Του αββα Μάρκου
ΥΠΑΡΧΕΙ πράξη πού φαίνεται καλή, αλλά ο σκοπός εκείνου πού την κάνει δεν είναι καλός. Υπάρχει και άλλη πράξη πού φαίνεται κακή, αλλά ο σκοπός εκείνου πού την κάνει είναι καλός. και αυτό συμβαίνει όχι μόνο σε έργα, αλλά και σε λόγια. Αυτή ή αντίθεση άλλοτε οφείλεται σε απειρία ή άγνοια, άλλοτε σε πονηρή πρόθεση και άλλοτε σε ευσεβή σκοπό.
Εκείνος πού κάτω από τους επαίνους κρύβει συκοφαντία, δεν γίνεται αντιληπτός εύκολα στους πιο απλούς ανθρώπους. Όμοιος με αυτόν είναι εκείνος πού κενοδοξεί με ταπεινό σχήμα. Αυτοί, κρύβοντας για πολύ καιρό την αλήθεια μέσα στο ψευδός, υστέρα φανερώνονται από τα πράγματα.
Όταν αμαρτάνεις κρυφά, μη νομίζεις ότι ξεφεύγεις (την προσοχή του Θεού)· γιατί όλα είναι γυμνά και ξεσκεπασμένα στα μάτια του Κυρίου (Έβρ. 4:13), στον Όποιο θα δώσουμε λόγο.
Ό Θεός τις πράξεις μας τις κρίνει ανάλογα με τις προθέσεις μας. Γιατί λέει ή Γραφή: "Δώη σοι Κύριος κατά την καρδίαν σον" (Ψαλμ. 19:5).
Υπάρχει άνθρωπος ο όποιος φανερά εκτελεί θεϊκή εντολή, ενώ δουλεύει σε πάθος, και με τους πονηρούς λογισμούς καταστρέφει την αγαθή πράξη.
Άλλο είναι εκτέλεση εντολής και άλλο αρετή, αν και ή μία από την άλλη παίρνει την αφορμή. Εκτέλεση εντολής είναι το να κάνει κάποιος αυτό πού προστάζει ο θείος νόμος· και αρετή, το να αρέσκεται πραγματικά στην εκτέλεση της θείας εντολής.
Όπως ένας είναι ο υλικός πλούτος, αλλά κερδίζεται με διάφορους τρόπους, έτσι μία είναι και ή αρετή, αλλά πολλών ειδών οι εργασίες της. .
Εκείνος πού θέλει να κάνει κάτι και δεν μπορεί, κρίνεται σαν να το έκανε από τον καρδιογνώστη Θεό. Αυτό ισχύει και για τα καλά και για τα κακά.
Ό νους χωρίς το σώμα πολλά κάνει, και καλά και κακά. Το σώμα όμως χωρίς το νου τίποτε άπ' αυτά δεν μπορεί να κάνει, γιατί πριν από την πράξη ενεργεί ο νόμος της ελευθερίας.
Αν ζητάς να θεραπευθείς, φρόντισε τη συνείδηση σου και κάνε ότι σου λέει, και πολύ θα ωφεληθείς.
Πολλές συμβουλές των άλλων μας προσφέρονται για το συμφέρον μας. Για τον καθένα όμως τίποτα δεν είναι καταλληλότερο από τη δική του γνώμη, αν βέβαια έχει καθαρή συνείδηση.
Τα κρυφά κάθε άνθρωπου τα γνωρίζουν ο Θεός και ή συνείδηση, και άπ' αυτά τα δύο ας διορθώνεται ο καθένας. :
Εκείνος πού δεν επιμένει καρτερικά στη μελέτη και την εξέταση της συνειδήσεως, ούτε τους σωματικούς κόπους για την ευσέβεια δέχεται ευχάριστα.
Ή συνείδηση είναι ένα βιβλίο, πού το έχουμε από τη φύση μας. Εκείνος πού το μελετά στην πράξη, αποκτά πείρα της θείας βοήθειας.
Ή αγαθή συνείδηση βρίσκεται με την προσευχή· και ή καθαρή προσευχή, με τη συνείδηση. Γιατί το ένα έχει ανάγκη από το άλλο εκ φύσεως.
Του αββα Ισαάκ
Αρετή δεν είναι ή εξωτερική εκτέλεση των πολλών και ποικίλων πράξεων πού γίνονται με το σώμα, αλλά το περιεχόμενο πού έχει μια καρδιά γεμάτη σοφία και ελπίδα στο Θεό· γιατί την καρδιά αυτή συνδέει με τα κατά Θεό έργα ο καλός σκοπός.
Ή διάνοια μπορεί να επιτελέσει το αγαθό και χωρίς σωματική ενέργεια. Το σώμα όμως, αν δεν κατευθύνεται από τη σοφία της καρδιάς, και όταν ακόμα κάνει καλά έργα, δεν μπορεί να ωφεληθεί.
Του αγίου Μαξίμου
Για όλα όσα κάνουμε, ο Θεός εξετάζει το σκοπό, αν δηλαδή τα κάνουμε γι' Αυτόν ή από άλλη αιτία.
Όταν ακούς τη Γραφή να λέει, "συ αποδώσεις έκάστω κατά τα έργα αυτόν" (Ψαλμ. 61:13), μην εννοήσεις ότι ο Θεός ανταμείβει τα έργα πού, αν και φαίνονται καλά, γίνονται χωρίς καλό σκοπό, αλλά μόνο εκείνα πού γίνονται με καλό σκοπό. Γιατί ή κρίση του Θεού δεν αποβλέπει στα έργα, αλλά στο σκοπό για τον όποιο γίνονται τα έργα.
Υπάρχουν πολλές πράξεις πού κάνουν οι άνθρωποι, φύσει καλές, οι όποιες όμως, για κάποιο λόγο, δεν είναι καλές, όπως για παράδειγμα ή νηστεία, ή αγρυπνία, ή προσευχή, ή ψαλμωδία, ή ελεημοσύνη, ή φιλοξενία. Αυτά είναι από τη φύση τους καλά έργα, αλλά δεν είναι καλά όταν γίνονται από κενοδοξία.
Ό μισθός των κόπων της αρετής είναι ή απάθεια και ή γνώση. Αυτές γίνονται πρόξενοι της βασιλείας των ουρανών, όπως, αντίθετα, τα πάθη και ή άγνοια προξενούν την αιώνια κόλαση. Εκείνος λοιπόν πού κοπιάζει για ανθρώπινη δόξα και όχι για το ίδιο το καλό, θ' ακούσει από τη Γραφή: "Αιτείτε και ου λαμβάνετε, διότι κακώς αιτείσθε" (Ίακ. 4:3).
Μην περιφρονήσεις τη συνείδηση σου, πού σε συμβουλεύει πάντοτε τα άριστα. Γιατί σου κάνει υποδείξεις θεϊκές και αγγελικές, σε ελευθερώνει από τους κρυφούς μολυσμούς της καρδιάς και σου χαρίζει παρρησία στο Θεό την ώρα του θανάτου σου.
Από το Γεροντικό
Ό άββάς Αγαθών είπε:
Ό μοναχός δεν πρέπει ν' αφήσει τη συνείδηση του να τον κατηγορήσει σε κανένα πράγμα.
Οι γέροντες έλεγαν, πώς ή ψυχή είναι όπως ή πηγή. Αν τη σκάψεις, καθαρίζεται· κι αν την παραχώσεις, αφανίζεται. και λέγοντας ψυχή, εννοούσαν, νομίζω, τη συνείδηση. Όποιος υπακούει σ' αυτή, την κάνει πιο καθαρή· και οποίος την παρακούει και την καταπατεί, τη σκοτίζει.
Του αββα Ησαΐα
Αδελφοί, ας μιμηθούμε με ζήλο τους αγίους, πού αντιστάθηκαν μέχρι θανάτου στην αμαρτία, υπακούοντας στη συνείδηση τους, κι έτσι κληρονόμησαν την ουράνια βασιλεία. Ας προσέχουμε λοιπόν κι εμείς με φόβο Θεού τη συνείδηση μας, μέχρις ότου απελευθερωθεί κι αύτη μαζί μ' εμάς (από τις επιδράσεις της αμαρτίας και τα πάθη) και έτσι εναρμονιστούν τα έργα μας με τις δικές της υποδείξεις.
Από τότε και στο έξης ή συνείδηση θα γίνει ο φύλακας μας, υποδεικνύοντας μας κάθε τι πού πρέπει ν' αποφεύγουμε. και αν δεν την ακούσουμε, θα φύγει μακριά μας και θα μας εγκαταλείψει. και θα πέσουμε τότε στα χέρια των εχθρών μας, πού δεν θα μας σπλαχνιστούν καθόλου. "Έτσι μας δίδαξε ο Κύριος μας, λέγοντας: ""Ισθι ευνόων τω άντιδίκω σου ταχύ έως ότου ει εν τη όδω μετ' αυτου, μήποτέ σε παραδώ ο αντίδικος τω κριτή και ο κριτής σε παραδώ τω υπηρέτη, και εις φυλακήν βληθήση- αμήν λέγω σοι, ου μη εξέλθης εκείθεν έως ου άποδως τον εσχατον κοδράντην" (Ματθ. 5: 25-26). Αντίδικος, λένε, είναι ή συνείδηση, γιατί αντιστέκεται στον άνθρωπο πού θέλει να κάνει τα σαρκικά του θελήματα. και αν δεν την ακούσει ο άνθρωπος, τότε τον παραδίνει στους εχθρούς του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου