ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

Είναι γνωστό ότι η αγία Εκκλησία μας τις Κυριακές κατά την περίοδο της Μ.
Σαρακοστής εορτάζει πρόσωπα και γεγονότα για να στηρίξει τους αγωνιζόμενους
πιστούς εις το στάδιο των αρετών. Η τέταρτη Κυριακή, λοιπόν, είναι
αφιερωμένη εις την μνήμη του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος ή και Σιναϊτου
ονομαζόμενου, ο οποίος υπήρξε υπόδειγμα αγωνιζόμενου ανθρώπου.
Ο Ιωάννης γεννήθηκε από πλούσιους και ενάρετους γονείς περί το 523 μ.Χ. εις
την Συρία. Οι γονείς του του πρόσφεραν την καλύτερη εκπαίδευση της εποχής
και ο μικρός Ιωάννης ξεχώριζε από τους συνομηλίκους του. Είχε ιδιαίτερη
κλίση εις την προσευχή και εις την μελέτη πατερικών κειμένων. Η καρδιά του
ποθούσε και αγαπούσε τον Χριστό. Σε ηλικία 15 ετών εντάχθηκε ως δόκιμος
μοναχός εις το όρος Σινά έχοντας ως οδηγό του τον ηγούμενο γέροντα
Μαρτύριο. Ο Ιωάννης με την καθοδήγηση του Μαρτυρίου άρχισε να αποκτά αρετές
κατά θεία, πάντα, παραχώρηση. Μετά από τέσσερα χρόνια έγινε μοναχός . Για
τις ανάγκες της Μονής χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος και αργότερα ιερομόναχος.
Mε την ευλογία του Μαρτυρίου και μετά την κοίμηση του γέροντός του
αναχώρησε από το μοναστήρι για την έρημο για περισσότερη άσκηση και ησυχία.
Εκεί επιδόθηκε εις την προσευχή, εις την μελέτη των πατέρων της εκκλησίας
και εις την αγρυπνία. Εκοιμάτο πολύ λίγο, τόσες ώρες ώστε να μη υποστεί
βλάβη ο εγκέφαλός του. Εις την τροφή ήταν ολιγοδίαιτος καταναλώνοντας όλα
τα φαγητά, για να μη προσβάλλει τα γεννήματα του Θεού, σε ελάχιστη
ποσότητα. Εννοείται ότι κατανάλωνε τα φαγητά που επιτρέπονται εις τους
μοναχούς. Ο Θεός του χάρισε το δώρο της προσευχής, όπως και των δακρύων.
Καθημερινά πότιζε με τα δάκρυα της μετάνοιας τα χώματα του σπηλαίου και
δοξολογούσε συνεχώς τον Θεό μελετώντας τις θείες γραφές και γράφοντας.

Εις το ασκητήριο της ερήμου παρέμεινε σαράντα χρόνια. Η φήμη του αγίου
ανδρός έγινε γνωστή αν και ο ίδιος δεν το επεδίωξε. Ήταν πρόνοια του Θεού
να ωφεληθούν και άλλοι άνθρωποι από αυτόν τον άγιο αγωνιστή. Πάρα πολλοί
άνθρωποι λαϊκοί, μοναχοί και κληρικοί έρχονταν σε επαφή μαζί του και
έφευγαν πολλαπλώς ωφελημένοι. Καθημερινά η ψυχή του φλέγονταν και
πυρπολούνταν από την άπειρη αγάπη προς τον Σωτήρα Χριστό. Συνεχώς και
καθημερινά του χάριζε ο Θεός χάρη και ευλογία. Ανέβαινε την κλίμακα των
αρετών. Παρέμεινε εις την έρημο 40 ολόκληρα χρόνια.
Έφυγε από την έρημο σε ηλικία 75 ετών για να αναλάβει την ηγουμενία της
Ιεράς Μονής Σινά παρά την θέλησή του. Η αδελφότητα της Μονής τον εξέλεξε
ποιμένα της και υπάκουσε. Καθοδήγησε τους αδελφούς της της Μονής για λίγα
χρόνια και κατέφυγε πάλι εις την έρημο για ησυχία και άσκηση. Πριν
αναχωρήσει για την έρημο όρισε ως διάδοχό του τον αδελφό του Γεώργιο. Εις
την έρημο παρέδωσε το πνεύμα του εις τον αθλοθέτη Κύριο. Ήταν 30 Μαρτίου
του 606 μ.Χ. και για τον λόγο αυτό τιμάται η Αγία μνήμη κάθε χρόνο την
ημέρα αυτή.

Όταν επρόκειτο να πορευτεί προς τον αθλοθέτη Κύριο ο Ιωάννης, ο, κατά
σάρκα, αδελφός του Γεώργιος του έλεγε «Με αφήνεις λοιπόν και φεύγεις; Εγώ
παρακαλούσα, εσύ να προπέμψεις εμένα. Διότι εγώ κύριέ μου δεν μπορώ χωρίς
εσένα να ποιμάνω την συνοδεία. Και τώρα αντίθετα προπέμπω εσένα»! Του
απάντησε τότε ο αββάς Ιωάννης: «Να μη λυπείσαι και να μην ανησυχείς, διότι
εάν βρω παρρησία ενώπιον του Κυρίου, δεν θα σε αφήσω πίσω μου να
συμπληρώσεις χρόνο». Μέσα σε δέκα μήνες απήλθε και αυτός προς τον Κύριο.
Θαυμαστά γεγονότα.

Ο αρχέκακος διάβολος παρακίνησε ανθρώπους φθονερούς να κατηγορούν τον Άγιο
ως «λάλον και φλύαρον». Ήθελαν να περιορίσουν την δυνατότητα του αγίου να
βοηθά συνανθρώπους των. Ο Άγιος θέλοντας να εφαρμόσει εις την πράξη τα
διδασκόμενα από αυτόν και για να μη σκανδαλίσει τους πιστούς σταμάτησε το
έργο του. Οι άνθρωποι τότε συνειδητοποίησαν το λάθος τους δηλαδή στέρησαν
από το κόσμο μια πηγή βοήθειας ψυχών. Ζήτησαν μετανοημένοι να συνεχίσει ο
Ιωάννης το θεάρεστο έργο. Πράγματι ο Ιωάννης κατά θεία πρόνοια συνέχισε να
προσφέρει την διακονία του προς τους πιστούς.

Κάποιος μοναχός ονομαζόμενος Μωυσής αισθάνθηκε στην καρδιά του την επιθυμία
να γίνει μαθητής του αγίου ανδρός. Ο άγιος υπάκουσε στις παρακλήσεις των
άλλων μοναχών και τον δέκτηκε ως υποτακτικό. Μια μέρα ο άγιος έστειλε τον
υποτακτικό του να πάει να φέρει χώμα κατάλληλο για να φυτεύσουν λάχανα για
τις ανάγκες του μοναστηριού. Ήταν καλοκαίρι και η ζέστη υψηλή, το μεσημέρι
ο Μωυσής κάθισε στην σκιά ενός βράχου για να ξεκουραστεί. Αποκοιμήθηκε
καθώς ήταν πολύ κουρασμένος. Ο Ιωάννης βρισκότανε στο κελί του. Για μια
στιγμή φάνηκε ότι τον πήρε ο ύπνος και βλέπει άνδρα φωτεινό να του λέγει
ότι ο Μωυσής κινδυνεύει. Ξυπνά και αρχίζει να προσεύχεται για τον μαθητή
του. Όταν το βράδυ γύρισε ο υποτακτικός πληροφορήθηκε ο άγιος ότι ενώ
κοιμόταν ο Μωυσής άκουσε τη φωνή του γέροντός του και ξύπνησε
απομακρυνόμενος από το σημείο και αμέσως ο βράχος έπεσε εις το σημείο που
κοιμόταν ο Μωυσής. Από ταπεινοφροσύνη ο άγιος πατήρ δεν ανέφερε για την
οπτασία εις τον Μωυσή, μέσα του ευχαριστούσε και δοξολογούσε τον Θεό ο
οποίος έσωσε τον μαθητή του από βέβαιο θάνατο.

Ο μοναχός Ισαάκ υπέφερε πάρα πολύ από σαρκικούς πειρασμούς και τον κατείχε
θλίψη και αθυμία. Με δάκρυα εις τα μάτια και πόνο ψυχής ανέφερε εις τον
γέροντα Ιωάννη για τον σαρκικό πόλεμο που δεχότανε ζήτησε την βοήθειά του.
Ο πανθαύμαστος αφού διαπίστωσε την πίστη του και την ταπείνωσή του, του
λέγει « Έλα αδελφέ να προσευχηθούμε από κοινού και ο αγαθός και
ευσπλαχνικός Θεός δεν θα παραβλέψει την ικεσία μας». Πριν τελειώσουν την
προσευχή ο ταπεινός μοναχός ευρισκόμενος με το πρόσωπο κατά γης αντιλήφθηκε
να απαλλάσσεται από τον πειρασμό. Ο διάβολος δεν μπορούσε να αντέξει την
θέρμη της κοινής προσευχής και εγκατέλειψε τον μοναχό. Αμέσως ο όσιος και ο
μοναχός ευχαρίστησαν τον Θεό ο οποίος εισάκουσε την προσευχή και θεράπευσε
τον δούλο του.

Ο γέροντας Μαρτύριος με τον νεαρό Ιωάννη επισκέφθηκαν τον μέγα Αναστάσιο, ο
οποίος ρωτά «ποιος είναι ο νέος και ποιος τον έκειρε μοναχό;». Απαντά ο
Μαρτύριος «δούλος σου είναι και εγώ τον έκειρα μοναχό». Η ανταπάντηση του
Αναστασίου «Πω πω! αββά Μαρτύριε ποιος να το ειπεί ότι Ηγούμενο του Σινά
έκειρες»! Δεν διαψεύσθηκε ο Αναστάσιος, μετά από 40 χρόνια ο Ιωάννης έγινε
Ηγούμενος.

Άλλη φορά πάλι ο αββάς Μαρτύριος πήρε τον Ιωάννη και πήγαν και επισκέφθηκαν
τον μέγα Ιωάννη τον Σαββαΐτη. Ο Σαββαΐτης μόλις τους είδε πήρε νερό και
έπλυνε τα πόδια του Ιωάννη και όχι του γέροντός του Μαρτυρίου. Σε ερώτηση
του μαθητή του Στεφάνου ὁ Γέροντας απάντησε: «Πίστευσε, τέκνο μου ότι εγὼ
δεν γνωρίζω ποιος είναι αυτὸς ο νέος. Εγώ τον ηγούμενο του Σινά υποδέχθηκα
και τα πόδια του Ηγουμένου ένιψα».
Ο Ιωάννης έγινε μοναχός σε ηλικία 20 ετών. Την ημέρα αυτή ο αββάς
Στρατήγιος, προφήτεψε ότι ο νέος μοναχός θα γίνει Ηγούμενος.
Το πιο θαυμαστό είναι τούτο το γεγονός που έλαβε χώρα την ημέρα της
ανάληψης της Ηγουμενίας από τον Άγιο. Οι προσελθόντες ξένοι ανέρχονταν στον
αριθμό 600. Κατά την διάρκεια της τράπεζας έβλεπε νέο με κοντά μαλλιά και
τυλιγμένο με σεντόνι όπως οι Ιουδαίοι να δίνει εντολές εξουσιαστικά και να
κατευθύνει τους πάντες μαγείρους, κελαρύτας και όλους τους διακονητές. Όταν
με το γεύμα αναζήτησαν τον νέο αυτό δεν τον βρήκαν πουθενά. Ήταν λογικό.
Φαίνεται από την απάντηση που έδωσε ο Άγιος Ιωάννης «Αφήστε τον. Δεν έκανε
τίποτε το παράξενο ο κύριος Μωυσής με το να διακονήσει στον ιδικό του τόπο»
Σε άλλη περίπτωση, όταν στην περιοχή της Παλαιστίνης επικρατούσε ανομβρία
οι κάτοικοι κατέφυγαν εις τον Ιωάννη. Μετά από θερμή προσευχή άνοιξαν οι
ουρανοί, και εισακούστηκε η προσευχή του. Δεν είναι παράξενο αυτό, διότι
«θέλημα των φοβουμένων αυτόν ποιήσει ο Κύριος και της δεήσεως αυτών
εισακούσεται».

Εις την αρχή του κειμένου αναφέραμε ότι ο Άγιος Ιωάννης ονομάζεται
«Σιναΐτης» ή της «Κλίμακος». Η προσηγορία «Σιναΐτης » με τα γραφέντα μέχρι
στιγμής διότι ήταν μοναχός μονής του Σινά και εκεί έγινε Ηγούμενος. Ήλθε η
στιγμή να γράψουμε δυο λόγια και για το άλλο όνομα «της Κλίμακος». Ιδού,
λοιπόν: Ο Άγιος Ιωάννης υπακούοντας εις το αίτημα του Ηγουμένου της Μονής
Ραϊθού έγραψε το βιβλίο με το τίτλο «Η Κλίμακα», το οποίο είναι
αριστούργημα της Ορθόδοξης γραμματείας και το οποίο πρέπει όλοι να το
διαβάσουμε, αν δεν το διαβάσαμε, ή μάλλον πρέπει να το μελετάμε καθημερινά
ιδιαίτερα την περίοδο των νηστειών. Εις το βιβλίο αυτό περιέχονται 30
ομιλίες του Αγίου, αναφερόμενη η κάθε μία σε μία αρετή ξεκινώντας από τις
πιο απλές και καθημερινές και ανεβαίνοντας μια μια φθάνει ο πιστός
αγωνιστής εις το τελευταίο σκαλί και συναντά τον Θεό. Εις το έργο αυτό
γίνεται μια θαυμάσια τομή της ανθρώπινης ψυχής και ψυχολογίας την οποία
ζηλεύουν οι σύγχρονοι ψυχολόγοι. Έργο σαφώς θεόπνευστον. Γράφτηκε σε εποχή
κατά την οποία ήταν άγνωστη και η έννοια ακόμη της ψυχολογίας.
Ένα μικρό αφιέρωμα εις τον μεγάλο αυτό Άγιο Ιωάννη, την μνήμη του οποίου
τιμά η αγία Εκκλησία 30 Μαρτίου (μέρα της κοιμήσεώς του) και την 4η Κυριακή
των νηστειών.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.

Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν
ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων
τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα
ἔλεος.

Ομοίως Ἀπολυτίκιον. Ήχος πλ. δ'.

Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ
βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ
τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε
Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος α'. Χορὸς Ἀγγελικός

Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις
καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι,
ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει
τιμῶντων σε.

Μυργιώτης Παναγιώτης

Μαθηματικός

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΡΥΘΡΩΝ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΗΝΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

 Θα ακολουθήσει ξεχωριστό πρόγραμμα για τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, το οποίο και θα αναρτηθεί από την  Σελίδα προς ενημέρωση των φιλακόλουθων Ερυθραίων συχωριανών μας.

ΠΩΣ ΒΟΗΘΗΣΕ Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΦΡΑΙΜ ΤΗΣ ΑΡΙΖΟΝΑΣ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΡΘΕΝΙΟ

Πὼς βοήθησε ὁ γέροντας Ἐφραὶμ Ἀριζόνας τὸν γέροντα Παρθένιο!

Ἀφηγεῖται ὁ γέροντας Παρθένιος ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Παύλου Ἁγίου Ὅρους:


«Ἦταν ἐδῶ καὶ ἐξομολογοῦσε ὁ γέρων Ἐφραὶμ ὁ Φιλοθεΐτης καὶ Ἀριζονίτης αὐτὸς ὁ ἅγιος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐμένα προσωπικὰ καὶ ἄλλους πατέρες μὲ βοήθησε τὰ μέγιστα σὲ πολλὰ πράγματα. Πάω μιὰ φορὰ καὶ τοῦ λέω γέροντα, ἅγιε πνευματικέ, ἔχω μιὰ ἐμπάθεια, ἔχω ἕνα κακὸ ποὺ μὲ δέρνει καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸ ἀποβάλω ἀπὸ ἐπάνω μου.


Γέρων Ἐφραίμ: Τί εἶναι αὐτό;


Γέρων Παρθένιος: Θὰ σοῦ πῶ τί εἶναι. Ὅταν μὲ τοὺς πατέρες πάω καὶ συζητᾶμε ἐνῷ εἶμαι εἰρηνικὸς ἀρχίζω καὶ πέφτω στὴν κατάκριση καὶ κρίνω καὶ κατακρίνω. Δὲν μπορῶ νὰ τὸ ἀποβάλω αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Τί πειρασμὸς εἶναι;


Γέρων Ἐφραίμ: Πῶς τὸ καταλαβαίνεις αὐτὸ τὸ πρᾶγμα;


Γέρων Παρθένιος: Τὸ καταλαβαίνω γιατί ἐνῷ εἶμαι εἰρηνικός, δὲν ἔχω τίποτα μὲ κανένα, ἀρχίζει μέσα καὶ λερώνεται καὶ μὲ σφίγγει, μὲ ταράζει καὶ στὸ τέλος γίνομαι ἄχρηστος καὶ λέω τί ἔκανα, τί ἔπαθα γιατί νὰ πῶ αὐτὰ τὰ πράγματα;


Γέρων Ἐφραίμ: Ἀκριβῶς αὐτὸ εἶναι. Ἡ κρίση καὶ ἡ κατάκριση.


Γέρων Παρθένιος: Τί νὰ κάνω ἅγιε πνευματικὲ ποὺ ὑποφέρω;


Γέρων Ἐφραίμ: Ὅταν κρίνεις ἕναν ἄνθρωπο, μετὰ θὰ τοῦ κάνεις ἕνα κομποσκοινάκι καὶ ὅταν θὰ σὲ κρίνει κάποιος καὶ θὰ σὲ κατηγορήσει καὶ αὐτὸν θὰ τοῦ κάνεις ἕνα κομποσκοινάκι.


Συνεχίζει ὁ γέροντας Παρθένιος: Νόμιζα ὅτι ἄνοιξε ἡ πόρτα τοῦ Παραδείσου. Τὸ δέχτηκα μὲ πολὺ χαρά! “Nα εἶναι εὐλογημένο, θὰ προσπαθήσω μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὴν εὐχή σας” καὶ ἔφυγε ὁ πνευματικὸς ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα μάθει καὶ ἔκρινα καὶ κατέκρινα δὲν μποροῦσα νὰ τὸ κόψω εὔκολα. Λέω τοῦτο καὶ τὸ ἄλλο ἔκανα ἕνα κομποσκοινάκι, μετὰ μὲ ἔκρινε κάποιος ἄλλος τοῦ ἔκανα ἕνα κομποσκοινάκι καὶ ἔχασα τὸν μπούσουλα, δὲν μποροῦσα ἐπειδὴ εἶχα πολλὲς δουλειὲς καὶ ἤμουνα τῆς δουλειᾶς ἄνθρωπος, ὄχι ἀπὸ ὑπερηφάνεια, ἁπλᾶ ἔτσι εἶχα μάθει ἀπὸ τὸ σπίτι μου, ἤθελα νὰ δουλεύω, νὰ τρέχω, ὄχι γιὰ νὰ ποῦνε μπράβο, ἔτσι ἦταν μέσα στὴν ψυχή μου. Γι` αὐτὸ καὶ τὸ ἀγαποῦσα πολὺ τὸ μοναστήρι δὲν μπορῶ νὰ τὸ κρύψω καὶ πελάγωσα… ποιόν νὰ κάνω κομποσκοίνι, ποιός μὲ κρίνει, τὶς δουλειὲς νὰ κάνω… πελάγωσα…


Ἔρχεται ὁ πνευματικὸς τὴν ἄλλη φορὰ καὶ τοῦ λέω: “πνευματικὲ τὴν ἀλήθεια σου λέω δὲν μπορῶ. Σοῦ εἶπα ὅτι θὰ κάνω ἀλλὰ δὲν μπορῶ”.


Γέρων Ἐφραίμ: Γιατί δὲν μπορεῖς;


Γέρων Παρθένιος: Στενοχωροῦμαι, εἶμαι κακομαθημένος.


Γέρων Ἐφραίμ: Καλᾶ, ἀλλὰ προσπάθησε.


Γέρων Παρθένιος: Ξέρετε πατέρες πόσο καλὸ μοῦ ἔκανε αὐτὸ τὸ πρᾶγμα; Τὰ μέγιστα μοῦ ἔκανε καλό, ἐπειδὴ κομποσκοίνια δὲν μποροῦσα νὰ κάνω. Ἔκανα κάπου κάπου ἀλλὰ δὲν μποροῦσα νὰ κάνω καὶ οὔτε ἤμουνα καὶ στὰ πνευματικά μου πολὺ σωστός, ἀλλὰ ὅμως σιγά-σιγά πρόσεχα καὶ μοῦ ἔφυγε ἀπὸ ἐπάνω μου αὐτὸς ὁ δαίμονας τῆς κρίσεως. Εἶναι φοβερὸ πρᾶγμα αὐτό. Ὅποιος κρίνει καὶ κατακρίνει δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ εἰρήνη στὴν ψυχή του καὶ αὐτὸ νὰ τὸ δοκιμάσει ὅποιος θέλει».

(Γέρων Ἐφραὶμ ὁ Φιλοθεΐτης καὶ Ἀριζονίτης)

ΠΗΓΗ: Facebook.com 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ - Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1821 ΠΟΥ ΔΟΞΑΣΕ ΤΗΝ ΘΗΒΑ

 

Να Ξαναθυμηθούμε το Παλικάρι που δόξασε την Θήβα στην Επανάσταση του 1821


ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ !!!
Ο Λησμονημένος Ήρωας της Θήβας !!


Γιάννης Κλίμακας : Στο πρόσωπο του ταυτίζονται η ανδρεία και τά κατορθώματα της Ηρωικής και Δοξασμένης Πεντακοσιαρχίας των Θηβαίων Αγωνιστών του 1821. Η ιστορία του μοιάζει σαν παραμύθι !!! Η πώς ένας γιδοβοσκός μετατρέπεται στον Νέο Επαμεινώνδα ;


Είναι λοιπόν περίπου το 1820 όταν άρχισε ο πόλεμος του Αλή Πασά με τον Σουλτάνο . Στην Αττική - όπως διηγείται ο Γιάννης Βλαχογιάννης στα Στρατιωτικά του Ενθυμήματα -φθάνει κάποιος Χασάπ Πασάς ( ήταν γνωστός για την αγριότητα και την αιμοβορία του )με φιρμάνι από τόν Σουλτάνο να στρατολογήσει Έλληνες αρματολούς και Τούρκους νά πολεμήσουν τον Αλή Πασά . Μαθαίνει για τόν Βάσο Μαυροβουνιώτη ονομαστό κλέφτη και καπετάνιο που λημέριαζε στά βουνά της Αττικής και έρχεται σε συμφωνία μαζί του και μισθώνει τίς υπηρεσίες του . Ξεκινά δε με τους άνδρες του , μαζί δε και με τούς Τούρκους για την Ήπειρο . Όταν βρίσκονται στον Κιθαιρώνα σκοτώνει όλους τους Τούρκους. Πίστευε ότι κανείς δεν θα έπερνε χαμπάρι για το τι συνέβη . Όμως από έναν αντικρινό λόφο κάποιος νεαρός γιδοβοσκός βλέπει την σκηνή . Ήταν ο νεαρός Γιάννης Κλίμακας από το χωριό Ντρέμιτσα των Σαλώνων( Άμφισσας) που είχε έρθει ψυχογιός σ'τούτα μέρη . Αντί να φοβηθεί και νά απομακρυνθεί τρέχει προς τον Βάσο. Ο Γιάννης Βλαχογιάννης αφηγείται τόν διάλογο μεταξύ τους.
- Τι γυρεύεις εδώ τόν ρωτά ο Βάσος φοβούμενος μήν μαρτυρήσει τά όσα είδαν τά μάτια του...
- Θέλω νά σκοτώνω και εγώ Τούρκους Καπετάνιε ..σε παρακαλώ πάρε μαζί σου
Παρά τις αρχικές αντηρήσεις του ο Βάσος τον παίρνει μαζί του και ο νεαρός Γιάννης γίνεται κλέφτης !! Αυτός ο κλέφτης θά αναδειχθεί καθ' όλη την διάρκεια της Επανάστασης μια στρατιωτική ιδιοφυΐα . Είναι μόλις 16 χρόνων ( ο νεώτερος αγωνιστής) όταν κλείνεται και πολεμά με τόν Οδυσσέα Ανδρούτσο στο Χάνι της Γραβιάς !!
Είμαστε στο 1828 κρίσιμο έτος για τόν Αγώνα . Δημιουργείται η Θηβαϊκή Πεντακοσιαρχία - την αρχηγία της οποίας αναλαμβάνει ο μόλις 23 χρονος Γιάννης Κλίμακας ( αλλά με μεγάλη πολεμική εμπειρία σέ όλα τα πεδία των μαχών ) -που με τούς αγώνες της και την ανδρεία τών αγωνιστών της θα αναδειχθεί στον νέο Ιερό Λόχο της Θήβας .
Την αποτελούσαν 580 άνδρες οι 530 ήταν γηγενείς Θηβαίοι και οι 50 από άλλα μέρη.
Η πεντακοσιαρχία δίνει μάχες που όλες ήταν νικηφόρες , στά χωριά του Κορινθιακού ( Δομβραίνα , Θίσβη ,Μονή Οσίου Σεραφείμ Δομβού .) Καταλαμβάνει την Αράχωβα , δίνει σκληρή μάχη στο Στεβενίκο όπου με έφοδο καταλαμβάνει τόν Πύργο και στην συνέχεια το χωριό ( 120 νεκροί Τούρκοι )
Στην συνέχεια καταλαμβάνει την Γρανίτσα ( Λαφύστι) και από εκεί ελευθερώνει την Λιβαδειά . Όμως η δράση της δεν σταματά - με εντολή του Υψηλάντη ελευθερώνει τα Σάλωνα ( Άμφισσα ) Το 1829 είναι οι Θηβαίοι με τον Κλίμακα που με την αποφασιστική τους παρέμβαση δίνουν την νίκη στο Μαρτίνο !!
Δεν σταματά ούτε στιγμή , δίνει πάντα νικηφόρες μάχες στον Ανιφορίτη (Ριτσώνα ), μέσα στην πόλη της Θήβας, στο Πυρί ,στο Μεσοβούνι ,στην Κάζα . Ο Υψηλάντης τις δύσκολες αποστολές τίς ανέθετε πάντα στον Κλίμακα. Η τελευταία λαμπρή συμμετοχή τους είναι στην Μάχη της Πέτρας ( 12 Σεπτεμβρίου 1829 ) η τελευταία της Επανάστασης .
Ο Γιάννης Κλίμακας και μετά την απελευθέρωση συνεχίζει την προσφορά του μέσα από τίς τάξεις του νέου τακτικού Ελληνικού Στρατού σταδιοδρομεί και φθάνει μέχρι τόν βαθμό του Υποστρατήγου. Την περίοδο της έξωσης του Όθωνα χρημάτισε για λίγο διάστημα και Υπουργός των Στρατιωτικών !!!
Όλα τά έγραφα που αφορούν την προσφορά και τίς εκδουλεύσεις των Αγωνιστών φέρουν την υπογραφή του Γιάννη Κλίμακα.
Είναι από τούς πρώτους Αγωνιστές που φωτογραφίζεται όταν ήρθε η τέχνη της φωτογραφίας στην Ελλάδα.
Στη μόνη φωτογραφία που έχει διασωθεί είναι τραβηγμένη στο πρώτο φωτογραφείο του Πέτρου Μωραίτη στην Αθήνα γύρω στο 1870 !!!

ΧΑΙΡΕ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ - Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία...

Έως πότε παλικάρια θα ζούμε εις τα στενά...

Για του Χριστού την πίστη την Αγία ...

25 Μαρτίου 1821, ημερομηνία κηρύξεως της παλιγγενεσίας. Ο σκλάβος ρωμιός
ξεσηκώνεται και κηρύσσει την επανάστασή του για την Ελευθερία του. Διάλεξε
την συγκεκριμένη ημερομηνία με τον τεράστιο συμβολισμό. Τον Ευαγγελισμό της
Θεομήτορος Παρθένου Υπεραγίας Θεοτόκου.
Διπλός ο συμβολισμός: Ελευθερία της ψυχής εκ των δεσμών του προπατορικού
αμαρτήματος αρχίζει δια του Ευαγγελισμού, με το χαρμόσυνο μήνυμα της
γεννήσεως του Ιησού Χριστού. Εκπληρώνεται η υπόσχεση του Θεού προς τους
πρωτόπλαστους. Την στιγμή της αποχώρησης του Αδάμ και της Εύας από τον
Παράδεισο, ο Θεός είπε απευθυνόμενος στον όφη: «΄οτι εποίησας τούτο,
επικατάρατος σύ από πάντων των κτηνών και από πάντων των θηρίων της γής·
επί τω στήθει σου και τη κοιλία πορεύση και γήν φάγη πάσας τας ημέρας της
ζωής σου, και έχθραν θήσω ανά μέσον της γυναικός και ανά μέσον του
σπέρματός σου και ανά μέσον του σπέρματος αυτής· αυτός σου τηρήσει κεφαλήν,
και σύ τηρήσεις αυτού πτέρναν». Αμέσως μετά την πτώση και την έξοδο από τον
Παράδεισο, η άπειρη αγάπη του Θεού με την υπόσχεση που εκφράζει το
«πρωτευαγγέλιο» ανοίγει τον δρόμο για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Αιώνες μετά, το χαρμόσυνο μήνυμα προς τη Θεομήτορα για την πραγματοποίηση
της υπόσχεσης του Θεού μεταφέρει ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Το γλυκοχάραμα μιας
νέας εποχής. Αρχίζει το ξήλωμα του κράτους του διαβόλου.

 

Σπάζει ο επαναστατημένος Έλληνας τα δεσμά της αμαρτίας και δια των όπλων

αγωνίζεται ν’ αποκτήσει και την ατομική του ελευθερία. Η ελληνική
επανάσταση είναι Εθνική, απελευθερωτική και για την πίστη των
επαναστατημένων την Ορθόδοξη. Δεν είναι ταξική, όπως ισχυρίζονται οι
εθνομηδενιστές της προδοσίας των ιερών και των οσίων. Διαβάζουμε εις τα
απομνημονεύματα του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη (ορθογραφία δική του): «Η
επανάσταση η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ΄ όσαις γίνονται την
σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης οι επαναστάσεις εναντίον των
διοικήσεών των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον
δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος, ήτον με ένα λαόν οπού ποτέ δεν ηθέλησε
να αναγνωρισθή, παρά μόνον ό,τι έκαμνε η βία. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε ποτέ
να θεωρήση τον ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ΄ ως σκλάβους». Σε άλλο σημείο
γράφει «Ο κόσμος μας έλεγε τρελλούς. Ημείς αν δεν είμεθα τρελλοί δεν
εκάμαμεν την επανάστασιν, διατί ηθέλαμεν συλλογισθή πρώτον δια πολεμοφόδια,
καβαλαρία μας, πυροβολικό μας, πυριτοθήκαις μας, τα μαγαζιά μας, ηθέλαμεν
λογαριάσει την δύναμιν την εδική μας την τούρκικη δύναμη». Αλλαχού
σημειώνει. «Να μη έχομεν ελπίδα λυτρώσεως άλλη, παρά από τον εαυτό μας και
από τον Ύψιστον. Ο Θεός δεν μας αλησμονά, δεν μας αποστρέφεται. Μην
αμφιβάλλετε, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου έχει γραμμένη εις την παλάμη
του την ημέρα της Εικοσιπέντε Μαρτίου του έτους 1821».

Διπλός ο εορτασμός. Υπέρ πίστεως και πατρίδος. Γράφει ο γέρων του Μοριά
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: «Όταν επήραμε τ΄ άρματα δεν λογαριάσαμε του εχθρού
την ισχύ. Ο Θεός υπέγραψε την απελευθέρωση της Ελλάδος και δεν παίρνει πίσω
την υπογραφή του». Τέτοια πίστη εις τον Θεάνθρωπο Κύριο και τέτοια ήταν η
Ελλάδα. Την 25η Μαρτίου η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός συμπορεύονται
πιασμένοι χέρι-χέρι. Άρρηκτα συνδεδεμένοι προχωρούν προς την επίτευξη του
στόχου. Τότε ήταν η Ελευθερία, νύν η διάσωση του πανταχόθεν βαλλόμενου
Ελληνοχριστιανικού πνεύματος και ίσως της εθνικής ακεραιότητας Οι διάφοροι
«λάθρο» συνεπικουρούμενοι και υπό των απογόνων πεμπτοφαλαγγιτών
εθνομηδενιστών.

Της επισήμου εξεργέσεως προηγήθηκαν πολυετείς προετοιμασίες και απόπειρες
εξεγέρσεων σε διάφορα τμήματα της Ελλάδος όπως π.χ. εις Λιτόχωρο και
Κολινδρό διά να αναφερθούμε εις τοπικά γεγονότα. Οι διάφορες απόπειρες δεν
είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το αίμα των ηρώων πότισε το δένδρο της
φιλοπατρίας και της ελευθερίας. Ο Θούριος του Ρήγα πυρπολεί τας καρδίας των
ανθρώπων και ο εθνοϊερομάρτυς πατρο - Κοσμάς ο Αιτωλός σπέρνει περιοδεύων
ανά την Ελλάδα λόγο χριστιανικό και πατριωτικό ελληνοκεντρικό. Φλογερός ο
λόγος και προφητικός. Ξεσηκώνει τον υπόδουλο Ρωμιό. Βάζει στέρεο λιθάρι εις
την προετοιμασία του Αγώνα. Καθοριστικός και πολύ πολύτιμος ήταν και ο
ρόλος της Φιλικής Εταιρείας. Για πολλά χρόνια προετοίμαζε μυστικά κάτω από
τα μάτια του τούρκου κατακτητή και το εχθρικό κλίμα που επικρατούσε εις την
Ευρώπη της ιεράς συμμαχίας του Μέτερνιχ. Το κρυφό σχολειό με τη οκτώηχο και
το ψαλτήρι υπό το τρεμάμενο φως του καντηλιού ανοίγει τα μάτια των ρωμιών,
τους μαθαίνει τη γλώσσα και την ιστορία. Δημιουργεί Ελληνορθόδοξους μαχητές
του Χριστού και της ελεύθερης Ελλάδας. Η Φιλική Εταιρεία δουλεύει
συνωμοτικά, οργανώνει τον αγώνα και συγκεντρώνει χρήματα. Όλοι προσφέρουν
τον οβολό τους.

 

Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» κυριαρχεί. Ουδείς μένει αμέτοχος. Όλοι
πολεμούν από το δικό τους μετερίζι. Ο ενθουσιασμός μεγάλος, όπως και οι
επιτυχίες. Τότε φυτρώνει ο εγωισμός και η φιλοπρωτία. Ο αγών αρχίζει να
χάνει έδαφος και να υπάρχουν αποτυχίες. Ο καλός Θεός δεν ανακάλεσε την
υπογραφή του. Οι λαοί της Ευρώπης συγκινήθηκαν από τον δίκαιο και ηρωικό
αγώνα των επαναστατημένων ρωμιών. Αναπτύσσεται ένα φιλελληνικό κλίμα και
πολλοί έρχονται και πολεμούν στο πλευρό του Έλληνα. Σημειώνει ο
Κολοκοτρώνης: «Παρθενικά κοράσια της Γαλλίας κέντησαν με τα εύμορφα χέρια
τους ταις σημαίαις των φιλελλήνων πολεμιστών. Χύθηκε πολύ αίμα γιατί ο
τούρκος κατακτητής δεν ήθελε να ελευθερώσει την Ελλάδα, την σκλαβωμένη και
υποτακτική του. Το δένδρο της Ελευθερίας πολλοί το πότισαν με το αίμα τους
και το λίπαναν με τα κορμιά τους». Πολλών τα ονόματα κατέγραψε η Ιστορία
και άλλων τα κατορθώματα τραγούδησε η λαϊκή μούσα και περάσανε και αυτοί
στο πάνθεο της Ιστορικής μνήμης. Δυνατό παρών έδωσαν και οι γυναίκες.
Πολέμησαν ανδρείως τον εχθρό, συνέβαλαν αποφασιστικά στην απελευθέρωση του
τόπου. Γαλούχησαν τα τέκνα των με πνεύμα μαχητικό ελληνοχριστιανικό και οι
ίδιες έδιναν το καλό παράδειγμα του αγώνα και της προσφοράς. Αναδείχτηκαν
γνήσιες απόγονοι των σπαρτιατισσών με το «ή ταν ή επί τας».

Ο επαναστατημένος ρωμιός ελεύθερος απέκτησε πατρίδα. Δεν ελευθέρωσε
ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά ένα τμήμα της. Αργότερα, άλλοι αγώνες, άλλοι
ήρωες μαχητές συμπληρώνουν την Ελεύθερη Ελλάδα. Εις τα σημερινά
σύνορα...Για μια ακόμη φορά αποδείχτηκε ότι όταν είμαστε ενωμένοι, όταν
αφήνουμε στην άκρη το «εγώ» και βαδίζουμε αγαπημένοι στο «εμείς»
θαυματουργούμε. Πολλά επιτυγχάνουμε και μας υπολογίζει η οικουμένη. Είμαστε
μικρή χώρα σε έκταση και σε πληθυσμό. Έχουμε Ιστορία αγώνων και προσφοράς
σε παγκόσμιο επίπεδο. Όποια πέτρα και αν σηκώσεις απανταχού της γης θα
βρείς Έλληνα πετυχημένο. Έλληνα νομοταγή, εργατικό και τίμιο. Έλληνα που
δεν ξεχνά τα πατρώα εδάφη τα ποτισμένα με ποταμούς αιμάτων αγίων και ηρώων
πατριωτών που δώσανε το αίμα τους για Λευτεριά, Ελλάδα και Χριστό.
Του χρόνου συμπληρώνονται 200 χρόνια από την ημέρα που το λάβαρο της
ελευθερίας με το «Ελευθερία ή θάνατος» και με τον σταυρό υψώθηκε στα
Καλάβρυτα και σήμανε τον γενικό ξεσηκωμό των σκλαβωμένων, τότε, Ρωμιών. Θα
εορτάσουμε πανηγυρικά την συμπλήρωση 2 αιώνων από την έναρξη της
επανάστασης. Είναι ευκαιρία να θυμηθούμε εμείς οι παλαιοί και να μάθουν οι
νεώτεροι την πραγματική Ιστορία. Για τον ρόλο της Εκκλησίας, του κρυφού
σχολείου, των ανδρών και των γυναικών. Την πολυτιμότατη αξία του εμείς και
την καταστροφική επίδραση του ατομικού και εγωιστικού εγώ. Κάθε περιοχή να
προβάλλει την συνεισφορά της στον αγώνα. Με ομιλίες, ντοκυμαντέρ και
κινηματογραφικές ταινίες και ότι άλλο μπορεί να σκεφτεί ο καθένας. Με κάθε
μέσο να γίνει κτήμα μας ο μεγαλειώδης αγώνας, χωρίς να παρασιωπήσουμε τις
ολέθριες συνέπειες της διχόνοιας και χωρίς να υποβαθμίσουμε την προσφορά
των φιλελλήνων.

Παναγιώτης Μυργιώτης

Μαθηματικός

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΘΕΟΣ

Κάποια ημέρα επισκέφθηκε ένας Αμερικανός τον Όσιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη και του εδήλωσε ότι, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα, πως δεν υπάρχει Θεός…
Ο Όσιος Πορφύριος δεν αντέδρασε επιθετικά, απλά θεόπνευστα του είπε:
«Πρόσφατα, αγόρασες ένα κτήμα στην Καλιφόρνια. Τώρα που θα επιστρέψεις στην Πατρίδα σου, πήγαινε στην ανατολική πλευρά του κτήματος,
εκεί που είναι η βρύση, σκάψε σε βάθος 1-1,5 μέτρο και θα βρεις τόσα ισπανικά χρυσά νομίσματα της τάδε εποχής και έναν αμφορέα!
Πήγαινε, κάνε αυτό που σου είπα και έλα μετά να συζητήσουμε, γιά το εάν υπάρχει Θεός…».
Ο Αμερικανός, παρ’ ότι δεν επίστεψε στα λόγια του Γέροντα, ωστόσο όταν επέστρεψε στην Πατρίδα του και επήγε στο κτήμα του, σκέφθηκε να σκάψει από περιέργεια.
Πράγματι, έσκαψε στο μέρος εκείνο και ευρήκε ακριβώς και τον αριθμό των νομισμάτων και την χρονολογία των νομισμάτων και τον αμφορέα, όπως του τα είχε πει ο Όσιος Γέροντας!
Ο Αμερικανός συγκλονίσθηκε!
Το επόμενο Καλοκαίρι επήγε πάλι στον Όσιο Πορφύριο και του είπε τα καθέκαστα.
Ο Γέροντας τον άκουσε με προσοχή και στο τέλος του είπε:
«Παιδί μου, όταν δεν ξέρεις ούτε καν μέσα στο κτήμα σου τί υπάρχει, πώς μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι ξέρεις τί υπάρχει στον Ουρανό;»!..


Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΡΥΘΡΩΝ

 

H σημασία της Λειτουργίας των Προηγιασμένων Δώρων

 

Γεώργιος Ζαραβέλας, Θεολόγος

Σημείο αναφοράς του τυπικού της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αποτελεί η μετάδοση των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. Το ασύμβατο του πανηγυρικού και χαρούμενου χαρακτήρα τέλεσης της Θείας Ευχαριστίας με τον κατανυκτικό χαρακτήρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής παρακωλύει την τέλεση της αναίμακτης ιερουργίας κατά τις ημέρες της νηστείας. Όμως, η σημασία της Θείας Κοινωνίας για τον πνευματικό αγώνα του πιστού καθιέρωσε τη μετάδοση Προηγιασμένων Δώρων, ακόμα και κατά τις νηστίσιμες ημέρες.


Η διαφορά της λειτουργίας των Προηγιασμένων από τους συνήθεις λειτουργικούς τύπους έγκειται στο γεγονός ότι τα Τίμια Δώρα έχουν προαγιασθεί σε Σώμα και Αίμα Χριστού κατά τη Θεία Λειτουργία της προηγούμενης Κυριακής ή Σαββάτου. Ο λειτουργός εξάγει κατά την προσκομιδή και δεύτερο αμνό, τον οποίο τοποθετεί μαζί με τον αρχικό στο δισκάριο, τον καθαγιάζει και τον υψώνει κανονικά, ενώ, μετά την έγχυση του ζέοντος ύδατος στο ποτήριο, εμβαπτίζει τον δεύτερο αμνό στο τίμιο αίμα και τον τοποθετεί με προσοχή σε ειδικό για τη φύλαξή του αρτοφόριο πάνω στην Αγία Τράπεζα, έως και την ημέρα της τέλεσης της λειτουργίας των Προηγιασμένων.


Η ακολουθία μεταλήψεως των Προηγιασμένων δεν εντάσσεται στο επταμερές σύνολο των ακολουθιών του νυχθημέρου, ούτε είναι Θεία Λειτουργία, αλλά απλός τρόπος μετάδοσης των Τιμίων Δώρων, συναπτόμενος με την ακολουθία του Εσπερινού. Η ψαλμωδία του παλαιού ύμνου «Νῦν αἳ δυνάμεις» συνιστά μεθόριο των δύο ακολουθιών. Τα διαμειβόμενα πριν από τον ύμνο αποτελούν την ακολουθία του Εσπερινού, ενώ τα επόμενα του ύμνου αποτελούν την ακολουθία των Προηγιασμένων.


Ο χρόνος τέλεσης της Προηγιασμένης κατά το εσπέρας της Τετάρτης και της Παρασκευής των Νηστειών προτιμήθηκε εξαιτίας της ολοήμερης νηστείας των ημερών αυτών έως την ώρα του Εσπερινού, οπότε, μετά τη μετάληψη των Τιμίων Δώρων, ο πιστός μπορούσε να καταλύσει τροφής. Στην ενοριακή πράξη η μετάδοση των Προηγιασμένων μετατίθεται πολλές φορές το πρωί, λόγω, αφενός, της αδυναμίας των πιστών να τηρήσουν την αυστηρή νηστεία, και αφετέρου, της συνήθειας τέλεσης της αναίμακτης ιερουργίας τις πρωινές ώρες. Εξαιτίας της χρονικής μετάθεσης της Προηγιασμένης, συμπαρασύρθηκε και η τέλεση του Εσπερινού το πρωί, καθώς οι δύο ακολουθίες τελούνται σε συνάρθρωση. Έτσι, καθιερώθηκε η ακολουθία του Εσπερινού των καθημερινών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται το πρωί, ανεξάρτητα από το εάν θα ακολουθήσει μετάληψη Προηγιασμένων. Επίσης, τακτικές ημέρες μετάληψης των Προηγιασμένων είναι η Πέμπτη της Ε’ Εβδομάδας των Νηστειών (Μεγάλου Κανόνος), οι τρεις πρώτες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και ημέρες μνήμης εορταζομένου Αγίου.


Σε παλαιότερες εποχές, Προηγιασμένα Δώρα μεταδίδονταν κατά την Τετάρτη και Παρασκευή της Τυρινής, αλλά και τη Μεγάλη Παρασκευή. Έως σήμερα δεν μπορεί κατά τις ημέρες αυτές να τελεσθεί τελεία Θεία Λειτουργία, σύμφωνα με την παλαιά πράξη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Κατάλοιπο της παλαιάς συνήθειας αποτελεί η παράθεση παλαιοδιαθηκικού αναγνώσματος στο βιβλίο του Τριωδίου, στην ακολουθία του Εσπερινού των δύο ημερών της εβδομάδας της Τυρινής. Κατά τη βυζαντινή εποχή, μετάληψη από Προηγιασμένα Δώρα γινόταν κάθε Τετάρτη και Παρασκευή όλου του έτους. Μάλιστα, κατά τον Ι’ αιώνα, η μετάληψη από Προηγιασμένα ήταν προαιρετική στην Κωνσταντινούπολη.


Σύμφωνα με αρχαίο έθος, Προηγιασμένη μπορούσε να τελεσθεί και κατά την εορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, έναντι της τελείας Θείας Λειτουργίας του ιερού Χρυσοστόμου που τελείται στις μέρες μας. Η αδυναμία τέλεσης τελείας Θείας Λειτουργίας οφείλεται στο ισοδύναμο του πένθιμου χαρακτήρα της εορτής της Υψώσεως και της Μεγάλης Παρασκευής, όποτε ομοίως δεν υπάρχει δυνατότητα τέλεσης Θείας Ευχαριστίας. Προηγιασμένη οριζόταν ακόμα και για την εορτή του Ευαγγελισμού. Όμως, ο ΝΒ’ κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου εξαιρεί την ημέρα αυτή, μαζί με το Σάββατο και την Κυριακή, από την υποχρέωση τέλεσης Προηγιασμένης, υπονοώντας τέλεση τελείας Θείας Λειτουργίας.


Η συγγραφή της Λειτουργίας των Προηγιασμένων αποδίδεται σε πλειάδα Πατέρων της Εκκλησίας, μεταξύ των οποίων ο Επιφάνιος Κύπρου, ο Γερμανός Κωνσταντινουπόλεως και ο πάπας Ρώμης Γρηγόριος ο Διάλογος. Επίσης, στον κώδικα 766 της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Αθηνών (ΙΣΤ’ αιώνας), υπάρχει έμμεση μαρτυρία ότι αποτελεί προϊόν της πένας του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Συγκεκριμένα, ο κώδικας αναφέρει ότι στη Θεία Ευχαριστία μετά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων λέγεται το απολυτίκιο και το κοντάκιο του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, λογικά από σύγχυση μεταξύ των Γρηγορίου του Θεολόγου και του Διαλόγου. Ο Ιω. Φουντούλης προτιμά να μην λέγεται κανένα τροπάριο αγίου, αλλά μετά το «Δόξα. Καὶ νῦν» να απαγγέλεται απευθείας το τροπάριο «Τῇ πρεσβείᾳ Κύριε». Παρά ταύτα, ο συγγραφέας παραμένει έως σήμερα άγνωστος. Κατά τον Π. Τρεμπέλα, η απόδοση της Λειτουργίας στον Άγιο Γρηγόριο τον Διάλογο οφείλεται πιθανότατα στη συμβολή του για τη διάδοσή της στη Δύση, καθώς την εισήγαγε στη λατρεία της Μεγάλης Παρασκευής της Εκκλησίας της Ρώμης, σύμφωνα με το ρωμαϊκό τυπικό.


Συνοπτικά, η δομή της ακολουθίας των Προηγιασμένων έχει ως εξής. Ξεκινά, ουσιαστικά, μετά από τα αναγνώσματα και το «Κατευθυνθήτω» του Εσπερινού με τα κατηχούμενα, τις ευχές υπέρ των κατηχουμένων και των πιστών. Ακολούθως, κατά την ψαλμωδία του ύμνου «Νυν αι δυνάμεις», ο λειτουργός θυμιάζει τον λαό. Στο μέσο αυτού τελείται μυστικά η Είσοδος των Αγίων, μετά την οποία ολοκληρώνεται ο ύμνος. Ακολουθούν τα πληρωτικά και η ευχή «μετὰ τὸ ἀποτεθεῖναι τὰ ἅγια ἐν τὴ ἁγία τραπέζη», η Κυριακή Προσευχή, οι δύο ευχές της κεφαλοκλισίας και η εκφώνηση του «Πρόσχωμεν! Τὰ προηγιασμένα ἅγια τοῖς ἁγίοις». Ακολούθως, η δομή της Προηγιασμένης ταυτίζεται με αυτή της Θείας Λειτουργίας, αλλά με μικρές υμνολογικές και ευχολογικές διαφορές. Οι διαφορές αυτές είναι: α) αντί του «Εἴδομεν τὸ φῶς» ψάλλεται ειρμολογικά ο ύμνος «Εὐλογήσω τὸν Κύριον», β) ως οπισθάμβωνη ευχή λέγεται η σχετική της Προηγιασμένης («Δέσποτα παντοκράτωρ») και γ) η διανομή του αντιδώρου λαμβάνει χώρα πριν από τη δια του «Δι’ εὐχῶν» απόλυση της σύναξης, ενόσω διαβάζονται οι λγ’ και ρμδ’ ψαλμοί. Το τελευταίο σημείο αποτελεί παλαιά τυπική διάταξη, όχι μόνο της Προηγιασμένης, αλλά και κάθε τελείας Θείας Λειτουργίας.


Με τη μετάδοση των Προηγιασμένων Δώρων διαφαίνεται η διάθεση της Εκκλησίας για την κάλυψη των πευματικών αναγκών των μελών της. Η Θεία Ευχαριστία, ως το κατεξοχήν σημείο έκφρασης της μυστηριακής κοινότητας, συνιστά αναγκαίο στοιχείο για τη ζωή του πιστού. Η έλλειψή της χαλαρώνει τον δεσμό του πιστού με την ευχαριστιακή σύναξη, αλλά η παρουσία της, έστω και με την κατ’ οικονομία μετάδοση των Προηγιασμένων, ενδυναμώνει τον αγώνα του πιστού στην προσευχή και τη νηστεία της σαρακοστιανής χαρμολύπης

ΠΗΓΗ

"Το ψωμί της μάνας μου" του Παλαιστίνιου ποιητή Mαχμούτ Νταρουίς

"Το ψωμί της μάνας μου"

του Παλαιστίνιου ποιητή Mαχμούτ Νταρουίς

 

"Δίχως την ευχή σου

Είμαι πολύ αδύναμος για να σταθώ

Μεγάλωσα πολύ

Δώσε μου πίσω τους χάρτες των αστεριών που είχα παιδί"

Μου λείπει το ψωμί της μάνας μου

Ο καφές της μάνας μου

Το άγγιγμά της

Φουσκώνουν μέσα μου οι παιδικές μου αναμνήσεις

Μέρα τη μέρα

Πρέπει να δώσω αξία στη ζωή μου

Την ώρα του θανάτου μου

Πρέπει να αξίζω τα δάκρυα της μάνας μου

Και αν έρθω πίσω κάποια μέρα

Βάλε με σα μαντήλι στα βλέφαρά σου

Τα κόκαλά μου σκέπασε με χλόη

Που την αγίασαν τα βήματά σου

Δέσε μας μαζί

Με μια μπούκλα απ’ τα μαλλιά σου

Με μια κλωστή που κρέμεται από το φόρεμά σου

Μπορεί να γίνω αθάνατος

Μπορεί να γίνω Θεός

Εάν αγγίξω τα βάθη της καρδιάς σου

Αν καταφέρω και γυρίσω

Κάνε με ξύλα να ανάψεις τη φωτιά σου

Σκοινί για να απλώνεις τα ρούχα σου

στην ταράτσα του σπιτιού σου

Δίχως την ευχή σου

Είμαι πολύ αδύναμος για να σταθώ

Μεγάλωσα πολύ

Δώσε μου πίσω τους χάρτες των αστεριών που είχα παιδί

Για να βρω με τα χελιδόνια

Το δρόμο πίσω

Στην άδεια σου αγκαλιά.

Πηγή: Facebook.com

Το Κήρυγμα της Κυριακής της Τυρινής - Του Σεβ. Μητροπολίτου Αιτωλίας & Ακαρνανίας κ.κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

Του Σεβ. Μητροπολίτου Αιτωλίας & Ακαρνανίας

κ.κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

Στεκόμαστε ἤδη μπροστὰ στὴν πύλη τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἀπὸ αὔριο, ἡ Ἐκκλησία, ἐντονότερα ἀπὸ κάθε ἄλλη περίοδο τοῦ χρόνου, θὰ μᾶς ἀπευθύνει μιὰ πρόσκληση. Πρόσκληση συμμετοχῆς στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας. Πρόσκληση ἀπαλλαγῆς ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα τὰ πάθη ποὺ κρατοῦν ὑπόδουλη τὴν ψυχή μας καὶ τὴν ἐμποδίζουν νὰ γευτεῖ τὴν ἀναστάσιμη χαρά. Πρόσκληση ἐπιστροφῆς σὲ μιὰ σχέση ζωῆς, ὅπως ἐγκαθιδρύθηκε στὸν παράδεισο καὶ ποὺ χάθηκε, ὅταν ὁ ἄνθρωπος παράκουσε τὸν Δημιουργό του καὶ χάραξε δικό του δρόμο ποὺ τὸν ὁδήγησε στὸν θάνατο.

Δὲν εἶναι τυχαῖο πὼς ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὴν ἀνάμνηση «τῆς ἀπὸ τοῦ παραδείσου ἐξορίας τοῦ πρωτοπλάστου Ἀδάμ». Πῶς ξεκινᾶ, λοιπόν, ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή: μὲ τὴν ἀποκάλυψη τῆς ἀλήθειας πὼς εἴμαστε ὅλοι ἐξόριστοι σὲ μιὰ μακρινὴ χώρα, ὅπως ἐκείνη τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, ὅπου οἱ χαρὲς εἶναι λίγες, προσωρινὲς καὶ ἡ πίκρα τῆς ματαιότητος καὶ τοῦ θανάτου μόνιμη καὶ ὀδυνηρή. Τὰ πνευματικὰ γυμνάσματα τῶν ἡμερῶν ποὺ ἀκολουθοῦν, μὲ κυριότερο τὴν νηστεία, ἔχουν ἕναν καὶ μοναδικὸ σκοπό: νὰ μᾶς ἀποκαλύψουν τὴν δουλεία στὴν ὁποία μᾶς ἔχει καταντήσει ἡ διαρκὴς ἀναζήτηση τῶν ὑλικῶν ἀπολαύσεων ἀλλὰ καὶ νὰ μᾶς δείξει τὸν δρόμο τῆς ἐλευθερίας τῆς ψυχῆς μας, ἡ ὁποία ποθεῖ νὰ πετάξει πρὸς τὴν Πηγὴ τῆς ἀληθινῆς καὶ μόνιμης χαρᾶς, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ Δημιουργό μας.

Τό σκοτάδι τοῦ θανάτου μᾶς περιβάλλει. Τὸ νιώθουμε διαρκῶς. Μᾶς γεμίζει φόβο. Δὲν μποροῦμε νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουμε. Προσπαθοῦμε νὰ ξεφύγουμε. Στὴν ἀπελπισία μας, καταφεύγουμε στὸν ὑπερκαταναλωτισμὸ καὶ στὴ διαρκῆ ἱκανοποίηση τῶν σαρκικῶν ἀναγκῶν μας. Μάταια! Ὁ θάνατος παραμένει ἰσχυρότερος καὶ ἐμεῖς παρακολουθοῦμε ἄοπλοι καὶ ἀπελπισμένοι τὶς διαρκεῖς ἐπιθέσεις του. Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀπελπισία ἔρχεται νὰ ἀντιμετωπίσει σήμερα ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μὲ λόγο ἐλπίδος καὶ νίκης, ὁ ὁποῖος περιλαμβάνεται στὴν σπουδαία Ἐπιστολὴ ποὺ ἀπέστειλε πρὸς τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ρώμης. Ἡ πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολὴ ἀποτελεῖ τὴν ἕκτη χρονολογικὰ ἐπιστολὴ τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου, τοποθετεῖται ὅμως πρώτη στὴν σειρὰ τῶν Ἐπιστολῶν τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γράφτηκε στὴν Κόρινθο καὶ σκοπός της ἦταν νὰ ἐπιβεβαιώσει στοὺς Ρωμαίους Χριστιανοὺς πώς, στὸ πρόσωπο τοῦ Ἐσταυρωμένου, ἐκπληρώνονται ὅλες οἱ Προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ οἱ πόθοι τῆς Οἰκουμένης. Τὸ μεγαλεῖο τῆς Ἐπιστολῆς αὐτῆς εἶναι πὼς συνδυάζει τὶς κεφαλαιώδεις ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου μὲ ἁπλὲς πρακτικὲς συμβουλές, ὥστε νὰ ἀναλάβουμε μιὰ πνευματικὴ μάχη ἐναντίον τοῦ παλαιοῦ ἁμαρτωλοῦ ἑαυτοῦ μας.

Γνωρίζει ὁ μέγας Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν πώς, πρὶν τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀνθρωπότητα βρισκόταν στὸ σκοτάδι. Καί, ἐὰν τότε, τὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου φαινόταν παντοδύναμο καὶ οἱ ἄνθρωποι εἶχαν ἕνα ἐλαφρυντικὸ γιὰ τὰ σκοτεινά τους ἔργα, μετὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, ὅλα ἔχουν ἀλλάξει. Ὄντας ὁ ἴδιος ὁ Παῦλος, πλημμυρισμένος ἀπὸ τὸ Φῶς τοῦ Ἐσταυρωμένου καὶ Ἀναστημένου Λυτρωτῆ, μᾶς διαβεβαιώνει:

«Ἡ νύχτα τελείωσε. Τὸ φῶς τῆς ἡμέρας ἔχει πλησιάσει. Ὁ ἑαυτός μας πρέπει νὰ ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὴν συνάντηση μὲ τὸν Βασιλέα τοῦ φωτός. Δὲν γνωρίζουμε τὸν χρόνο τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Γνωρίζουμε ὅμως τὸ σύντομο τῆς ζωῆς μας. Ἡ ὥρα πλησιάζει. Μὴν ἀναλώνεστε, λοιπόν, σὲ φαγοπότια καὶ μεθύσια, μὴν ἀπαρνεῖστε τό φῶς μὲ τὴν ἀσύδοτη καὶ ἀκόλαστη ζωή, μὲ τὶς φιλονικίες καὶ τοὺς φθόνους. Ντυθεῖτε τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ντυθεῖτε τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ μὴν ἀφήνετε τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό σας νὰ σᾶς παρασύρει στὴν ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν σᾶς» (στ. 12-14).

Ποιά εἶναι ἄραγε τὰ ὅπλα τοῦ φωτός; Τί ἄλλο ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ χαρακτηριστικὰ καὶ τὶς ἐνέργειες τῆς ζωῆς μας ποὺ μᾶς κάνουν νὰ μοιάζουμε μὲ τὸν Δημιουργό μας, ὅπως μᾶς ἀποκάλυψε μὲ τὸν λόγο καὶ τὶς ἐνέργειές του ὁ Χριστός, ὁ ἐνανθρωπίσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Πρῶτο ὅπλο εἶναι ἡ πίστη, δηλαδὴ ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ Πατέρα, τὴν ὁποία διαρκῶς ἐπεδείκνυε καὶ ὁ Χριστὸς γιὰ ὅσο καιρὸ περπάτησε στὴ γῆ. Δεύτερο ὅπλο εἶναι ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους, ὅμοια μὲ ἐκείνη τοῦ Δημιουργοῦ μας, ὁ ὁποῖος, ἐξ αἰτίας τῆς ἄπειρης ἀγάπης Του, ἐνδύθηκε τὴν πληγωμένη φύση μας, ὑπέφερε ὡς ἄνθρωπος καὶ γεύτηκε τὸν θάνατο. Τρίτο ὅπλο εἶναι ἡ προσευχή, αὐτὴ ἡ εὐλογημένη γέφυρα ποὺ μᾶς συνδέει ἀπ’ εὐθείας μὲ τὸν Θεό, ὅπως, μέσῳ αὐτῆς, ἦταν διαρκῶς καὶ ἀπόλυτα συνδεδεμένος ὁ Χριστός μας μὲ τὸν ἐπουράνιο Πατέρα Του. Ὅπλα φωτός, τέλος, εἶναι καὶ ὅλες οἱ ἀρετές, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ἀντανάκλαση τῆς τελειότητος τοῦ Θεοῦ στὴν ψυχή μας.

Ποθοῦμε αὐτὴν τὴν φωτεινὴ πανοπλία. Αἰσθανόμαστε πὼς μόνο μὲ αὐτὴν μποροῦμε νὰ ἀντιμετωπίσουμε τὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. Πῶς ὅμως μποροῦμε νὰ τὴν ἀποκτήσουμε; Αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν τρόπο ἔρχεται νὰ μᾶς ἀποκαλύψει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ὡς πνευματικὴ ἐμπειρία τῶν ἁγίων Πατέρων μας καὶ τῶν ἁγίων ἀσκητῶν , οἱ ὁποῖοι, σὰν ὁλόφωτοι ἀστέρες, στολίζουν τὸ στερέωμα τῆς πίστης μας. Σὲ ὅλα τὰ πατερικὰ καὶ ἀσκητικὰ κείμενα, πάντα ἡ ἴδια διδασκαλία ἐμφανίζεται:

Ὅσο ὁ ἔξω ἄνθρωπος ἀσκεῖται μὲ τὴν στέρηση καὶ τὴν ἐγκράτεια, τόσο ὁ ἔσω ἄνθρωπος – δηλαδὴ ἡ ψυχή – ζωογονεῖται καὶ ἐξοπλίζεται μὲ τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὅσο παιδεύουμε τὴν σάρκα καὶ τὴν κοιλία, τόσο ἡ καρδιὰ γεμίζει ἀπὸ Θεῖο ἔρωτα. Καλύτερα, ἀναφέρουν οἱ πνευματικοὶ ἀγωνιστὲς τῆς ἐρήμου, νὰ φονεύσω ἐγὼ τὶς σκοτεινὲς ἐπιθυμίες τῆς σαρκός, παρὰ ἡ σάρκα νὰ φθείρει τὴν ἀθάνατη ψυχή μου.

Ἀδελφοί μου,

Πολλοὶ θεωροῦν τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὡς περιττὲς ταλαιπωρίες τοῦ σώματος. Κι ὅμως! Αὐτὸς ποὺ νομίζει πὼς φροντίζει τὸ σῶμα του, ἱκανοποιῶντας διαρκῶς τὶς ἀκόρεστες ἐπιθυμίες του, στὴν πραγματικότητα τὸ καταδικάζει σὲ ἕναν διαρκῆ μαρασμό. Μαζὶ μ΄ αὐτὸ ὅμως, καταδικάζει καὶ τὴν ψύχη του σὲ μιὰ διαρκῆ ὑποδούλωση στὰ σκοτεινὰ πάθη του. Ζοῦμε σὲ ἐποχὲς κατὰ τὶς ὁποῖες τὸ σῶμα μας εἶναι καλομαθημένο. Ζητάει ἐπίμονα τὰ «δικαιώματά» του καὶ δύσκολα μποροῦμε νὰ τοῦ ἀντισταθοῦμε. Προσοχή, ὅμως! Ἐὰν ἡ ἐγκράτεια καὶ ἡ νηστεία θεωρηθοῦν ὡς ἕνα ἁπλὸ θρησκευτικὸ καθῆκον, οἱ ἡμέρες τῆς Τεσσαρακοστῆς, ἀπὸ τὴν αὐριανὴ Καθαρὰ Δευτέρα μέχρι τὸ βράδυ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας, θὰ περνοῦν βαριὲς καὶ ἴσως, κάποια στιγμή, γίνουν ἀβάσταχτες. Ἂν ὅμως ἡ ψυχὴ βάλει πάνω ἀπὸ ὅλα τὴν ἐπιθυμία νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Κύριο τοῦ φωτὸς καὶ νὰ ὁδηγηθεῖ στὴν μετάνοια καὶ τὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση, οἱ ἡμέρες τῆς νηστείας θὰ μεταβληθοῦν σὲ θρίαμβο νίκης ἀπέναντι στὸν καθημερινὸ θάνατο ποὺ γεμίζει τὴν ζωή μας μὲ ματαιότητα καὶ σὲ λαμπρὸ στολισμὸ τῆς ψυχῆς μας μὲ τὰ ὅπλα τοῦ φωτὸς τῆς θείας Χάριτος. Ἀμήν.

ΠΗΓΗ