Το τοπωνύμιο “Ττουραπή”, βρίσκεται – κατευθυνόμενοι προς τον Άγιο Γεώργιο τον Κοντό – στη δεξιά πλευρά της Λεωφόρου Γρίβα Διγενή, εκεί που είναι σήμερα το Γυμνασίο της Δροσιάς και ο σταθμός βενζίνης “Πετρολίνα”. Ονομάστηκε έτσι από τον τάφο και την εκκλησία που υπήρχε εκεί του Αγίου Θεράποντα, που διετέλεσε Επίσκοπος Κιτίου περί το τέλος του 6ου αιώνα μ.Χ.
Στη θέση αυτή κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας το μικρό τζαμί Ττουραπή [ερείπιά του σώζονταν προ μερικών ετών], ονομασία, που προήλθε από το όνομα του Αγίου στα Αραβικά [Turabo=Θεράπων]. Επί αιώνες, ο ιερός αυτός χώρος, ήταν για τους Χριστιανούς ο τάφος του «αϊ Χαράπου», ενώ για τους Μουσουλμάνους ο τάφος κάποιου τούρκου Δερβίση.
Σε αρκετές πηγές ο Άγιος Θεράπων είναι γνωστός και ως Άγιος Άραβας [Saint Arab]. Ο Άγιος έχαιρε σεβασμού όχι μόνο από τους Χριστιανονούς αλλά και από τους Μουσουλμάνους.
Σύμφωνα με τον Νεοκλή Γ. Κυριαζή: Κάτωθεν της τζαμής υπάρχουσιν δύο υπόγειαι αίθουσαι, συγκοινωνούσαι διά μικρού ανοίγματος, αι οποίαι φέρουσιν δύο κλίμακας, η μία εκ της τζαμής διά τους άνδρας και η άλλη εκ των κατοικιών διά τας γυναίκας.
Ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα, πίσω από το πρατήριο πετρελαιοειδών Πετρολίνα
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια τη συντήρηση του υπόγειου διπλού τάφου του Αγίου, που βρίσκεται -όπως προείπαμε- πίσω από το σταθμό της Πετρολίνας στη Λεωφόρο Γρίβα Διγενή.
Κάποια στοιχεία για τον Ττουραπή πήραμε από τη Βιολάντα Ποταμίτου-Τουμαζή, που έζησε για χρόνια στη γειτονιά αυτή, αφού το οικογενειακό της σπίτι βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το “Ττουραπή”.
Η περιγραφή πάει πίσω, αρχές του 1960. Πριν λοιπόν μισό αιώνα, η γειτονιά ήταν περίπου έτσι, σύμφωνα με την Βιολάντα Ποταμίτου-Τουμαζή: Η σημερινή Λεωφόρος Γρίβα Διγενή, λεγόταν οδός Αγίου Γεωργίου Κοντού. Δεξιά και αριστερά του δρόμου ήταν φυτευμένοι θεόρατοι ευκάλυπτοι που ενώνονταν ψηλά μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα είδος αψίδας πάνω από τον δρόμο. Τα καλοκαίρια, κάθε απόγευμα περνούσε βυτιοφόρο του Δήμου που ράντιζε τον δρόμο για να μη σηκώνεται σκόνη.
Στη οικογενειακή φωτογραφία που λήφθηκε τον Οκτώβρη του 1967, φαίνονται πίσω τα ερείπια του Ττουραπή, τόπος προσκυνήματος των Μουσουλμάνων. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκεται σταθμός βεζίνης. Πίσω απ’ το σταθμό βρίσκεται εγκαταλελειμένος ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα.
Απέναντι από το σπίτι μας υπήρχε ένας μεγάλος ελαιώνας. Το κτήμα αυτό ανήκε στο ΕΦΚΑΦ. Το τουρκικό γυμνάσιο (τοσημερινό γυμνάσιο της Δροσιάς) άρχισε να κτίζεται το 1958. Μετά το κτίσιμο του σχολείου, ο ελαιώνας εξέλιπε. Εκεί ακριβώς που βρίσκεται σήμερα το πρατήριο της Πετρολίνας, ήταν το σπίτι που έμενε ο Χότζας. Ένας δενδροφυτευμένος από κυπαρίσια διάδρομος [ακόμα υπάρχουν μερικά], οδηγούσε στο κέντρο του κτήματος, όπου βρισκόταν το τέμενος Ττουραπή και ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα. Στον υπόγειο τάφο κατέβαινες με ξύλινες σκάλες. Οι Τουρκοκύπριοι απ’ όλη την Κύπρο, έρχονταν όταν είχαν ραμαζάνι. Ήταν το σπουδαιότερο προσκύνημα για τους Οθωμανούς, μετά το τέμενος της Ουμ Χαράμ στο Τεκκέ. Και μια λεπτομέρεια:οι τουρκάλες που έφθαναν εδώ είχαν τα χέρια τους βαμμένα κόκκινα από χέννα.
Έρχονταν και Χριστιανοί να προσκυνήσουν στον Άγιο Θεράποντα. Οι γυναίκες δεν έχαναν την ευκαιρία να τρέξουν στο Χότζα για να τους βγάλει την τύχη τους επί πληρωμή.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’70 τα πλινθόκτιστα κτήρια [φωτογραφία], έδωσαν τη θέση τους στο πρατήριο της Πετρολίνας, ενώ ο υπόγειος τάφος εγκαταλείφθηκε στη φθορά του χρόνου και των υγρών πετρελαιοειδών τα οποία προκαλούν φθορά στο μνημείο.
Ευτυχώς το Τμήμα Αρχαιοτήτων αποφάσισε να συντηρήσει τον υπόγειο τάφο του Αγίου.
Ο ναός του Αγίου Θεράποντα στο Γουδί, που πολλοί Κύπριοι γνώρισαν ως φοιτητές, είναι αφιερωμένος στον ομώνυμο ‘Αγιο που διετέλεσε Επίσκοπος Κιτίου.
Έτσι λοιπόν, το τοπωνύμιο προέρχεται από την τουρκική λέξη Turabo, που στα ελληνικά σημαίνει Θεράπων.
Πηγή: 1. Οι πληροφορίες και η οικογενειακή φωτογραφία από την Βιολάντα Ι. Ποταμίτου-Τουμαζή. 2. Παρίδη Παντελή, Άγιος Θεράπων Επίσκοπος Κύπρου, σσ.18-20, Λάρνακα 2004. 3. Νεοκλής Γ. Κυριαζής, Κοινωνική Δράσις της Πόλεως Σκάλα-Λάρνακα, σ.73, Λάρνακα 1947. 4. Νεοκλής Γ. Κυριαζής, Συλλογή Ιστορικών Ειδήσεων της πόλεως Λάρνακα-Σκάλα, σ.49, Λάρνακα 1946.
Ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα, πίσω από το πρατήριο πετρελαιοειδών Πετρολίνα
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια τη συντήρηση του υπόγειου διπλού τάφου του Αγίου, που βρίσκεται -όπως προείπαμε- πίσω από το σταθμό της Πετρολίνας στη Λεωφόρο Γρίβα Διγενή.
Κάποια στοιχεία για τον Ττουραπή πήραμε από τη Βιολάντα Ποταμίτου-Τουμαζή, που έζησε για χρόνια στη γειτονιά αυτή, αφού το οικογενειακό της σπίτι βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το “Ττουραπή”.
Η περιγραφή πάει πίσω, αρχές του 1960. Πριν λοιπόν μισό αιώνα, η γειτονιά ήταν περίπου έτσι, σύμφωνα με την Βιολάντα Ποταμίτου-Τουμαζή: Η σημερινή Λεωφόρος Γρίβα Διγενή, λεγόταν οδός Αγίου Γεωργίου Κοντού. Δεξιά και αριστερά του δρόμου ήταν φυτευμένοι θεόρατοι ευκάλυπτοι που ενώνονταν ψηλά μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα είδος αψίδας πάνω από τον δρόμο. Τα καλοκαίρια, κάθε απόγευμα περνούσε βυτιοφόρο του Δήμου που ράντιζε τον δρόμο για να μη σηκώνεται σκόνη.
Στη οικογενειακή φωτογραφία που λήφθηκε τον Οκτώβρη του 1967, φαίνονται πίσω τα ερείπια του Ττουραπή, τόπος προσκυνήματος των Μουσουλμάνων. Στη θέση αυτή σήμερα βρίσκεται σταθμός βεζίνης. Πίσω απ’ το σταθμό βρίσκεται εγκαταλελειμένος ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα.
Απέναντι από το σπίτι μας υπήρχε ένας μεγάλος ελαιώνας. Το κτήμα αυτό ανήκε στο ΕΦΚΑΦ. Το τουρκικό γυμνάσιο (τοσημερινό γυμνάσιο της Δροσιάς) άρχισε να κτίζεται το 1958. Μετά το κτίσιμο του σχολείου, ο ελαιώνας εξέλιπε. Εκεί ακριβώς που βρίσκεται σήμερα το πρατήριο της Πετρολίνας, ήταν το σπίτι που έμενε ο Χότζας. Ένας δενδροφυτευμένος από κυπαρίσια διάδρομος [ακόμα υπάρχουν μερικά], οδηγούσε στο κέντρο του κτήματος, όπου βρισκόταν το τέμενος Ττουραπή και ο υπόγειος τάφος του Αγίου Θεράποντα. Στον υπόγειο τάφο κατέβαινες με ξύλινες σκάλες. Οι Τουρκοκύπριοι απ’ όλη την Κύπρο, έρχονταν όταν είχαν ραμαζάνι. Ήταν το σπουδαιότερο προσκύνημα για τους Οθωμανούς, μετά το τέμενος της Ουμ Χαράμ στο Τεκκέ. Και μια λεπτομέρεια:οι τουρκάλες που έφθαναν εδώ είχαν τα χέρια τους βαμμένα κόκκινα από χέννα.
Έρχονταν και Χριστιανοί να προσκυνήσουν στον Άγιο Θεράποντα. Οι γυναίκες δεν έχαναν την ευκαιρία να τρέξουν στο Χότζα για να τους βγάλει την τύχη τους επί πληρωμή.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’70 τα πλινθόκτιστα κτήρια [φωτογραφία], έδωσαν τη θέση τους στο πρατήριο της Πετρολίνας, ενώ ο υπόγειος τάφος εγκαταλείφθηκε στη φθορά του χρόνου και των υγρών πετρελαιοειδών τα οποία προκαλούν φθορά στο μνημείο.
Ευτυχώς το Τμήμα Αρχαιοτήτων αποφάσισε να συντηρήσει τον υπόγειο τάφο του Αγίου.
Ο ναός του Αγίου Θεράποντα στο Γουδί, που πολλοί Κύπριοι γνώρισαν ως φοιτητές, είναι αφιερωμένος στον ομώνυμο ‘Αγιο που διετέλεσε Επίσκοπος Κιτίου.
Έτσι λοιπόν, το τοπωνύμιο προέρχεται από την τουρκική λέξη Turabo, που στα ελληνικά σημαίνει Θεράπων.
Πηγή: 1. Οι πληροφορίες και η οικογενειακή φωτογραφία από την Βιολάντα Ι. Ποταμίτου-Τουμαζή. 2. Παρίδη Παντελή, Άγιος Θεράπων Επίσκοπος Κύπρου, σσ.18-20, Λάρνακα 2004. 3. Νεοκλής Γ. Κυριαζής, Κοινωνική Δράσις της Πόλεως Σκάλα-Λάρνακα, σ.73, Λάρνακα 1947. 4. Νεοκλής Γ. Κυριαζής, Συλλογή Ιστορικών Ειδήσεων της πόλεως Λάρνακα-Σκάλα, σ.49, Λάρνακα 1946.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου