ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΛΑΙΚΩΝ-Πρώτ. Βασιλείου Ακριβοπούλου (Β' Μέρος)

ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΛΑΙΚΩΝ

(Πρώτ. Βασιλείου Ακριβοπούλου)

(β' μέρος)

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΘΕΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ

Έ

να από τα βασικότερα και σημαντικότερα θέματα της πίστεως μας είναι ή Θεία Μετάληψη, ή Θεία Κοινωνία. Ή συμμετοχή του πιστού στη Θ. Κοινωνία είναι απολύτως απαραίτητη, διότι με αυτή γίνεται κανείς όμοιος Χριστού, ανήκει στο σώμα της εκκλησίας και αποτελεί ζωντανά ενεργό μέλος αυτής. Ή μετοχή μας στη Θ. Μετάληψη προϋποθέτει τη συμμετοχή μας στην Ευχαριστιακή Σύναξη (Θ.Λειτουργία). Ό Κύριος μας το βράδυ της Μ. Πέμπτης στο Υπερώο των Ιεροσολύμων κατά τη διάρκεια του Μυστικού του Δείπνου παρέδωσε το μεγάλο αυτό μυστήριο στους μαθητές του. Τα ιδρυτικά λόγια του Μυστηρίου αυτού είναι γνωστά σε όλους τούς χριστιανούς: "Λάβετε, φάγετε τούτο εστί το Σώμα μου" (Ματθ. 26,26) και «Πίετε έξ αυτού πάντες. Τούτο γάρ έστι το Αίμα Μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ ημών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών» (Ματθ κστ'26). Τα βαρυσήμαντα αυτά λόγια συμπλήρωσε λέγοντας : "Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν" (Λουκ 22,12). Και ό Απόστολος των Εθνών Παύλος θα συμπληρώσει αργότερα: "οσάκις γάρ αν εσθίητε τον άρτον τούτον και το ποτήριον τούτο πίνητε τον θάνατον του Κυρίου καταγγέλλετε, άχρις ου αν έλθη"(Α. Κορ. 11,26).

Και ή Αγία μας Εκκλησία σ' ένα της λειτουργικό ύμνο θα προτρέψει τούς πιστούς σ'αύτή τη συμμετοχή λέγοντας: "Σώμα Χριστού μεταλάβετε, πηγής αθανάτου γεύσασθε". Αλλά επειδή οι προτεστάντες αμφιβάλλουν και θεωρούν τη Θ. Ευχαριστία ως μια απλή ανάμνηση παραθέτουμε ένα απόσπασμα από τις Μυσταγωγικές Κατηχήσεις του Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, προκειμένου να λάβουν απάντηση.

«Αυτού ουν (τού Κυρίου) αποφηναμένου και ειπόντος περί του άρτου Τούτο μου εστί το σώμα τις τολμήσει αμφιβάλλειν λοιπόν: και αυτού διαβεβαιωσαμένου και ειρηκότος "Τούτο μου εστί το αίμα" τις ενδοιάσει ποτέ λέγων μη είναι αυτού αίμα: "Ώστε μετά πάσης πληροφορίας ως σώματος και αίματος μεταλαμβάνομεν Χριστού. Έν τύπω γάρ άρτου δίδοται σοι το σώμα και έν τύπω οίνου δίδοται σοι το αίμα, ίνα γένη, μεταλαβοιν σώματος και αίματος Χριστού, σύσωμος και σύναιμος Χριστού. Ούτω γάρ χριστοφόροι γινόμεθα, του σώματος αυτού και του αίματος εις τα ημέτερα αναδιδομένου μέλη. Ούτω κατά τον μακάριον Πέτρον "θείας κοινωνοί γινόμεθα φύσεως".

  

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Γ

ράφοντας για το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας δε θα παραθέσουμε απόψεις προσωπικές, αλλά αυτήν την πίστη της εκκλησίας μας, τη διδασκαλία τους, όπως τη διδάσκει ή Αγία Γραφή και οι Θεωμένοι πατέρες μας. Το σπουδαίο και σημαντικό αυτό θέμα δυστυχώς είναι παρεξηγημένο από μια μεγάλη μερίδα βαπτισμένων ορθοδόξων χριστιανών. Πολλοί δεν κοινωνούν καθόλου. Άλλοι βάζουν κανόνα στον εαυτό τους μόνοι τους και δεν κοινωνούν χαρακτηρίζοντας τον εαυτό τους αμαρτωλό και επομένως ανάξιο να προσέλθει στα άγια μυστήρια. "Έτσι στερούνται τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και την ένωσή τους με το Χριστό. Κάποιοι κοινωνούν μόνο τη Μ. Πέμπτη χαρακτηρίζοντας αυτή τη Θ. Κοινωνία ως έθιμο. Άλλοι κοινωνούν τρεις φορές το χρόνο, Χριστούγεννα, Πάσχα και Δεκαπενταύγουστο μένοντας με την ψευδαίσθηση ότι είναι σύμφωνοι με το θέλημα του Κυρίου. Δικαιολογούν την μη τακτική προσέλευση στη Θ. Κοινωνία με το εξής παράδοξο. " Ή Θ. Κοινωνία δεν είναι σούπα". Βέβαια υπάρχουν και οι τακτικώς κοινωνούντες με πλήρη συναίσθηση, πράγμα πολύ παρηγορητικό για την υλιστική εποχή μας. Τί φταίει; "Ίσως εμείς οι κληρικοί δε διδάσκουμε στους πιστούς την πραγματική αλήθεια. δεν καταρτίζουμε τούς ανθρώπους όπως πρέπει. Δε δίδουμε τουλάχιστον στους καλής θελήσεως ανθρώπους αγωγή πνευματική. Ή τροφή τρέφει το σώμα μας. Και ή πνευματική τροφή τον πνευματικό άνθρωπο. Ό άνθρωπος πού δεν τρέφεται με το σώμα και το αίμα του Κυρίου παθαίνει πνευματική αβιταμίνωση. Και ό πιστός τρέφεται πνευματικά με το λόγο του Θεού και την προσευχή, πολύ δε περισσότερο τρέφεται με το σώμα και το αίμα του Κυρίου. Ή συχνή μετοχή στο Σώμα και Αίμα του Κυρίου εξασφαλίζει στον άνθρωπο κοινωνία με το Θεό και ζωή αιώνιο. Να τί λέγει ό Ίδιος ό Κύριος μας: "Ό τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έν εμοί μένει, κά γώ έν αύτώ" και "ό τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον". Σ'αυτά τα αγιογραφικά χωρία ό Κύριος μας όμιλε! για τη συχνή Θ. Κοινωνία. Οι μετοχές "τρώγων και πίνων" βρίσκονται σε χρόνο ενεστώτα. Έτσι αυτός που συμμετέχει συνεχώς στο σώμα και το αίμα του Κυρίου κερδίζει τον ουρανό. Ή αγία μας εκκλησία που γνωρίζει το πλήρες νόημα των λόγων του Κυρίου προτρέπει έξ αρχής τα τέκνα της προς την κατεύθυνση αυτή και διδάσκει την τακτική συμμετοχή όχι μόνο στην ευχαριστιακή σύναξη, αλλά και τη συμμετοχή στο ποτήριο της ζωής.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ

Σ

το Β. κεφ. Των πράξεων των Αποστόλων διαβάζουμε: "Ήσαν δε προσκαρτερούντες τη διδαχή των Αποστόλων και τη κοινωνία και τη κλάσει του άρτου". Οι πρώτοι χριστιανοί ήταν με ζήλο αφοσιωμένοι στη Θ. Ευχαριστία. Πράγματι. Ό,τι είναι ό άρτος ό επίγειος για το σώμα, ακριβώς το ίδιο είναι και ή Θ. Ευχαριστία για την ψυχή. Άνθρωπος που δε σιτίζεται κανονικά είναι καταδικασμένος σε θάνατο και ό άνθρωπος που δε συμμετέχει στη Θ. Ευχαριστία έχει ήδη υποστεί θάνατο πνευματικό. Γι' αυτό παλαιά οι παρόντες στη Θ. Ευχαριστία κοινωνούσαν όλοι, εκτός εκείνων πού διατελούσαν υπό κανόνα, που ό πνευματικός δηλαδή δεν επέτρεπε να κοινωνήσουν. Οι πιστοί ασθενείς κοινωνούσαν στην οικία τους από τούς διακόνους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αγίου Ιουστίνου, φιλοσόφου και μάρτυρος.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΑΗΣΙΑΣ

Α

λλά τί οι Άγιοι Πατέρες της εκκλησίας μας διδάσκουν για τη Θ. Κοινωνία; Ή διδασκαλία τους είναι ξεκάθαρη, φοβερή και κρυστάλλινη. Τα λόγια τους, πάντα σε συνδυασμό με τη βιωτή τους, μάς ελέγχουν. Ό Μ. Βασίλειος λέγει: "Το κοινωνείν καθ' εκάστην ημέραν καλόν και επωφελές". Όχι το κοινωνείν κατ' έτος αλλά καθ' εκάστην ημέραν. για τούς χριστιανούς πού ζούσαν στις ήμερες του, δηλ τον 4ον αι. Μ.Χ., τον χρυσούν αιώνα της εκκλησίας μας λέγει: "Ημείς μέντοι γε τέταρτον καθ' εκάστην εβδομάδα κοινωνούμεν, έν τη Κυριακή, έν τη Τετράδι και έν τη Παρασκευή και τω Σαββάτω και έν ταις άλλαις ημέραις, εάν ή μνήμη αγίου τινός". Ό άγιος Βασίλειος πολυγραφότατος και αγωνιστής της εκκλησίας της Καισαρείας στην 93η επιστολή του ομιλεί για Θ.Κοινωνία των πιστών τουλάχιστον τέσσερις φορές την εβδομάδα. Όχι βέβαια τέσσερις φορές το χρόνο, αλλά την εβδομάδα. Και για τούς μοναχούς πού ζούσαν στην έρημο και δεν είχαν ιερέα λέγει ότι στο κελλί τους έχουν τη Θ. Κοινωνία και μεταλαμβάνουν μόνοι τους, μετά από τον κανόνα και την προσευχή τους. Ό ιερός Χρυσόστομος, ό φλογερός αυτός Πατέρας της Εκκλησίας, εξαπολύει σφοδρό έλεγχο στους χριστιανούς εκείνους πού προσέρχονται στην Ευχαριστιακή Σύναξη, αλλά μένουν μακριά από το μυστήριο της ζωής. Ό Άγιος Ιερώνυμος, διδάσκει ότι πρέπει συνεχώς να κοινωνούμε των Αχράντων μυστηρίων. Ή Θεία Μετάληψη αγιάζει τον πιστό και τον φέρει σε πλήρη κοινωνία με το Θεό. Τέλος ό Ιερός Αυγουστίνος σε ομιλία του προτρέπει τούς νεοφώτιστους να κοινωνούν τακτικά. Από τις ελάχιστες αυτές γνώμες των αγιασμένων Πατέρων της εκκλησίας μας γίνεται αντιληπτό ποιά είναι ή θέση τους σχετικά με το μεγάλο αυτό θέμα της Θείας Κοινωνίας. Έξ άλλου ή Θ.Λειτουργία πού τελείται στους Ιερούς Ναούς έχει αυτό το μοναδικό σκοπό δηλαδή τη Θ. Κοινωνία. σε μια ευχή της Θ. Λειτουργίας ό λειτουργός λέγει: "και καταξίωσον τη κραταιά σου χειρί, μεταδούναι ημίν του αχράντου σώματος Σου και του τιμίου αίματος και δι' ημών παντί τω λαώ". Με άλλα λόγια ό Λειτουργός ιερεύς ζητά από το Θεό να αξιωθεί αυτός πρώτος να κοινωνήσει και μέσω αυτού όλος ό λαός. "Παντί τω λαώ". 'Εξ άλλου ή θέσπιση της Θ.Λειτουργίας των προηγιασμένων δώρων πού τελείται την αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είχε και έχει αυτό το σκοπό: να τρέφει και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος, από Δευτέρα έως Παρασκευή τούς πιστούς με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, επειδή δεν επιτρέπεται ή τέλεση της Θ. Λειτουργίας του Ιερού Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου λόγω του Αναστάσιμου χαρακτήρα αυτών των Λειτουργιών, στις πένθιμες αυτές ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το ερώτημα όμως τίθεται ως εξής: Είμαστε άξιοι να κοινωνούμε τακτικά των αχράντων μυστηρίων; την απάντηση θα τη λάβουμε από το μικρό κείμενο πού ακολουθεί. Το δανειζόμαστε, από τη "Λυχνία της Νικοπόλεως". Αξίως δεν κοινωνεί ποτέ κανένας. δεν επιτρέπεται Χριστιανός 'Ορθόδοξος να ειπεί τέτοιο πράγμα. Ή ταπείνωση δε μάς το επιτρέπει. Ούτε το πνευματικό πένθος, πού πρέπει να έχουμε. Και γι' αυτό ποτέ, κανένας ασκητής, όσο μεγάλος κι αν ήταν, δε τόλμησε να ειπεί τέτοιο πράγμα για τον εαυτό του. 'Εμένα συχνά ό νους μου πηγαίνει στον όσιο Σεραφείμ του Σάρωφ, πού, ενώ είχε τόσα και τόσα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ποτέ του δεν θεώρησε τον εαυτό του άξιο, να κοινωνήσει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, αλλά, όταν επρόκειτο να πάει να κοινωνήσει, στέναζε και έκλαιε με λυγμούς. Αλλά όταν πια είχε κοινωνήσει, έβλεπε, αν είχε κοινωνήσει εις κρίμα και κατάκριμα, για βάρος υχής, για ανακαίνιση και για αγιασμό. Και γι' αυτό, όταν διάβαζε τις ευχαριστήριες ευχές, πόσο έλαμπε, πόσο χοροπηδούσε από χαρά, πού είχε κοινωνήσει! Πρέπει να αισθανόμαστε πάντοτε την αναξιότητα μας. Μόνο χάρις στην ευσπλαχνία του Θεού τολμάμε και κοινωνάμε. Όσο κι αν κλάψουμε, όσο κι αν κάμαμε τέλεια εξομολόγηση, με όση κατάνυξη κι αν διαβάσαμε τις προσευχές μας, την Ακολουθία της Μεταλήψεως, πάντα το ίδιο αισθανόμαστε: ότι ΔΕΝ είμαστε άξιοι¹ ότι ΔΕΝ μπορεί να είμαστε άξιοι. Αλλά μάς δίνει θάρρος και παρηγοριά, ότι έχομε μέσα μας ειρήνη, ότι στρέφομε ΑΝΩ την ψυχή μας και ότι δεν μάς πολεμάει πνεύμα απογοήτευσης και απελπισίας. Και γι' αυτό το αποτολμάμε. Αυτό δεν είναι ή ευσπλαχνία του Θεού; και όταν πια κοινωνήσωμε, κάτι μέσα μας μάς το λέει, πώς κοινωνήσαμε: εις κρίμα; Εις κατάκριμα; για βάρος ψυχής ; "Η για τον αγιασμό και και τη σωτηρία μας; Γι' αυτό μετά την Θεία Κοινωνία πρέπει να λέμε πολλές φορές:

 -Δόξα Σοι, Κύριε Χριστέ, Υιέ του Θεού. Δόξα Σοι.

Παρά ταύτα, όμως, ας μην αγνοεί κανείς ότι ή Θ. Κοινωνία είναι τροφή πνευματική και ό πιστός μεταλαμβάνοντας Σώμα και Αίμα Χριστού δεν μεταλαμβάνει σάρκα ζωντανή, αλλά άρτο και οίνο στον όποιο έχει επέλθει πνευματική μεταβολή, όπως τονίζει ό άγιος 'Ιωάννης ό Δαμασκηνός. "'Ερωτάς πώς ό άρτος και ό οίνος γίνεται Σώμα Χριστού; Κάγώ σοι λέγω: Πνεύμα άγιο επιφοιτά και ταύτα ποιεί. δεν λείπουν όμως και εκείνοι που αμφιβάλλουν γι' αυτή τη μεταβολή. Πιστεύουν ό,τι βλέπουν. Και επειδή δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτό πού ό Ιερός Δαμασκηνός διδάσκει, απορρίπτουν ό,τι δεν κατανοούν.

Ή παρακάτω ιστορία παρμένη από το Γεροντικό ίσως προβληματίσει τούς αμφιβάλλοντες.

"Κάποιος Αναχωρητής, από αμάθεια πιο πολύ, δεν ήθελε να παραδεχτεί πώς ό άγιος Άρτος, που μεταλαμβάνομε, είναι αυτό το Σώμα του Κυρίου. ΟΙ Γέροντες που το έμαθαν, τον φώναξαν κι επεχείρησαν να του εξηγήσουν την ορθή άποψη της εκκλησίας για τα Άχραντα Μυστήρια, ώστε να τον βγάλουν από την πλάνη του. 'Εκείνος όμως δεν ήθελε με κανένα τρόπο να πειστεί. Οι Πατέρες τον άφησαν, αλλά έκαναν προσευχή να τον φωτίσει ό Θεός να καταλάβει την αλήθεια για να μη χάσει τούς κόπους του. Μια Κυριακή ό Αναχωρητής παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία μαζί με δύο από τούς Γέροντες από το Άγιο Βήμα του ναού της σκήτης. Τη στιγμή που ό Ιερεύς πήρε στα χέρια του το πρόσφορο, για να προσκομίσει, είδαν κατάπληκτοι ένα Βρέφος ξαπλωμένο επάνω στην Αγία Τράπεζα. Κι όταν άρχισε να διαμελίζει τον Άρτο, φάνηκε Άγιος Άγγελος επάνω από το θυσιαστήριο, κρατώντας μάχαιρα στα χέρια του. Διαμέλιζε κι αυτός, συγχρόνως με τον Ιερέα, το Θείο Βρέφος κι έχυνε το Αίμα Του στο Άγιο Ποτήριο. Ό πλανεμένος Αναχωρητής ταράχτηκε από το φοβερό εκείνο θέαμα. Ή ταραχή του όμως μεταβλήθηκε σε τρόμο, που τον συγκλόνισε ολόκληρο, όταν υστέρα από λίγο, που πήγε να κοινωνήσει, είδε στο Άγιο Ποτήριο ανθρώπινη σάρκα στο αίμα. Κλαίγοντας τότε ομολόγησε την πλάνη του και παρακάλεσε τον Κύριο να σκεπάσει με τη Χάρη Του τα Θεια Μυστήρια για να τολμήσει να κοινωνήσει. Έτσι είδε πάλι Άρτο και Οίνο στο Άγιο Ποτήριο. Βέβαια κανείς δεν αμφιβάλλει πώς ό προσερχόμενος στο μυστήριο της Θ. Κοινωνίας πρέπει να είναι προετοιμασμένος. Και για την καλή αυτή προετοιμασία θα μιλήσουμε στη συνέχεια.

Είναι όμως κρίμα να προσέρχονται κυρίως τις παραμονές των μεγάλων εορτών οι πιστοί απροετοίμαστοι για να δεχθούν στην καρδιά τους το Λυτρωτή. δεν επιτρέπεται να προσέρχεται κανείς στο ποτήριο της Ζωής λερωμένος από τα πάθη της σάρκας, από την ακηδία, από το μίσος και την κακία και γενικώς από όλα εκείνα που γίνονται εμπόδιο στο μεγάλο μυστήριο. Άν κάποιος κοινωνεί απροετοίμαστος, αμετανόητος, αξομολόγητος καλύτερα να μην κοινωνεί. Το Γεροντικό μάς παρέχει μια διδακτικότατη ιστορία και μάς βοηθά, ώστε να συνειδητοποιήσουμε αυτό που κάνουμε.

Για κάποιον Άγιο 'Επίσκοπο, λέγουν οι Πατέρες, πώς όταν έβγαινε να κοινωνήσει το λαό, έβλεπε να πηγαίνουν οι χριστιανοί, άλλοι με κατάμαυρο πρόσωπο, άλλοι μ' εξογκωμένα κι ερεθισμένα μάτια, που μόλις έπαιρναν τα Άχραντα Μυστήρια, εκαίγοντο. Άλλοι πάλι πήγαιναν με ολόλευκα φορέματα και φωτισμένη ψυχή. Το Άγιο Σώμα του Κυρίου, που έπαιρναν με πολλή προσοχή κι ευλάβεια, τούς λάμπρυνε περισσότερο. Ό 'Επίσκοπος παρακάλεσε το Θεό να του αποκαλύψει το μυστήριο που έβλεπε μπροστά του. Άγγελος Κυρίου του εξήγησε πώς όσοι πήγαιναν να κοινωνήσουν με λαμπρό πρόσωπα και λευκή στολή, ζούσαν μ' αγνότητα και σωφροσύνη, ήσαν δίκαιοι, συμπαθείς στους άλλους και φιλεύσπλαχνοι. Πλησίαζαν τα Άγια Μυστήρια με καθαρή συνείδηση και ή Θεία Χάρις τούς επισκίαζε. Εκείνοι που φαίνονταν κατάμαυροι, ήσαν βυθισμένοι στη λάσπη των σαρκικών επιθυμιών. Όσοι είχαν ερεθισμένα και εξογκωμένα μάτια, ήσαν πονηροί και άδικοι, φθονεροί και άπληστοι. Αυτοί, όχι μόνο δεν ωφελούντο από τη Θεία Κοινωνία, μά καταδικάζονταν, γιατί τολμούσαν να πλησιάσουν με βαρυμένη συνείδηση, χωρίς μετάνοια και προετοιμασία. Από τότε ό καλός Ποιμενάρχης κήρυξε μετάνοια και διόρθωση ζωής στο ποίμνιο που του εμπιστεύτηκε ό Κύριος κι εμπόδιζε τούς αναξίους από τη Θεία Κοινωνία.

Ή αποχή όμως του Χριστιανού από τη Θ. Κοινωνία για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να έχει φρικτά αποτελέσματα. Και τούτο γιατί ό Χριστιανός είναι γνώστης της αλήθειας και ξέρει τί σημαίνει Θ.Κοινωνία. Ή αμέλεια, ή οκνηρία, ή ακηδία, ή αναβολή φθείρουν την ψυχή του Χριστιανού. Ή μη τακτική θεία Κοινωνία δημιουργεί πνευματική αβιταμίνωση με πολλές συνέπειες.

Στη βιογραφία του Οσίου Μακαρίου του Αιγυπτίου διαβάζουμε το εξής συγκλονιστικό γεγονός, που έλαβε χώρα λόγω αποχής από τη Θ. Κοινωνία. Ένας άσωτος νέος στην Αλεξάνδρεια γοητεύτηκε από την ομορφιά μιας παντρεμένης γυναίκας, πού ήταν παράδειγμα τιμιότητας και σωφροσύνης. 'Επειδή κατάλαβε πώς ήταν αδύνατον να την παρασύρει στα δίχτυα του με άλλο τρόπο, πήγε σένα μάγο και του έταξε πολλά χρήματα, αν κατόρθωνε με τη σκοτεινή του τέχνη να τη φέρει στο σκοπό του. Ούτε έτσι όμως κατάφερε αυτό πού ήθελε. Ό μάγος τότε, από εκδίκηση, έκανε να φαίνεται ή νέα στα μάτια των ανθρώπων σαν φοράδα. Έτσι τη βρήκε ό άνδρας της ένα βράδυ πού γύρισε από τη δουλειά του στο σπίτι του. Απαρηγόρητος για τη συμφορά, φώναξε τούς ιερείς να κάνουν αγιασμό και να προσευχηθούν γι'αύτήν. Καταλάβαινε πώς όλα αυτά οφείλονταν σε διαβολική ενέργεια. Βλέποντας όμως πώς δε γινόταν τίποτε, την τρίτη μέρα έδεσε από το λαιμό τη δυστυχισμένη γυναίκα και την οδήγησε στον Όσιο Μακάριο, πού ή φήμη του, σαν θαυματουργού, είχε απλωθεί σ' όλη την Αίγυπτο. Στο δρόμο τον σταματούσαν οι Καλόγηροι και τον ρωτούσαν που πήγαινε εκείνη τη φοράδα. Έτσι ό δυστυχισμένος να διηγείται σ' όλους τη συμφορά του. Σαν έφτασε στη σκήτη, είπαν οι Αδελφοί στον Όσιο, πώς ένας άνθρωπος με μια φοράδα πήγαινε να τον επισκεφθεί. Πώς σας ξεγελά ό διάβολος, τούς είπε εκείνος αυστηρά και βλέπετε έτσι το λογικό πλάσμα του Θεού; Εγώ την βλέπω γυναίκα, όπως είναι στην πραγματικότητα. Πήγε, τέλος, ό άνθρωπος, κι αφού έβαλε μετάνοια στον Γέροντα, του διηγήθηκε το κακό που τόσο ξαφνικά τον βρήκε. Ό Όσιος τον άκουσε με συμπόνια. "Ύστερα έβαλε νερό σ' ένα μικρό δοχείο, προσευχήθηκε, το ευλόγησε κι ράντισε μ' αυτό τη δυστυχισμένη γυναίκα. Τότε την είδαν όλοι με την πραγματική μορφή της. Ό Όσιος τούς εξήγησε πώς το φαινόμενο εκείνο δεν ήταν τίποτε άλλο από φαντασία διαβολική. Κατόπιν είπε στη γυναίκα συμβουλευτικά: "μη λείπεις ποτέ από την Εκκλησία, όταν γίνεται Λειτουργία και να κοινωνείς συχνά, γιατί και τούτο το κακό σε βρήκε, επειδή έχεις μείνει πέντε εβδομάδες ακοινώνητη".

Προϋποθέσεις Θ. Κοινωνίας

1. Πίστη

Ή πρώτη προϋπόθεση είναι ή πίστη. Εκείνος πού προσέρχεται στο Ποτήριο της Ζωής είναι πεπεισμένος ότι κοινωνεί Σώμα και Αίμα Χριστού. "Αν αυτό είναι ξεκαθαρισμένο μέσα του τότε εις ζωήν αιώνιον κοινωνεί. Διαφορετικά τη μεγάλη αυτή και συγκλονιστική στιγμή της Θείας Μεταλήψεως ζημιώνεται, όταν μέσα του υπάρξουν αμφιβολίες.

Άνθρωποι πού δεν έχουν πίστη στο Ποτήριο της Ζωής, φοβούνται το "Έιτζ καθώς και άλλες λοιμώδεις ασθένειες. Προβάλλουν ακόμη αντιρρήσεις στον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας. Γιατί λέγουν ότι είμαστε αναγκασμένοι να κοινωνούμε όλοι με το ίδιο "κουταλάκι" και να κινδυνεύουμε κάθε φορά πού κοινωνούμε από λοιμώδεις ασθένειες. Γιατί και μείς οι ορθόδοξοι δε χρησιμοποιούμε τα άζυμα και την όστια όπως οι Παπικοί;

Αρχικά πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στην αγία μας 'Εκκλησία υπάρχει κάποια ορολογία, π.χ. Ή Τράπεζα του Ιερού Βήματος ονομάζεται θυσιαστήριο ή Αγία Τράπεζα. Το δισκάριο που τοποθετείται ό άρτος ονομάζεται Άγιο Δισκάριο. Το "κουταλάκι" με το οποίο κοινωνούν οι πιστοί, ονομάζεται Αγία Λαβίδα. Διευκρινίζεται έτσι ότι μέσα στην εκκλησία μας όλα εξαγιάζονται. Σχετικά με τον τρόπο Θείας Κοινωνίας των Παπικών ας γνωρίζουν οι αμφιβάλλοντες ότι μια αδιαίρετη Εκκλησία χρησιμοποιούσε ανέκαθεν άρτο ένζυμο για την προσκομιδή. Και σ' αυτήν τη Ρώμη κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αιώνες ένζυμος και όχι άζυμος άρτος χρησιμοποιούνταν για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Ή χρήση των αζύμων στη Δύση για την τέλεση του μυστηρίου της Θ. Ευχαριστίας εισάγεται πιθανώς τον Θ' ή Γ αιώνα. Ό Ιερός Φώτιος μιλώντας για τούς νεωτερισμούς της Ρώμης δεν αναφέρεται στα άζυμα. Τούτο σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε άζυμα. Ή χρήση των αζύμων στη Θ. Λειτουργία δεν έχει Ευαγγελικό έρεισμα. Εναντίον αυτών των απόψεων οι ορθόδοξοι ερμηνευτές διδάσκουν ότι ό Κύριος μας 24 ώρες πριν την έναρξη του Εβραϊκού Πάσχα μεταχειρίστηκε όχι άζυμα, αλλά ένζυμο άρτο στο Μυστικό Δείπνο. Ή επάνοδος της Δυτικής Εκκλησίας στα άζυμα, τα ιουδαϊκά, μετά από χίλια χρόνια υπενθυμίζει την επανάληψη των λόγων εκείνων, πού ό Παύλος από άλλη αφορμή είπε στους Γαλάτες δηλ. "επιστροφή επί τα ασθενή και πτωχά στοιχεία" (Γαλ. δ, 9).

Στο ερώτημα γιατί δε χρησιμοποιούμε την όστια όπως οι Παπικοί, θα πρέπει να απαντήσουμε ότι ή αρχαία Εκκλησία δεν γνωρίζει αυτόν τον τρόπο μεταλήψεως των πιστών. Εμείς οι ορθόδοξοι πιστεύουμε ότι μέσα στο Άγιο Ποτήριο βρίσκεται σύμπασα ή Εκκλησία. Ό Κύριος, ή Υπεραγία Θεοτόκος, τα εννέα ιερά τάγματα των Αγίων της Εκκλησίας μας, ή μερίδα του Επισκόπου και οι μερίδες των ζώντων και τενθεώτων, που μνημονεύει ό ιερεύς. Μεταλαμβάνουμε των αχράντων μυστηρίων και δεν έχουμε φόβο μήπως ασθενήσουμε. Τα άγια χαρίζουν ζωή και όχι ασθένεια. Ή Δυτική Εκκλησία που βρίσκεται ασφυκτικά πιασμένη στο κέλυφος μιας λογικοκρατίας, φοβάται μήπως μεταδοθεί ασθένεια. Εμείς αντιθέτως πιστεύουμε στο θαύμα. δεν είναι λίγοι οι αδελφοί μας που κοινωνούν και έχουν μολυσματική ασθένεια. Με τη λογική αυτή αν όχι οι πιστοί, ό ιερέας τουλάχιστον, που καταλύει στο τέλος το Άγιο Ποτήριο, θα έπρεπε να ασθενήσει. Και όμως! Κανένας κληρικός δεν ασθένησε από τη Θ. Κοινωνία.

Ήμουνα νέος στην Ιεροσύνη, διηγείται κάποιος κληρικός όταν ή ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης με έστειλε στο Σανατόριο της Έξοχης να λειτουργήσω. Κοινώνησα όλους τούς ασθενείς. Ήταν περίπου ογδόντα οι φυματικοί του Σανατορίου. Στο τέλος κατέλυσα το Άγιο Ποτήριο. Με τη λογική αυτή θα έπρεπε να γίνω φυματικός. δεν έγινα. Γιατί; Ή χάρη του Θεού δεν επιτρέπει τέτοιες επεμβάσεις των μικροβίων στο σώμα των πιστών.

Και δύο λόγια για το Έητζ. Ή μάστιγα του αιώνα δηλ. Το "Έιτζ μάς φοβίζει. Προς Θεού όμως. Μη διανοηθεί κανείς ότι από το Άγιο Ποτήριο είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο. Από το "Έιτζ μπορούμε να προφυλαχθούμε. Πώς; Όχι με τα μέσα πού προβάλλονται από τηλεοράσεις και ραδιόφωνα, αλλά με την αγνότητα. Το "Έιτζ είναι παιδί της ακολασίας. Ή πλειονότητα των θυμάτων αυτών είναι οι ομοφυλόφιλοι, οι μοιχοί και πόρνοι. Ή αγνότητα και ή εγκράτεια είναι το άριστο φάρμακο για την αποφυγή του. Καταλήγοντας υπενθυμίζουμε ότι μέσα στο Άγιο Ποτήριο βρίσκεται όχι οίνος και άρτος, αλλά Σώμα και Αίμα Χρίστου. Αυτή είναι ή πίστη της Αγίας 'Ορθοδοξίας και δεν επιδέχεται αλλοίωση. Οι αμφιβολίες, που τυχόν υπάρχουν, είναι αποτέλεσμα δυσπιστίας και ολιγοπιστίας. Όποιος δεν πιστεύει στο θαύμα είναι επόμενο να αμφιβάλλει. αλλά ας έχουμε εμπιστοσύνη στην Εκκλησία του Χριστού. Κανείς δε ζημιώθηκε επειδή έκανε υπακοή στη διδασκαλία της. αλλά όσοι φοβούνται τις λοιμώδεις ασθένειες και δεν προσέρχονται στο Ποτήριο της Ζωής ας ακούσουν αυτόπτη μάρτυρα που διηγείται το γεγονός μεταλήψεως λεπρού από τον άγιο της εκκλησίας μας Παπά Νικόλα Πλανά. Το γεγονός διηγείται ή μαθήτρια του Μάρθα Μοναχή. Το παραθέτουμε αυτούσιο από το βιβλίο Παπά Νικόλας Πλανάς.

Ένα άλλο ακόμη γεγονός, φανερώνει την άφθαστον πίστιν και ευσέβειαν, που είχε εις την εκτέλεσιν των ιερών καθηκόντων του. Εκεί, εις την ενορίαν του, σε ένα στενό δρομάκι, εκρύπτετο ένας λεπρός εις μεγάλο βαθμό. Του είχαν φαγωθεί τα χείλη του από την φοβερή ασθένεια. Πήγε μια φορά ό πατήρ να τον κοινωνήσει, αλλά το κατεστραμμένο του στόμα δεν μπόρεσε να παραλάβει το Άγιον Σώμα του Κυρίου και παρέπεσε λίγο πιο πλάι από το στόμα. Χωρίς κανένα, μά κανένα δισταγμό, ό πατήρ έσκυψε και με το στόμα του επήρε τον Θείον Μεργαρίτην, που είχε πέσει και τον "κατέλυσε"!

Αυτό ας το ιδούν αυτοί που δυσκολεύονται να κοινωνήσουν, γιατί φοβούνται τα μικρόβια...! Μεγάλη, πράγματι, βλασφημία! Ένας Θεός, ζώντων και νεκρών, ποιητής Ουρανού και Γής, να προσβάλλεται από μικρόβια! Παραλογισμοί σκοτισμένων άπιστων. Όσον για τον ασθενή αυτόν, τον ανακάλυψε ή Αστυνομία και τον έστειλε εις το λεπροκομείο μαζί με την κόρην του, ή οποία και αυτή είχε μολυνθεί και της είχαν φαγωθεί τα δάκτυλα. Έν τούτοις, ό Πατήρ δεν έπαθε τίποτε. Έτσι μ' αυτά πού αναφέρθηκαν παραπάνω λαμβάνει κανείς γεύση ζωντανής πίστεως.

2. Με φόβο Θεού

Φόβος Θεού είναι το ιερό δέος με το όποιο διακατέχεται ή χριστιανική ψυχή την ώρα της Θ. Κοινωνίας. Εκείνη ή στιγμή είναι συγκλονιστική για τον καθένα. Όποιος έρχεται σε σχέση με τον ίδιο το Θεό, ενώνεται μαζί του, Θεώνεται. Εκείνη τη στιγμή στη μνήμη του κάθε πιστού επιβάλλεται να έρχονται οι Άγιες Ευχές της Εκκλησίας μας πού προετοιμάζουν κατάλληλα την ψυχή να δεχθεί μέσα της το πυρ της Θεότητος.

Ιδού, βαδίζω προς Θείαν Κοινωνίαν Πλαστουργέ, μη φλεξής με τη μετουσίςτ Πυρ γάρ υπάρχεις τούς αναξίους φλέγον. Άλλ' ούν κάθαρον έκ πάσης με κηλίδος. Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε^- ού μη γάρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον ειπώ^- ού φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ό 'Ιούδας^- άλλ' ως ό Ληστής ομολογώ σοι^- μνήσθητί μου Κύριε, έν τη βασιλείς σου.

Θεουργόν Αίμα φριξον, άνθρωπε βλέπων Άνθραξ γάρ έστι τούς αναξίους φλέγων^- Θεού το Σώμα και θεοί με  και τρέφει^- Θεοί το πνεύμα, τον δε νουν τρέφει ξένως.

Έθελξας πόθω με Χριστέ και ηλλοίωσας τω θείω σου έρωτι" αλλά κατάφλεξον πυρί αύλω τας αμαρτίας μου και εμπλησθήναι της έν Σοι τρυφής καταξίωσον, ίνα τας δύο σκιρτών μεγαλύνω, Αγαθέ, παρουσίας Σου.

Έν ταις λαμπρότησι των αγίων σου, πώς είσελεύσομαι ό ανάξιος; Εάν γάρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ό χιτών με ελέγχει, ότι ουκ έστι του γάμου και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων. Καθάρισον, Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου και σώσον με, ως φιλάνθρωπος.

Δέσποτα φιλάνθρωπε, Κύριε Ιησού Χριστέ, Ό Θεός μου, μη εις κρίμα μοι γένοιτο τα Άγια ταύτα, διά το ανάξιον είναι με, αλλ' εις κάθαρσιν και αγιασμόν ψυχής τε και σώματος και εις αρραβώνα της μελλούσης ζωής και βασιλείας. Εμοί δε το προσκολάσθαι τω αγαθόν έστι, τίθεσθαι έν τω Κυρίω την ελπίδα της σωτηρίας μου.

Αυτά τα λόγια καθώς και άλλα πού λέγονται κατά την προετοιμασία της Θείας Κοινωνίας, συγκλονίζουν συθέμελα τον άνθρωπο και μέσα του δημιουργείται δέος ιερό καθώς ακούει το λειτουργό Ιερέα να καλεί τούς άγιους στο Ποτήριο της Ζωής λέγοντας: "μετά φόβου Θεού. Προσέλθετε". αν δεν υπάρχει αυτή ή συναίσθηση, τότε ό άνθρωπος όχι μόνο δε Θεώνεται άλλ' έν αντιθέσει φλέγεται. "Άνθραξ γάρ έστι, τούς αναξίους φλέγων".

3) με αγάπη

Ή λέξη αγάπη δυστυχώς είναι παρεξηγημένη. Χρησιμοποιείτε εύκολα, ακόμη και στο πεζοδρόμιο χωρίς να εκφράζει την ουσία της. Βέβαια, δεν αντιλέγει κανείς ότι ή αγάπη της μητέρας προς το παιδί δεν είναι γνήσια αγάπη. Ή αγάπη προς τούς γονείς, τούς συζύγους, τούς φίλους είναι όντως γνήσια και επιβαλλόμενη αγάπη. Υπάρχει όμως μια άλλη αγάπη που αυτή βρίσκεται πάνω από όλες τις αγάπες. Και αυτή είναι ή αγάπη του Χριστού. Ό Χριστιανός οφείλει να φθάσει στο ύψος της αγάπης του Ιησού. 'Οφείλει να φθάσει στο ύψος της αγάπης πού έφθασαν οι Άγιοι της εκκλησίας μας. Ή αγάπη του Ιησού και ή αγάπη των αγίων πού τον μιμήθηκαν ξεπέρασε τα όρια. Έφθασε στην αγάπη του εχθρού. "Πλην αγαπάτε τούς εχθρούς υμών". Καμία θρησκεία δε διατάσσει κάτι τέτοιο. Μόνο ή χριστιανική μας πίστη κατόρθωσε να βιώσει τέτοια αγάπη. Και στην Παλαιά Διαθήκη θα διαβάσουμε τα σχετικά χωρία με την αγάπη. Εκεί όμως θα πει· "αγαπήσεις το φίλο σου και μισήσεις τον εχθρό σου" δεν είναι ή αγάπη προς τον εχθρό ουτοπία, όπως είπαν πολλοί. αν ήταν έτσι θα την πετύχαιναν ελάχιστοι. Όχι όμως. Όλοι οι Άγιοι της εκκλησίας μας απέκτησαν αυτήν την αγάπη. Χάρις σ'αύτή την αγάπη σήμερα είναι πολίτες του ουρανού και συμπολίτες των αγγέλων. Αγάπη χριστιανική σημαίνει να βγάλω από την καρδιά μου το μίσος, την αντιπάθεια, τον εγωισμό, τα πάθη μου και να προσγειωθώ στο χώρο της εκκλησίας, σ' ένα χώρο όπου οι άνθρωποι αδελφώνονται, ενώνονται, καταργούν τα σύνορα, βιώνουν τη λειτουργική έκφραση "αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα έν ομονοίας ομολογήσωμεν" να αγαπήσουμε δηλαδή ό ένας τον άλλον τόσο πολύ, ώστε να ενωθούμε και να ομολογήσουμε την πίστη μας, δηλαδή το "Πιστεύω". Μια τέτοια αγάπη είναι απαραίτητη. Και αν αυτή την αγάπη αποκτήσουμε, τότε μέσα στην εκκλησία ό καθένας ας κάνει ό,τι θέλει. Αυτό εκφράζει με μεγάλη πειστικότητα ό ιερός Αυγουστίνος.¹¹ Αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις". Είναι ανίκανος ό άνθρωπος να διαπράξει το κακό, όταν αγαπάς όπως αγαπά ό Χριστός.

4. Συγχωρητικότητα

Απαραίτητη προϋπόθεση για να προσεγγίσει κανείς το Ποτήριο της Ζωής είναι ή Συγχωρητικότητα. Ό Χριστός πού δε συγχωρεί δε γίνεται δεκτός από το Θεό. δεν είναι δυνατόν να ενωθεί ό άνθρωπος με το Θεό αν πρώτα δε συμφιλιωθεί με το συνάνθρωπο του. Ή μη Συγχωρητικότητα είναι δείγμα ακαλλιέργητου χριστιανού. Όποιος δε συγχωρεί σημαίνει ότι μέσα του φωλιάζει το μίσος και ή κακία. Και όποιος φιλοξενεί στην ψυχή του μίσος είναι αδύνατο να φιλοξενήσει το Χριστό. 'Εκείνος όμως πού κοινωνεί χωρίς να συγχωρεί τον αδελφό του, κοινωνεί εις κρίμα.

Είναι αληθές ότι αυτός πού δε συγχωρεί τον αδελφό του βιώνει την αντινομία. 'Ενώ έχει την απαίτηση οι άλλοι να τον συγχωρούν, εκείνος όμως δε συγχωρεί ποτέ. Όλοι οι Χριστιανοί λέγουν την Κυριακή προσευχή. Σ' ένα σημείο αυτή ή προσευχή λέγει: "και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέτες ημών". Τούτο σημαίνει: "Χριστέ μου, συγχώρεσε τα αμαρτήματα μας, όπως και μείς συγχωρήσαμε τα αμαρτήματα των αδελφών μας. δεν ψεύδεται στο Θεό αυτός πού δε συγχωρεί; Ό ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος (κεφ. στ', 14-15) λέγει το εξής: "'Εάν γάρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ό πατήρ υμών ό ουράνιος* εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ό πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών". Τα λόγια αυτά σημαίνουν: "'Εάν συγχωρήσετε στους ανθρώπους τα αμαρτήματα πού σάς έκαναν και ό Πατέρας ό ουράνιος θα συγχωρήσει και σε σάς τα παραπτώματά σας. Εάν όμως δε τα συγχωρήσετε στους ανθρώπους, ούτε και ό πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας παραπτώματα. Πώς λοιπόν θα προσέλθει κανείς στο Ποτήριο της Ζωής με αμαρτήματα ασυγχώρητα; να μη διαφεύγει ακόμη της προσοχής το γεγονός ότι ό Κύριος δε δέχεται ούτε τα δώρα πού προσφέρουμε στο θυσιαστήριο για τη Θεία Κοινωνία χωρίς τη συμφιλίωση με τον αδελφό μας. Κατά μείζονα λόγο δε μάς επιτρέπει να κοινωνήσουμε. "'Εάν ούν προσφέρεις το δώρον σου επί το θυσιαστήριον κακεϊ μνησθής (θυμηθείς) ότι ό αδελφός σου έχει τι κατά σού, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου και ύπαγε πρώτον διαλλάγηθι (συμφιλιώσου) τω αδελφώ σου και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου". (Ματθ. ε 23-24).

Τα δώρα μας, πρόσφορο, οίνος, θυμίαμα, κερί λάδι δε γίνονται δεκτά από τον Κύριο, αν πρώτα ό πιστός δε συναντούσε τον αντίδικο και δε συμφιλιώνονταν μαζί του. Αντιλαμβάνεται κανείς σε ποιά αντινομία βρίσκεται εκείνος πού προσέρχεται και κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων, ενώ παράλληλα μέσα στην ψυχή του φιλοξενεί μίσος για το συνάνθρωπο του. Φθάνει ό άνθρωπος στο σημείο ακόμη και να αρνηθεί το Θεό χάριν του μίσους στο συνάνθρωπο.

Ό ιερός Συναξαριστής διηγείται κάτι τέτοιο για τον Σαπρίκιο πού ήταν κληρικός και το Νικηφόρο πού ήταν καλός χριστιανός. Στη Συρία ζούσε ό Ιερεύς Σαπρίκιος και ό Νικηφόρος. Ό Σαπρίκιος νόμιζε τον Νικηφόρο εχθρό του και δεν ήθελε να τον συγχωρήσει. Ό Νικηφόρος μόλις έμαθε το γεγονός οδηγήθηκε στον Σαπρίκιο και ζήτησε συγχώρηση. Ό Σαπρίκιος όμως δεν τον συγχωρούσε και τον απέπεμπε. Ό ιερεύς όμως Σαπρίκιος οδηγείται τώρα στο δικαστή, γιατί παρέβη την εντολή του χριστιανομάχου αυτοκράτορα Ούαλεριανού πού εξέδωσε διάταγμα και απαγόρευε τις χριστιανικές συνάξεις. Ήταν πιστός ιερεύς. Του έλειπε όμως ή Συγχωρητικότητα. Ό Νικηφόρος τρέχει τώρα κοντά του και ζητά τη συγνώμη του και την ευλογία του. Ό Σαπρίκιος και αυτή τη στιγμή πού βρίσκεται κοντά στο μαρτύριο για το Χριστό, αρνείται τη συγγνώμη. Ό καλός Νικηφόρος στενάζει και δακρύζει. Τί να κάνει τώρα πού ό ιερεύς του Θεού επέμενε να πεθάνει με μίσος στην καρδιά του; θα τον έσωζε το μαρτύριο; Όχι, λέγει ό Παύλος, αν παραδώσει κανείς το σώμα του στο μαρτύριο δεν ωφελείται χωρίς την αγάπη προς τον πλησίον του. Όταν λοιπόν ό Σαπρίκιος βασανίστηκε, ό Νικηφόρος τον πλησίασε για να περιποιηθεί τις πληγές του, ενώ συγχρόνως τον ικέτευε να τον συγχωρήσει. Τίποτε όμως δεν πέτυχε. Μέσα στην ψυχή τού Σαπρίκιου ή αγάπη είχε πεθάνει, γι' αυτό δεν μπορούσε να τον συγχωρήσει. Έτσι ό Θεός εγκατέλειψε το Σαπρίκιο και την τελευταία στιγμή αρνήθηκε το Χριστό και δεν μαρτύρησε. Ό Νικηφόρος τρέχει κοντά του και τον παρακαλεί να ανακαλέσει την άρνηση και να ομολογήσει Χριστό. Εκείνος όμως επέμενε στην άρνηση του. Ή διαγωγή όμως του Νικηφόρου εξόργισε τον Έπαρχο και με σύντομες διαδικασίες τον κάλεσε να αρνηθεί το Χριστό. Ό Νικηφόρος όμως ομολόγησε και έγινε μάρτυς της εκκλησίας και κληρονόμος της Βασιλείας του Θεού. Έκ αντιθέσει ό Σαπρίκιος έμεινε έξω του νυμφώνος.

5. Κάθαρση

Για τούς Πατέρες της Αγίας μας Εκκλησίας δε νοείται Θεία Κοινωνία άνευ καθάρσεως. Με λερωμένη ψυχή ό πιστός κοινωνεί εις κρίμα. Γι' αυτό είναι απαραίτητη ή εξομολόγηση και ή μετάνοια. Πριν προσέλθει κανείς στο Ποτήριο της Ζωής απαραιτήτως λαμβάνει την ευλογία του πνευματικού του πατέρα.

Ο ΠΕΙΡΑΤΗΣ

Ο

 αίτιος του θανάτου και της αμαρτίας διάβολος, με όλες τις δολοπλοκίες του Άδου προσπαθεί να αποτρέψει τούς πιστούς από το ποτήριο της ζωής. Προτρέπει βέβαια εκείνους που είναι φορτωμένοι με αμαρτίες να κοινωνήσουν έστω και μια φορά το χρόνο, γιατί γνωρίζει ότι κοινωνούν εις κρίμα και κατάκριμα. "Αποτρέπει όμως τους πιστούς από το Ποτήριο, γιατί γνωρίζει ότι θα κοινωνήσουν εις ζωήν αιώνιον". Προσπαθεί στους πιστούς και εξομολογημένους να φέρει ολιγοπιστία, ψυχρότητα, ολιγωρία, ώστε να τούς κρατά στα δεσμά της αμαρτίας και του θανάτου. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να θερμαίνουμε συνεχώς μέσα μας την πίστη στο Χριστό και την απέραντη αγάπη του. Να συλλογιζόμαστε συχνά τα θαύματα της πρόνοιάς Του. Να μελετούμε τακτικά το Ευαγγέλιο. Να σκεπτόμαστε βαθιά αυτό που διαβάσαμε. Να κάνουμε ενδοσκόπηση. Να διαπιστώνουμε την πνευματική μας φτώχεια, την τύφλωση και τη γυμνότητά μας. Είναι αναγκαίο να απομακρύνουμε τον εαυτό μας από τις επίγειες ηδονές που εμποδίζουν την Ουρανία αγάπη. Γι' αυτό όσο πλησιάζει ή ώρα της Θείας Κοινωνίας να αφοσιωνόμαστε περισσότερο στο Θεό. Να εγκολπωνόμαστε τα λόγια του χειροβικού ύμνου "Πάσαν την βιωτική αποθώμεθα μέριμναν" για να πετύχουμε την ένωσή μας με το Χριστό. Και όπως εμείς προσευχόμαστε για τούς προσφιλείς νεκρούς μας έτσι και εκείνοι προσεύχονται για μας. Ή προσευχή τους πολλές φορές, όταν έχουν παρρησία στο Θεό, μεταστρέφει ακόμη και άθεους.

Στο βιβλίο του Ιερέως Ντ. Ντούτκο, "Σταυροδρόμι", είναι γραμμένη ή παρακάτω συγκλονιστική ιστορία που έχει σχέση με τη Θεία Κοινωνία και τη σωτηρία ενός ανθρώπου, έστω και την ύστατη στιγμή.

Στις δώδεκα τα μεσάνυκτα χτύπησαν την πόρτα. Ήταν μια γριούλα και ζητούσε να πάει να κοινωνήσει έναν άρρωστο. Ό Ιερέας ετοιμάστηκε και βγήκε αμέσως μαζί της. Πλησιάζουν σε ένα φτωχό σπιτάκι, τύπου παράγκας. Ή γριούλα ανοίγει την πόρτα και μπάζει τον Ιερέα σε ένα δωμάτιο. Και να, ξαφνικά ό παπάς ευρίσκεται εκεί μόνος με τον άρρωστο. Ό άρρωστος του δείχνει με χειρονομίες την πόρτα και σκούζει. Φύγε από εδώ! Ποιός σε κάλεσε; Εγώ είμαι άθεος. Και άθεος θα πεθάνω.

Ό παπάς τα έχασε. Μά δεν ήλθα από μόνος μου! με κάλεσε ή γριά! Ποιά γριά; 'Εγώ δεν ξέρω καμιά γριά!

Ό παπάς, καθώς στέκει απέναντί του, βλέπει επάνω από το κεφάλι του άρρωστου, μια φωτογραφία με την γυναίκα που τον κάλεσε.

Του λέει, ενώ του δείχνει το πορτραίτο. Να αυτή!  Ποιά αυτή; Ξέρεις, τί λες, παπά; Αυτή είναι ή μάνα μου. Και έχει πεθάνει χρόνια τώρα!  Για μια στιγμή πάγωσαν και οι δύο. Αισθάνθηκαν δέος.

Ό άρρωστος άρχισε να κλαίει. Και αφού έκλαψε, ζήτησε να εξομολογηθεί. Και μετά, κοινώνησε. Ή μητέρα του είχε φροντίσει από τον ουρανό, να του δείξει το δρόμο της σωτηρίας.

Δε θα πάψουν όμως να υπάρχουν και οι βέβηλοι του Σώματος και Αίματος του Κυρίου μας. Γι' αυτό από τα άγνωστα ασκητικά κείμενα αντλούμε το παρακάτω κείμενο και το τοποθετούμε σ' αυτή τη θέση ως είδος επιλόγου του όλου θέματος.

Κάποιος αδελφός, έγγαμος, βρέθηκε κοντά σ' ένα μοναστήρι και έκλαιγε απαρηγόρητα. Το όνομά του ήταν Ισίδωρος. Οι αδελφοί προσπάθησαν να τον παρη­γορήσουν, αλλά εκείνος δεν πείθονταν με τίποτε. Έχω, τους έλεγε, τέτοια αμαρτία που δε διέπραξε κανένας άνθρωπος από τον Αδάμ μέχρι σήμερα.

Και οι αδελφοί του είπαν:

"Αδελφέ δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς αμαρτίες. Αναμάρτητος είναι μόνο ό Θεός".

Και εκείνος επέμενε λέγοντας ότι είναι μοναδικός στον κόσμο τόσο αμαρτωλός. Γι' αυτό, τους λέγει, θα σας πω την αμαρτία μου για να προσευχηθείτε και σεις για μένα.

Όταν βρισκόμουν στον κόσμο είχα γυναίκα χριστι­ανή και θεοφοβούμενη. "Ήμουν όμως αιρετικός και μακριά από την αληθινή πίστη. Μια μέρα ήλθα στο σπίτι μου και δε βρήκα τη γυναίκα μου εκεί. Μου είπαν οι γείτονες ότι πήγε στην εκκλησία για να κοινωνήσει. Μόλις άκουσα αυτό έτρεξα να την εμποδίσω από τη Θεία Κοινωνία, αλλά τη βρήκα στο δρόμο να επι­στρέφει στο σπίτι. Είχε ήδη κοινωνήσει. Μόλις έφτασε στο σπίτι την άρπαξα από το φάρυγγα και την ανάγκασα να κάνει εμετό και να πετάξει τη Θεία Κοινωνία. Την άρπαξα τότε και την πέταξα μέσα σε ακαθαρσίες. Τότε κατέβηκε από τον ουρανό περιστέρι και πήρε την αγία μερίδα. Μετά από δυο ημέρες βλέπω κάποιον Αιθίοπα, ντυμένο με ράκη και μου λέγει: "Εγώ και συ θα βρεθούμε στην ίδια κόλαση". Και εγώ του λέγω. "Συ ποιός είσαι"; Και ό Αιθίοπας απεκρίθη και μου είπε: "εγώ είμαι εκείνος πού ερράπισε τον ποιητή των πάντων, τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστόν, κατά την περίοδο του πάθους του". Και αμέσως εξα­φανίστηκε. Γι αυτό αδελφοί μου δε θα πάψω να κλαίω.