως εµείς οι ίδιοι γινόµαστε αιτία κοινοποίησης 

της προσωπικής µας ζωής , όταν την εµπιστευόµαστε 

σε ακατάλληλα πρόσωπα , τα οποία δεν έχουν καν 

την ιδιότητα του πνευµατικού. 

•Πως πρέπει να λέγονται οι αµαρτίες στον πνευµατικό; 

Αρκεί µια απλή, σαφής και σύντοµη 

αναφορά. ∆ε χρειάζονται ούτε λεπτοµέρειες (ιδιαί-

τερα για τα σαρκικά θέµατα), ούτε µακροσκελείς 

εισαγωγές ή δικαιολογίες . Αν είναι απαραίτητο, θα 

ζητήσει ο πνευµατικός περισσότερες πληροφορίες. 

Αυτό που σίγουρα χρειάζεται είναι ταπείνωση και 

συναίσθηση των αµαρτιών µας . 

•Τι µπορεί να µου πει ο Πνευµατικός ;

Να εξηγήσει τη σπουδαιότητα µιας 

αµαρτίας. Να συµβουλεύσει για την αποφυγή της. 

Να δώσει απάντηση σε κάποιο ερώτηµα που του 

θέσαµε . 

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ 

•Μετά την ευχή του πνευµατικού έχουν συγχωρεθεί όλες οι αµαρτίες µου; Μήπως 

κάποιες θα πρέπει να τις εξοµολογηθώ πάλι;

Η Ευχή του Πνευµατικού δίνει την άφεση 

όλων των αµαρτιών που εξαγορεύσαµε. Συνεπώς 

τυχόν αµφιβολία µας για το θέµα αυτό δείχνει 

έλλειψη πίστης στο Μυστήριο και στη δύναµη του 

Θεού. Αν πάλι δεν αναφέραµε κάτι βασικό σε σχέση 

µε κάποια αµαρτία, χρειάζεται την επόµενη φορά 

να το διευκρινίσουµε . 

•Αν ξεχάσω κάποια αµαρτία ; Αν κρύψω κάποια από ντροπή ; 

Αν ξεχάσαµε κάτι και εφόσον δεν είναι 

σοβαρό, µπορούµε να το αναφέρουµε στην επόµενη 

Εξοµολόγηση. Αν όµως παραλείψαµε κάποια 

αµαρτία εσκεµµένα, τότε δεν πρέπει να θεωρούµε 

ότι µας δόθηκε άφεση και δεν πρέπει να 

κοινωνήσουµε, ακόµη και αν πήραµε την άδεια του 

πνευµατικού. 

•Είναι απαραίτητη η Θεία Κοινωνία µετά την Εξοµολόγηση ; 

Η µετάνοια δεν περιορίζεται στο Μυστήριο 

της Εξοµολογήσεως . Η «συµφιλίωση» και η ένωσή 

µας µε τον Θεό δεν ολοκληρώνεται χωρίς τη Θεία 

Κοινωνία . Αυτή είναι η Μυστηριακή ένωση µε τον 

Θεάνθρωπο Χριστό. Το αποκορύφωµα των Μυ-

στηρίων. Η Εξοµολόγηση µας προετοιµάζει για τη 

Θεία Κοινωνία . 

•Μπορώ να κοινωνήσω λοιπόν αφού εξοµολογήθηκα ;

Μετά την εξοµολόγηση θα πρέπει να 

ζητήσουµε από τον Πνευµατικό την άδεια να 

µεταλάβουµε. Αυτός θα ορίσει τον χρόνο, τη 

συχνότητα και τον τρόπο της προετοιµασίας µας 

(νηστεία, προσευχή, συγχώρεση – συµφιλίωση µε 

τους άλλους). 

  

•Όµως τι νόηµα έχει να εξοµολογούµαι τακτικά, όταν γνωρίζω ότι θα επαναλάβω
 τις ίδιες αµαρτίες; 

Όπως κάποιος που πάσχει από χρόνια 

ασθένεια δεν παύει να προσπαθεί για την απαλλαγή 

του, έτσι και εκείνος που επιθυµεί πραγµατικά την 

πνευµατική υγεία φροντίζει αδιάκοπα να την 

αποκτήσει . Αυτός είναι ο πνευµατικός αγώνας του 

ανθρώπου η δια βίου µετάνοια . Το Μυστήριο της 

Εξοµολόγησης εξασφαλίζει ότι καµιά αµαρτία δε 

µπορεί να µας αποµακρύνει από το έλεος του Θεού. 

Μόνο η έλλειψη µετανοίας µπορεί να µας κατα-

δικάσει στην αιώνια στέρησή Του. 

∆ΕΝ ΗΛΘΑ ΝΑ ΚΑΛΕΣΩ ΣΕ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΟΥΣ ∆ΙΚΑΙΟΥΣ, 

ΑΛΛΑ ΤΟΥΣ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥΣ. 

(ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ) 

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ 

ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΝΑ ΤΡΩΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΤΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΙΝΕΙ ΑΠΟ 

ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟ. 

(ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ) 

ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΠΙΟ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ 

ΕΝΑΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ,ΝΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ,ΝΑ ΤΟΥ ΕΧΟΥΝ 

ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΟΝΤΑΙ.

(ΓΕΡΟΝ.ΠΑΙΣΙΟΣ)

Ο ΠΑΡΑ∆ΕΙΣΟΣ ΑΝΘΙΣΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡ∆ΙΑ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ 

ΠΟΥ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΗΚΑ.

(Φ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ) 

Κείµενα Ι.Μ Ε.Π και Α.

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΛΕΒΑ∆ΕΙΑΣ 

ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ 

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ 

ΘΗΒΩΝ 

Tηλ. & fαx: 2262024282