ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
32. ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΕΙΣ
+από το βιβλίο του Επισκόπου
Γόρτυνος & Μεγαλουπόλεως
κ.κ. Ιερεμίου Φούντα+
+Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ+
-Σύντομα κηρύγματα-
1. Ερμηνεύουμε, αδερφοί μου χριστιανοί, με απλό και
σύντομο τρόπο την Θεία Λειτουργία. Στο προηγούμενο κήρυγμά μας, μιλήσαμε για το
μεγάλο Θαύμα που γίνεται σ’ αυτήν, τον Καθαγιασμό των Θείων Δώρων, Το ότι
δηλαδή με την επίκληση του Ιερέα έρχεται το Άγιο Πνεύμα στα Δώρα, που είναι
πάνω στην Αγία Τράπεζα, και τα μεταβάλλει. Το μεν ψωμάκι, που είναι στο άγιο
Δισκάριο, το μεταβάλλει σε Σώμα Χριστού, το δε κρασάκι, που είναι στο άγιο
Ποτήριο, το μεταβάλλει σε Αίμα Χριστού. Τώρα λοιπόν, χριστιανοί μου, θα πρέπει
να έχουμε την έννοια ότι ενώπιον μας, πάνω στην Αγία Τράπεζα, δεν έχουμε
αγιασμένο ψωμί και κρασί από την ακολουθία της Προσκομιδής, αλλά ενώπιον μας
έχουμε Αυτόν τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα Υιό του Θεού. Ας
έχουμε συνειδητά υπ’ όψιν αυτό, για να είναι και ανάλογη η στάση μας και τα
αισθήματά μας κατά την υπόλοιπη Θεία Λειτουργία.
2. Με τον Καθαγιασμό των
Θείων Δώρων τελέστηκε η Θεία Λειτουργία. Και η Θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου,
όπως λέγαμε, είναι η προσφορά της Θυσίας του Χριστού, που έκανε για ‘ μας και
για όλο τον κόσμο, γι’ αυτό και λέγεται «καθολική». Προσφέρεται για όλους, για
να σωθούν όλοι. Ιδιαίτερα όμως εμείς προσφέρουμε την Θυσία αυτή, υπέρ όλων των
Αγίων, της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Έτσι λοιπόν, μετά τον Καθαγιασμό
των Τιμίων Δώρων, ο Ιερέας λέει σε μια ευχή, που διαβάζει τώρα, ότι προσφέρουμε
την Θεία Λειτουργία για όλους που «αναπαύθηκαν με πίστη»: Για τους Προπάτορες,
τους Πατέρες, τους Πατριάρχες, τους Προφήτες, τους Αποστόλους, τους Κήρυκες,
τους Ευαγγελιστές, τους Μάρτυρες , τους Ομολογητές, τους Παρθενεύοντες,
(«εγκρατευτών») και για κάθε ψυχή δικαίου ανθρώπου, που πέθανε με πίστη. Όλοι
αυτοί έφυγαν μεν από τον παρόντα κόσμο σαν άνθρωποι θνητοί, αλλά είναι παρόντες
στην Θεία Λειτουργία. Θυμόμαστε εδώ εκείνο που ακούγαμε στα προσκλητήρια των
στρατιωτικών τελετών για τους πεσόντες ήρωες. Ένας φωνάζει με την σειρά τα
ονόματά τους και ένας άλλος απαντά: «Απών, έπεσεν υπέρ πατρίδος». Αλλά στο
τέλος ο δεύτερος απ’ αυτούς λέει: «Άπαντες παρόντες- αθάνατοι ήρωες».
Έτσι και εδώ στην Θεία
Λειτουργία. Μετά τον Καθαγιασμό μνημονεύουμε, όπως είπαμε, κάθε δίκαιο άνθρωπο,
που έφυγε από τον παρόντα κόσμο και άρα δεν είναι ανάμεσά μας. Ανθρώπινα είναι
όλοι απόντες. Θεϊκά όμως είναι όλοι παρόντες στην Θεία Λειτουργία και γεύονται
και αυτοί την δική μας προσφορά στον Θεό.
3. Αλλά από όλους τους Αγίους, προς τιμήν των οποίων προσφέρουμε την
Θεία Λειτουργία, μνημονεύει τώρα ο λειτουργός Ιερέας ιδιαίτερα («εξαιρέτως»)
Αυτήν που είναι παραπάνω από όλους τους Αγίους, και γι’ αυτό την λέμε ΠΑΝΑΓΙΑ.
Με δυνατή την φωνή τώρα ο Ιερέας και όχι χαμηλή, όπως προηγουμένως, όταν
διάβαζε την ευχή, λέγει: «Εξαιρέτως της Παναγίας Αχράντου, Υπερευλογημένης,
Ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας». Ώστε λοιπόν η
μεγαλύτερη προσφορά στην Παναγία μας, στην οποία ευαρεστείται απόλυτα η Κυρία
μας είναι η Θεία Λειτουργία. Και πόσο χαίρεται η Μεγάλη αυτή Μάνα μας Παναγία,
να βλέπει εδώ στην Θεία Λειτουργία όλα Της τα παιδιά συγκεντρωμένα!
Μρτά την μνομόνευση της Παναγίας
με την εκφώνηση του Ιερέα, ο Ψάλτης – δηλαδή ο λαός – υμνεί και αυτός την
Παναγία με τον δικό του τρόπο, με το «Άξιον εστιν ως αληθώς..». Ε, τι γινόταν
παλαιότερα, που ήταν ζωντανή η λατρεία μας, και τι γίνεται και σήμερα στο Άγιον
Όρος, όταν ψάλλεται στην Θεία Λειτουργία, το «Άξιον εστιν»! Σείονται τα
καντήλια, χτυπούν καμπάνες και σήμαντρα! Από εδώ είναι το έθιμο που
παρατηρείται και σε δικούς μας Ναούς μερικών χωριών της Γόρτυνος και
Μεγαλοπόλεως να χτυπάει καμπάνα στο σημείο αυτό. Κατά λάθος όμως δεν χτυπούν την καμπάνα στο «Άξιον
εστιν», αλλά στο «Σε υμνούμεν» και διαταράσσεται έτσι η ησυχία του Καθαγιασμού
και μάλιστα χτυπούν την καμπάνα νεκροκάμπανο. Παρακαλώ, να μην παρατηρείται η
αταξία αυτή, αλλά, όσες Ενορίες έχουν το έθιμο αυτό και θέλουν να το
διατηρήσουν, να χτυπούν την καμπάνα στο «Άξιον εστι» και όχι στο «Σε υμνούμεν»
και να την χτυπούν χαρμόσυνα και όχι
πένθιμα. Και η Κυρία Δέσποινα του Αγίου Όρους, η Παναγία Πορταίτισσα, κατά
καιρούς, και μάλιστα την γιορτή Της κινεί η Ίδια την κανδήλα Της στο «Άξιον
εστιν» και αλαλάζουν από χαρά οι Μοναχοί και οι προσκυνητές από το σημείο αυτό,
γιατί δηλώνεται με αυτό η παρουσία της Ίδιας της Παναγίας ανάμεσά τους.
4. Την ώρα που ο Ψάλτης
ψάλλει το «Άξιον εστιν» ο Ιερέας μπροστά στην Αγία Τράπεζα, ενώπιον του Ιησού
Χριστού, μνημονεύει ονόματα των αδερφών χριστιανών. Δύο φορές κάνει
μνημονεύσεις ονομάτων ο Ιερέας στην Θεία Λειτουργία: Την μια στην Προσκομιδή
και την άλλη φορά , τώρα, μετά τον Καθαγιασμό. Υπάρχει όμως η εξής διαφορά: Στην
μεν Προσκομιδή μνημονεύει πρώτα των ζώντων τα ονόματα και έπειτα των τεθνεώτων.
Τώρα όμως μετά τον Καθαγιασμό, μνημονεύονται πρώτα τα ονόματα των τεθνεώτων,
των πεθαμένων τα ονόματα, και έπειτα των ζωντανών. Γιατί γίνεται αυτό; Είναι
εύκολο να το βρούμε. Είπαμε προηγουμένως ότι ο Ιερέας μετά των Καθαγιασμό
μνημονεύει των Προπατόρων, των Πατριαρχών, των Προφητών κ.λ.π. Δηλαδή.
μνημονεύει ονόματα ήδη απελθόντων και κεκοιμημένων- και σαν συνέχεια λοιπόν
αυτών των κεκοιμημένων έρχεται η μνημόνευση των ιδικών μας αγαπητών κεκοιμημένων
προσώπων, που δίνουμε στον Ιερέα με το χαρτάκι να τα μνημονεύσει.
Ώστε λοιπόν, αγαπητοί μου, αν θέλουμε – και πολύ το
θέλουμε! - να συναντάμε τα αγαπητά μας πρόσωπα, που έφυγαν από την αγκαλιά μας,
να πηγαίνουμε στην Θεία Λειτουργία, να τους ανάβουμε κεράκι και να τα
μνημονεύουμε. Γιατί μπορούμε και εμείς την ώρα αυτή, που ο Ψάλτης λέει το
«Άξιον εστιν», μπορούμε και εμείς λέγω, από μέσα μας, να μνημονεύουμε διάφορα ονόματα, συγγενών μας και γνωστών
μας. Πρώτα όμως, ξαναλέγω, στο σημείο αυτό μνημονεύουμε τους κεκοιμημένους και
έπειτα τους ζώντες.
+από το βιβλίο του Επισκόπου
Γόρτυνος & Μεγαλουπόλεως
κ.κ. Ιερεμίου Φούντα+
+Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ+
-Σύντομα κηρύγματα-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου