ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώργος Αγγελόπουλος
Οι πονοκέφαλοι είναι πάντα επώδυνοι, αλλά δεν είναι πάντα ίδιοι. Όταν αισθάνεστε ένα σφυρί να χτυπάει μέσα στο κεφάλι σας, ξέρετε αν έχετε ημικρανία, κεφαλαλγία λόγω στρες ή κάτι σοβαρότερο;
Τέσσερις στους πέντε ανθρώπους υποφέρουν από πονοκεφάλους που οφείλονται στο στρες. Ένας στους επτά πάσχει από ημικρανίες. Οι πονοκέφαλοι πλήττουν και την οικονομία: υπολογίζεται ότι στοιχίζουν κάθε χρόνο 1,8 δισ. ευρώ σε χαμένες ώρες εργασίας. Η βρετανική εφημερίδα «Δε γκάρντιαν» βοηθά τους αναγνώστες να βρουν ποιο είδος πονοκέφαλου έχουν.
Ο πονοκέφαλος της έντασης
Τον αισθάνεσαι σαν μια πίεση ή σφίξιμο γύρω από το κεφάλι και μπορεί να διαρκέσει από μισή ώρα μέχρι μια εβδομάδα. Είναι ο συνηθέστερος τύπος πονοκεφάλου. Μπορεί να σχετίζεται με το στρες ή με προβλήματα στους μυς του αυχένα και του προσώπου. Συχνά όμως δεν υπάρχει προφανής αιτία. Περίπου 3% του πληθυσμού έχει αυτούς τους πονοκεφάλους τακτικά, κατά μέσο όρο μέρα παρά μέρα.
●ΑΓΩΓΗ: Η ιβουπροφένη ή η παρακεταμόλη είναι αποτελεσματικά φάρμακα και η σωματική άσκηση βοηθάει επίσης. Για τακτικούς πονοκεφάλους, υπάρχει προληπτική θεραπεία με αμιτριπτυλίνη, η οποία είναι γνωστότερη ως αντικαταθλιπτικό.
Ισταμινική κεφαλαγία
Προκαλεί έντονο πόνο στη μια πλευρά του προσώπου γύρω από τα μάτια. Ο πονοκέφαλος διαρκεί ως τέσσερις ώρες και συχνά συνοδεύεται από κοκκίνισμα των ματιών, δάκρυα και καταρροή. Ο πόνος μπορεί να είναι αφόρητος. «Οι ισταμινικές κεφαλαλγίες είναι η ισχυρότερη μορφή πόνου που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος», λέει ο δρ Σέιναχαν. «Ασθενείς μπορεί να οδηγηθούν στην αυτοκτονία από τον οξύ και αδιάκοπο πόνο, γι΄ αυτό τους λένε και “πονοκέφαλους αυτοκτονίας”». Συνήθως εμφανίζονται κατά περιόδους, τις ίδιες ώρες κάθε μέρα. «Οι κύκλοι αυτοί μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες, μήνες, ακόμη και χρόνια».
●ΑΓΩΓΗ: Η θεραπεία με οξυγόνο (μάσκα με καθαρό οξυγόνο για 20 λεπτά ή περισσότερο) είναι από τις καλύτερες αγωγές για την ισταμινική κεφαλαλγία. Σύμφωνα με τον δρα Σέιναχαν, είναι επίσης αποτελεσματικές οι ενέσεις σουματριπτάνης.
Χανγκόβερ
Οι ακριβείς αιτίες του πονοκεφάλου του χανγκόβερ δεν είναι γνωστές, όμως οι ύποπτοι είναι πολλοί: το αλκοόλ διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο και μπορεί να αλλάζει την επίδραση της σεροτονίνης στις νευρικές απολήξεις. Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση, κάτι που προκαλεί κρίσεις ημικρανίας.
●ΑΓΩΓΗ: Ο πόνος συνήθως υποχωρεί με παρακεταμόλη κι έναν καλό ύπνο. Ωστόσο μερικοί μπορεί να πάσχουν από ημικρανία και να μην το ξέρουν. «Άνθρωποι που τους πιάνει πονοκέφαλος όταν διψούν μπορεί να πάσχουν από ημικρανία, όπως κι αυτοί που τους πιάνει δυνατός πονοκέφαλος έπειτα από μικρές ποσότητες αλκοόλ», λέει ο δρ Σέιναχαν. «Το αλκοόλ μπορεί επίσης να προκαλέσει ισταμινικές κεφαλαλγίες».
Οι ακριβείς αιτίες του πονοκεφάλου του χανγκόβερ δεν είναι γνωστές, όμως οι ύποπτοι είναι πολλοί: το αλκοόλ διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο και μπορεί να αλλάζει την επίδραση της σεροτονίνης στις νευρικές απολήξεις. Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση, κάτι που προκαλεί κρίσεις ημικρανίας.
●ΑΓΩΓΗ: Ο πόνος συνήθως υποχωρεί με παρακεταμόλη κι έναν καλό ύπνο. Ωστόσο μερικοί μπορεί να πάσχουν από ημικρανία και να μην το ξέρουν. «Άνθρωποι που τους πιάνει πονοκέφαλος όταν διψούν μπορεί να πάσχουν από ημικρανία, όπως κι αυτοί που τους πιάνει δυνατός πονοκέφαλος έπειτα από μικρές ποσότητες αλκοόλ», λέει ο δρ Σέιναχαν. «Το αλκοόλ μπορεί επίσης να προκαλέσει ισταμινικές κεφαλαλγίες».
Πονοκέφαλος από υπερβολική χρήση φαρμάκων
Παραδόξως, όλα τα παυσίπονα μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο αν λαμβάνονται τακτικά σε μακρά χρονική περίοδο. Ο πονοκέφαλος από υπερβολική χρήση φαρμάκων είναι δύσκολο να διαγνωστεί. Όποιος παίρνει κωδεΐνη ή φάρμακα με βάση τριπτάνες για πάνω από 10 ημέρες τον μήνα ή παρακεταμόλη ή ιβουπροφένη για 15 ημέρες τον μήνα, κινδυνεύει.
●ΑΓΩΓΗ: Η μόνη επιλογή είναι να σταματήσεις τα παυσίπονα. Συχνά ο πονοκέφαλος αρχικά χειροτερεύει και βλέπεις βελτίωση μόνον έπειτα από χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας έως ενός μήνα.
Παραδόξως, όλα τα παυσίπονα μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο αν λαμβάνονται τακτικά σε μακρά χρονική περίοδο. Ο πονοκέφαλος από υπερβολική χρήση φαρμάκων είναι δύσκολο να διαγνωστεί. Όποιος παίρνει κωδεΐνη ή φάρμακα με βάση τριπτάνες για πάνω από 10 ημέρες τον μήνα ή παρακεταμόλη ή ιβουπροφένη για 15 ημέρες τον μήνα, κινδυνεύει.
●ΑΓΩΓΗ: Η μόνη επιλογή είναι να σταματήσεις τα παυσίπονα. Συχνά ο πονοκέφαλος αρχικά χειροτερεύει και βλέπεις βελτίωση μόνον έπειτα από χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας έως ενός μήνα.
Όγκος στον εγκέφαλο
Λιγότεροι από 4% των εγκεφαλικών όγκων εκδηλώνονται με πονοκέφαλο. Οι όγκοι αυξάνουν την πίεση στο εσωτερικό του κρανίου, πράγμα που προκαλεί πρωινό πονοκέφαλο και ναυτία που επιδεινώνονται. Χρειάζεται να γίνει μαγνητική τομογραφία όταν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όγκου, όπως απώλεια βάρους, επιληπτικές κρίσεις ή αλλαγή προσωπικότητας.
Ημικρανία
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η ισχυρή ημικρανία θέτει τον ασθενή «εκτός μάχης» όσο και η τετραπληγία, η ψύχωση ή η άνοια.
Προκαλεί περιοδικούς πονοκεφάλους στη μία πλευρά του κεφαλιού που διαρκούν περισσότερο από τέσσερις ώρες. «Η ημικρανία είναι σαφέστατα μια εγκεφαλική διαταραχή», λέει ο δρ Πολ Σέιναχαν, νευρολόγος στην Ομάδα Πονοκεφάλου του Εθνικού Νοσοκομείου Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής στο Λονδίνο. «Δεν είναι “απλώς ένας πονοκέφαλος” και σίγουρα δεν είναι κάτι ψυχολογικό».
● ΑΓΩΓΗ: Αν δεν σας ανακουφίζουν τα συνηθισμένα παυσίπονα, μπορεί να σας βοηθήσουν φάρμακα που ονομάζονται τριπτάνες. Σταματάνε τις κρίσεις ημικρανίας μιμούμενα την επίδραση της σεροτονίνης, ενός νευρομεταβιβαστή, στους νευρικούς υποδοχείς.
Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Ένας ξαφνικός δυνατός πονοκέφαλος, συνήθως στο πίσω μέρος του κεφαλιού, μπορεί να οφείλεται σε υπαραχνοειδή αιμορραγία μέσα στον εγκέφαλο. Λένε ότι είναι σαν να σε έχουν χτυπήσει με ρόπαλο του μπέιζμπολ. Συνήθως προκαλείται από τη ρήξη ενός ανευρύσματος στη βάση του εγκεφάλου και χρειάζεται επείγουσα διερεύνηση και αγωγή.
Κροταφική αρτηρίτιδα
Οι πονοκέφαλοι σε ανθρώπους άνω των 50 ετών μπορεί να οφείλονται στην κροταφική αρτηρίτιδα. Προκαλείται από φλεγμονή της αρτηρίας στον κρόταφο και μπορεί να αντιμετωπιστεί με στεροειδή. Είναι σημαντικό να διαγνωστεί εγκαίρως καθώς μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση αν δεν αντιμετωπιστεί.
Μηνιγγίτιδα
Πονοκέφαλος με υψηλό πυρετό, ακαμψία του αυχένα και/ ή ένα νέο εξάνθημα μπορεί να οφείλεται σε μηνιγγίτιδα. Απαιτείται νοσηλεία το συντομότερο δυνατόν.
Λιγότεροι από 4% των εγκεφαλικών όγκων εκδηλώνονται με πονοκέφαλο. Οι όγκοι αυξάνουν την πίεση στο εσωτερικό του κρανίου, πράγμα που προκαλεί πρωινό πονοκέφαλο και ναυτία που επιδεινώνονται. Χρειάζεται να γίνει μαγνητική τομογραφία όταν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όγκου, όπως απώλεια βάρους, επιληπτικές κρίσεις ή αλλαγή προσωπικότητας.
Ημικρανία
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η ισχυρή ημικρανία θέτει τον ασθενή «εκτός μάχης» όσο και η τετραπληγία, η ψύχωση ή η άνοια.
Προκαλεί περιοδικούς πονοκεφάλους στη μία πλευρά του κεφαλιού που διαρκούν περισσότερο από τέσσερις ώρες. «Η ημικρανία είναι σαφέστατα μια εγκεφαλική διαταραχή», λέει ο δρ Πολ Σέιναχαν, νευρολόγος στην Ομάδα Πονοκεφάλου του Εθνικού Νοσοκομείου Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής στο Λονδίνο. «Δεν είναι “απλώς ένας πονοκέφαλος” και σίγουρα δεν είναι κάτι ψυχολογικό».
● ΑΓΩΓΗ: Αν δεν σας ανακουφίζουν τα συνηθισμένα παυσίπονα, μπορεί να σας βοηθήσουν φάρμακα που ονομάζονται τριπτάνες. Σταματάνε τις κρίσεις ημικρανίας μιμούμενα την επίδραση της σεροτονίνης, ενός νευρομεταβιβαστή, στους νευρικούς υποδοχείς.
Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Ένας ξαφνικός δυνατός πονοκέφαλος, συνήθως στο πίσω μέρος του κεφαλιού, μπορεί να οφείλεται σε υπαραχνοειδή αιμορραγία μέσα στον εγκέφαλο. Λένε ότι είναι σαν να σε έχουν χτυπήσει με ρόπαλο του μπέιζμπολ. Συνήθως προκαλείται από τη ρήξη ενός ανευρύσματος στη βάση του εγκεφάλου και χρειάζεται επείγουσα διερεύνηση και αγωγή.
Κροταφική αρτηρίτιδα
Οι πονοκέφαλοι σε ανθρώπους άνω των 50 ετών μπορεί να οφείλονται στην κροταφική αρτηρίτιδα. Προκαλείται από φλεγμονή της αρτηρίας στον κρόταφο και μπορεί να αντιμετωπιστεί με στεροειδή. Είναι σημαντικό να διαγνωστεί εγκαίρως καθώς μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση αν δεν αντιμετωπιστεί.
Μηνιγγίτιδα
Πονοκέφαλος με υψηλό πυρετό, ακαμψία του αυχένα και/ ή ένα νέο εξάνθημα μπορεί να οφείλεται σε μηνιγγίτιδα. Απαιτείται νοσηλεία το συντομότερο δυνατόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου